Αναδεικνύοντας Νέους Πρωταγωνιστές: Η Νέα Δυναμική των Μικρών Λιμανιών στην Κρουαζιέρα | Iωάννης Μπρας

• Γράφει ο Ιωάννης Μπρας
  Παγκόσμιος Σύμβουλος Ανάπτυξης Κρουαζιέρας | CEO της Five Senses Consulting | Seatrade Ambassado

Το 2025 διαμορφώνεται ως μια κομβική χρονιά για την παγκόσμια και ελληνική αγορά κρουαζιέρας. Παγκοσμίως, οι επιβάτες αναμένεται να ξεπεράσουν τα 38 εκατομμύρια, ενώ στην Ελλάδα προβλέπεται αύξηση της τάξης του 10%, φθάνοντας τα 8,3 εκατομμύρια επιβάτες. Παράλληλα, περισσότερα από 75 νέα κρουαζιερόπλοια έχουν ήδη προγραμματιστεί για παράδοση τα επόμενα χρόνια, πολλά εκ των οποίων θα δρομολογηθούν στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο.

Σε αυτό το νέο περιβάλλον, η ζήτηση για διαφοροποίηση δρομολογίων, αποσυμφόρηση κορεσμένων προορισμών και αναζήτηση αυθεντικών εμπειριών δημιουργεί μια ιστορική ευκαιρία για τα μικρά και μεσαία λιμάνια. Όμως η ευκαιρία αυτή χρειάζεται στρατηγική, τεκμηρίωση και συνέργειες.

Τρεις Δυνάμεις που Επηρεάζουν την Απόφαση μιας Κρουαζιέρας να Επισκεφθεί Έναν Προορισμό

Όταν μια εταιρεία κρουαζιέρας εξετάζει έναν νέο προορισμό, τρεις δυνάμεις επηρεάζουν την απόφαση για να ενταχθεί στο δρομολόγιο:

1. Είναι ασφαλές να φέρω το πλοίο μου στον προορισμό σου;
Η ναυτική ασφάλεια είναι το πρώτο φίλτρο. Κανένα λιμάνι δεν μπορεί να διεκδικήσει εμπορική ένταξη χωρίς τεκμηριωμένη ναυτιλιακή ετοιμότητα.

Το εργαλείο είναι το Nautical Port Evaluation Report, με:

• Θέσεις αγκυροβολίας και ανάλυση mooring options
• Βυθομετρικούς χάρτες υψηλής ακρίβειας
• Δυνατότητες πρόσδεσης και χρήσης tender
• Εκτίμηση ασφάλειας ελιγμών και επιχειρησιακής λειτουργίας

 SWOT & Trend Analysis: Από την Εκτίμηση στη Δράση

Η ανάλυση SWOT δεν είναι απλώς ένα εργαλείο αξιολόγησης - είναι η βάση για στρατηγικό σχεδιασμό.

Αναδεικνύει:

• τα δυνατά σημεία που πρέπει να προβληθούν,
• τις αδυναμίες που χρειάζονται βελτίωση,
• τις ευκαιρίες που ανοίγονται στην αγορά,
• και τις απειλές που πρέπει να αντιμετωπιστούν.

Σε συνδυασμό με την ανάλυση τάσεων, προσφέρει μια καθαρή εικόνα για το ποια εταιρεία, με ποιο πλοίο και ποιο κοινό είναι πιο πιθανό να ενδιαφερθεί για τον προορισμό.

Το σημαντικότερο: η ανάλυση αυτή παράγει προτάσεις που μπορούν να εξελιχθούν σε συγκεκριμένες δράσεις για να ενισχυθεί η θέση του προορισμού στην αγορά της κρουαζιέρας.

2. Ποιος πουλάει ποιον; Η κρουαζιέρα τον προορισμό ή ο προορισμός την κρουαζιέρα;

Αυτό είναι ένα κρίσιμο ερώτημα που καθορίζει και την προσέγγιση marketing. Αν το κίνητρο για την αγορά του ταξιδιού είναι το ίδιο το πλοίο (π.χ. luxury brand, νέο mega-ship, thematic experience), τότε ο προορισμός καλείται να ταιριάξει με την εμπειρία και τις προσδοκίες του κοινού.

