Στέφανος Κόλλιας: Ο «Φάρος» ρίχνει... φως στον πρώτο εθνικό super-computer

Τι είναι το project «Φάρος» και πώς συνδέεται με τον «Δαίδαλο», τον πρώτο εθνικό υπερ-υπολογιστή, ο οποίος έρχεται να εισάγει την Ελλάδα στην εποχή της εφαρμοσμένης Τεχνητής Νοημοσύνης; 

Την απάντηση δίνει ο Στέφανος Κόλλιας, Επικεφαλής του Εθνικού Δικτύου Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας, και Ομότιμος Καθηγητής Τεχνολογίας Πληροφορικής και Υπολογιστών στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο, στο πλαίσιο του Athens Democracy Forum 2025 (30 Σεπτεμβρίου -3  Οκτωβρίου 2025) το οποίο πραγματοποιείται υπό την αιγίδα της Α.Ε. του Προέδρου της Δημοκρατίας κυρίου Κωνσταντίνου Αν. Τασούλα, , και διοργανώνεται από το Democracy & Culture Foundation σε συνεργασία με τους The New York Times.

Το project «Φάρος», όπως εξήγησε ο έγκριτος ερευνητής, έρχεται να βοηθήσει την τεχνολογική πρόοδο σε βασικούς τομείς, όπως η ιατρική περίθαλψη, ο πολιτισμός και η γλώσσα, καθώς και η περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Πρόκειται για μια συνάθροιση ερευνητικών ιδρυμάτων και ακαδημαϊκής έρευνας, η οποία εντάσσεται στην ευρύτερη στρατηγική της Ελλάδας για την ΑΙ. Χρηματοδοτείται τόσο από την εγχώρια κυβέρνηση, όσο κι από ευρωπαϊκά κονδύλια, τα οποία έχουν ως απώτερο στόχο τη δημιουργία «εργοστασίων» ΑΙ σ' όλη την ήπειρο.

Στη χώρα μας, αυτό το «εργοστάσιο» αφορά τον υπερ-υπολογιστή «Δαίδαλο», ο οποίος ξεκίνησε να εγκαθίσταται στην περιοχή του Λαυρίου τον περασμένο Απρίλιο. Όπως εξήγησε ο κ. Κόλλιας, επιδίωξη είναι να αρχίσει να λειτουργεί τον Απρίλιο του 2026, δηλαδή σε λιγότερο από έναν χρόνο, αφού πρώτα ολοκληρωθεί η εγκατάσταση των μηχανημάτων και η ανακαίνιση των κτιριακών υποδομών. 

Ο κ. Κόλλιας δεν παρέλειψε να επαναλάβει ότι στόχος του project, το οποίο απαιτεί τη σύνδεση της ΑΙ με το ταλέντο του ανθρώπινου παράγοντα, είναι η εφαρμογή της Τεχνητής Νοημοσύνης σε θεματικές, οι οποίες αφορούν τον ίδιο τον πολίτη. Ως παράδειγμα, μάλιστα, επικαλέστηκε την ΗΔΙΚΑ, η οποία έχει καταφέρει να φέρει σ' ένα ενιαίο αρχείο πολλά διαφορετικά δεδομένα, τα οποία αφορούν την ιατρική περίθαλψη.

Ένα ακόμη πεδίο δράσης αφορά τον πολιτισμό και τη διατήρηση της βιωσιμότητας της ελληνικής γλώσσας, ενώ ιδιαίτερη σημασία προσέδωσε και στον παράγοντα περιβάλλον, δηλαδή στην πρόβλεψη των κλιματικών αλλαγών και στην εξοικονόμηση της ενέργειας. 

Το «εργοστάσιο» ΑΙ, επανέλαβε ο καθηγητής, προϋποθέτει έναν συνδυασμό από δεδομένα, υποδομές και ανθρώπινο κεφάλαιο, εκτιμώντας ότι σε λιγότερο από έναν χρόνο θα είναι σε θέση να παρουσιάσει το πρώτο παράδειγμα λειτουργίας τους νέου συστήματος προς όφελος της κοινωνίας και των πολιτών.