Οι δυνατότητες αύξησης των εξαγωγών ελληνικού ελαιολάδου στη Βραζιλία

Παρά τις σημαντικές της δυσκολίες, η βραζιλιανή αγορά θα μπορούσε να αποτελεί προνομιακό πεδίο δράσης για τους Έλληνες εξαγωγείς ελαιολάδου, καταρχάς, λόγω μεγέθους της χώρας, και ακόμα, χάρη στην ήδη εκπαιδευμένη καταναλωτική βάση.

Ιδιαίτερα κατατοπιστική για τις ευκαιρίες και δυνατότητες διείσδυσης του ελληνικού ελαιολάδου στην αγορά της Βραζιλίας είναι σχετική έκθεση του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων στο Σάο Πάολο. 

 Η Βραζιλία ως μια χώρα 203 εκατ. κατοίκων, αποτελεί τον 2ο μεγαλύτερο εισαγωγέα ελαιολάδου στον κόσμο, μετά τις ΗΠΑ, με το 99% του ελαιολάδου που καταναλώνεται στη Βραζιλία να είναι εισαγόμενο. Η Βραζιλία, επίσης, αποτελεί την 2η μεγαλύτερη αγορά, όσον αφορά στην κατανάλωση ελαιολάδου, με ζήτηση 100 εκατομμυρίων λίτρων κατ` έτος.

Οι Βραζιλιάνοι καταναλωτές γνωρίζουν την διατροφική αξία του ελαιολάδου καθώς και τις ευεργετικές ιδιότητές του. Ωστόσο, η κατά κεφαλήν κατανάλωση ελαιολάδου εξακολουθεί να είναι πολύ χαμηλή, λιγότερο από 0,5 λίτρα ετησίως, γεγονός που καταδεικνύει τη δυνατότητα ανάπτυξης της αγοράς.

Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Υπερ-αγορών της Πολιτείας του Σάο Πάολο το προφίλ του Βραζιλιάνου συστηματικού καταναλωτή ελαιολάδου καταδεικνύει άτομο που ανήκει στην μεσαία και υψηλή εισοδηματική τάξη, διαμένει στις νότιες και νοτιοανατολικές πολιτείες της Βραζιλίας, είναι μεταξύ 25 και 59 ετών, απόφοιτος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και διαθέτει μηνιαίο εισόδημα δεκαπλάσιο του κατώτατου μισθού (κατώτατος μισθός: 250 ευρώ).

Η αύξηση της τιμής του προϊόντος (30%) τους τελευταίους 9 μήνες του 2023 επηρέασε ελάχιστα, (μείωση κατά 1%) την κατανάλωση, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους, σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας συμβούλων «Nielsen». Οι Βραζιλιάνοι δεν μείωσαν την κατανάλωση ελαιολάδου, καθώς δεν συνηθίζουν να διαφοροποιούν την διατροφή τους. Σημειώνεται ότι η αύξηση στην τιμή του ελαιολάδου είναι πολλαπλάσια από τον πληθωρισμό στη Βραζιλία (5%). Μόνο τον Οκτώβριο, το προϊόν έγινε, κατά μέσο όρο 5,32% ακριβότερο.

Οι καταναλωτές υψηλού εισοδήματος διατηρούν το ελαιόλαδο στο καλάθι των αγορών τους, ενώ όσοι ανήκουν στις μεσαίες εισοδηματικές κατηγορίες αλλάζουν τον τύπο του ελαιολάδου που καταναλώνουν, από εξαιρετικά παρθένο σε παρθένο, όπως, επίσης, και την μάρκα ή την εθνικότητα (αντικαθιστούν ελαιόλαδα προέλευσης μεσογειακών χώρων με φθηνότερα από Αργεντινή και Χιλή), χωρίς όμως να διακόψουν τις αγορές τους. Οι χαμηλότερες εισοδηματικές κατηγορίες, ήδη έχουν περιορίσει την κατανάλωση ελαιολάδου προς όφελος άλλων φυτικών ελαίων και κυρίως του σογιέλαιου. Σημειώνεται ότι το τελευταίο διάστημα εμφανίστηκαν στις υπεραγορές ετικέτες με ανάμιξη σογιέλαιου κατά 90% και ελαιόλαδου κατά 10%

Ο ανταγωνισμός είναι πολύ έντονος, με τις πορτογαλικές εταιρίες να απολαμβάνουν ένα ιστορικό πλεονέκτημα που τους επιτρέπει να διατηρούν δεσπόζουσα θέση στην αγορά ελαιολάδου, ενώ και τα μεγέθη των βασικών ανταγωνιστών είναι σαφώς διαφορετικά από αυτά της μέσης ελληνικής εξαγωγικής επιχείρησης.

Σύμφωνα με το ελληνικό Γραφείο για προϊόντα ευρείας κατανάλωσης όπως το ελαιόλαδο, καλύτερα αποτελέσματα θα μπορούσε πιθανά να φέρει συλλογική προσπάθεια, που θα δημιουργούσε το κρίσιμο μέγεθος στους συμμετέχοντες Έλληνες εξαγωγείς, ώστε να μπορέσουν να επιτύχουν μεγαλύτερη κάλυψη, ανταγωνιστικές τιμές, σταθερή προσφορά και περιορισμό του κόστους διαχείρισης της εξαγωγικής προσπάθειας. Ενδεχόμενη σύμπραξη εξαγωγέων θα σήμαινε ακόμα δυνατότητα προσφοράς ανταγωνιστικότερων τιμών, όπως και επιμερισμού του κόστους προβολής και παρακολούθησης της διακίνησης των προϊόντων τους στη Βραζιλία.