Αντίθετα, όταν ο επιβάτης επιλέγει την κρουαζιέρα επειδή περιλαμβάνει συγκεκριμένους προορισμούς (π.χ. UNESCO sites, αυθεντικοί πολιτισμοί, εμπειρίες τοπικής ζωής), τότε το brand είναι ο ίδιος ο προορισμός. Σε αυτή την περίπτωση, πρέπει να χτιστεί προσεκτικά μια επαγγελματική, ελκυστική και διαφοροποιημένη ταυτότητα.

Αυτό επιτυγχάνεται μέσω:

• Αισθητικά σωστής και εμπνευσμένης παρουσίασης
• Ξεκάθαρου positioning ανάλογα με το είδος της κρουαζιέρας (luxury, discovery, cultural, wellness)
• Στοχευμένου storytelling, ώστε η εμπειρία να συνδεθεί με συναισθήματα και επιθυμίες του ταξιδιώτη

Στην ουσία, ο προορισμός πρέπει να απαντήσει στο ερώτημα: "Γιατί να σταματήσει το πλοίο σου σε μένα;" και να το αποδείξει με στρατηγικό υλικό, οργάνωση και συνέπεια.

3. Υπάρχουν οι κατάλληλες εκδρομές, μεταφορικά μέσα και ξεναγοί (Υποδομές Ξηράς);

Αυτό είναι το στάδιο όπου κρίνεται η πραγματική ικανότητα ενός προορισμού να κρατήσει το ενδιαφέρον του επιβάτη. Γιατί ακόμα και το πιο όμορφο λιμάνι δεν αρκεί, αν δεν μπορεί να το «μεταφράσει» σε ουσιαστική εμπειρία.

Ο σύγχρονος επιβάτης αναζητά:

• Γνήσια αλληλεπίδραση με τον τόπο
• Τοπικές γεύσεις και παραδόσεις
•  Ειδικές θεματικές (π.χ. hiking, workshops, art, family experiences)

Για να το πετύχει αυτό ένας προορισμός, πρέπει να έχει:

• Εκδρομές προσαρμοσμένες ανά αγορά (luxury, family, active)
• Στόλο κατάλληλο και συντονισμένο
•  Ξεναγούς με εμπειρία, κατάρτιση και γλωσσικές δεξιότητες

Επιπλέον, πρέπει να προσφέρει επιλογές:

• Ιδιωτικών ή exclusive εμπειριών
• Ταυτόχρονα λειτουργικές και αυθεντικές

Η ποιότητα των shorex είναι αυτή που τελικά διαμορφώνει την τελική εντύπωση. Είναι ο λόγος που ο επιβάτης:

• θα επιστρέψει ως κανονικός τουρίστας
• θα συστήσει τον προορισμό
• ή θα τον ξεχάσει για πάντα

Η Σημασία των Test Calls

Τα test calls δεν είναι απλώς μια επίσκεψη - είναι δοκιμή αξιοπιστίας. Αν πετύχουν, δημιουργείται δέσμευση. Αν αποτύχουν, δύσκολα επαναλαμβάνονται.
✅ Είναι η πρώτη φορά που:

• Αξιολογείται η επιχειρησιακή ετοιμότητα του λιμανιου
• Η εταιρεία βλέπει τι πραγματικά προσφέρει ο προορισμός
• Οι shorex managers και marine officers κρίνουν το επίπεδο συνεργασίας

Απαιτείται:

• Απόλυτη ετοιμότητα των τοπικών αρχών και επιχειρήσεων
• Συντονισμός με την εταιρεία πριν και κατά την προσέγγιση
• Ταχύτητα, ευελιξία και φιλοξενία στην εμπειρία του πληρώματος και των επιβατών

 Ένα επιτυχημένο test call μπορεί να φέρει δεκάδες μελλοντικές αφίξεις. Μια κακή πρώτη εντύπωση, μπορεί να κρατήσει το λιμάνι εκτός για χρόνια.

Παραδείγματα Ελληνικών Λιμένων με Αναπτυξιακή Δυναμική:

• Η Πάτρα διαθέτει στρατηγική θέση και συνδέεται με εμβληματικούς αρχαιολογικούς χώρους και σημαντικές οινοτουριστικές εμπειρίες και πολλά άλλα. Παρ’ όλα αυτά, παραμένει υποτιμημένη ως προορισμός κρουαζιέρας. Για την αναβάθμισή της απαιτείται η δημιουργία αναλυτικού φακέλου (cruise destination profile), η παρουσίαση σε cruise planners μέσω οργανωμένων επαφών και η παραγωγή ενός εμπνευσμένου Cruise Excursion Book που θα αναδεικνύει τις αυθεντικές εμπειρίες της περιοχής.
• Στα Κύθηρα, ένα αυθεντικό και ανεξερεύνητο νησί με διαθέσιμες tendering υποδομές και στρατηγική θέση στο νότιο Ιόνιο, διαμορφώνονται οι συνθήκες στοχευμένης ανάπτυξη. Απαραίτητο είναι να καταγραφούν και να διαμορφωθούν οι εμπειρίες που μπορεί να προσφέρει σε shorex, καθώς και να διασφαλιστεί η πρόσβαση του προορισμού στα διεθνή κέντρα αποφάσεων ώστε να ενταχθεί στα πλάνα των εταιρειών.
• Ο Άγιος Νικόλαος στην Κρήτη αποτελεί έναν ισχυρό πολιτιστικό και φυσιολατρικό προορισμό με boutique χαρακτήρα, κατάλληλο για πλοία μικρού και μεσαίου μεγέθους. Το επόμενο βήμα είναι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση νέων προβλητών τύπου dolphins, που θα του επιτρέψουν να φιλοξενεί πλοία μήκους έως και 280 μέτρων, ενισχύοντας έτσι τη δυνατότητα για ποιοτική και σταθερή ανάπτυξη.
• Η Κάρπαθος, με έντονη πολιτισμική ταυτότητα και μοναδικά τοπία, μπορεί να αποτελέσει έναν εξαιρετικό thematic προορισμό για luxury και exploration itineraries. Για να το επιτύχει, χρειάζεται ένας ολοκληρωμένος φάκελος παρουσίασης (destination profile), προώθηση μέσω στοχευμένων B2B επαφών με εταιρείες-στόχους και, κυρίως, δημιουργία αγκυροβολίου που θα επιτρέπει ασφαλή προσέγγιση και tendering επιχειρήσεις.
• Τέλος, το Λαύριο φαίνεται έτοιμο να αποτελέσει τον δεύτερο πόλο κρουαζιέρας στην Αττική. Η αναμενόμενη αξιοποίησή του μέσω της διαδικασίας παραχώρησης δημιουργεί σημαντικές ευκαιρίες, ιδιαίτερα για homeporting σε luxury brands, αλλά και για transit στάσεις σε tailor-made δρομολόγια. Η εγγύτητά του με το Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών και η σύνδεσή του με την ενδοχώρα προσθέτουν σημαντικό στρατηγικό πλεονέκτημα.

Επίλογος

Η επόμενη ημέρα της ελληνικής κρουαζιέρας περνά μέσα από την ανάδειξη νέων, αυθεντικών προορισμών. Η ζήτηση για διαφοροποίηση, εμπειρίες και ποιότητα δημιουργεί ένα νέο περιβάλλον όπου μικρά και μεσαία λιμάνια μπορούν - και πρέπει - να γίνουν πρωταγωνιστές. Με τεκμηρίωση, στρατηγικό σχεδιασμό και εξωστρέφεια, η Ελλάδα μπορεί να προσφέρει ένα πολυκεντρικό μοντέλο ανάπτυξης που θα ωφελήσει τόσο τις τοπικές κοινωνίες όσο και τη συνολική εικόνα της χώρας ως cruise destination.
Η Five Senses Consulting παραμένει στην πρώτη γραμμή αυτής της προσπάθειας, υποστηρίζοντας λιμάνια και προορισμούς να οργανωθούν, να παρουσιαστούν με επαγγελματισμό και να δημιουργήσουν σχέσεις εμπιστοσύνης με τις διεθνείς εταιρείες κρουαζιέρας. Με σύγχρονα εργαλεία, εμπειρία και διαρκή παρουσία στα κέντρα λήψης αποφάσεων, χτίζουμε μαζί το μέλλον της ελληνικής  και παγκόσμιας κρουαζιέρας.

(*) FiveSensesConsulting.com | IBras@FiveSensesConsulting.com | LinkedIn: Ioannis Bras