Συμβούλιο της ΕΕ: Περιορισμοί με βάση την ατομική υγεία και όχι την περιοχή προέλευσης του ταξιδιώτη

Το Συμβούλιο της ΕΕ εξέδωσε σήμερα σύσταση σχετικά με την εφαρμογή συντονισμένης προσέγγισης για τη διευκόλυνση της ασφαλούς ελεύθερης κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Η σύσταση αυτή έρχεται ως αντίδραση στη σημαντική αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης και στην ταχεία εφαρμογή του ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ, και αντικαθιστά την προηγούμενη σύσταση. Θα τεθεί σε ισχύ την 1η Φεβρουαρίου 2022, την ίδια ημέρα με την κατ’ εξουσιοδότηση πράξη για την τροποποίηση του κανονισμού για το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID-19 και την πρόβλεψη περιόδου αποδοχής 270 ημερών για τα πιστοποιητικά εμβολιασμού.

Σύμφωνα με τη νέα σύσταση, τα μέτρα για την COVID-19 θα πρέπει να εφαρμόζονται λαμβανομένης υπόψη της κατάστασης του προσώπου και όχι της κατάστασης σε περιφερειακό επίπεδο, με εξαίρεση τις περιοχές όπου ο ιός κυκλοφορεί σε πολύ υψηλά επίπεδα. Αυτό σημαίνει ότι καθοριστικός παράγοντας θα πρέπει να είναι η κατάσταση ενός ταξιδιώτη όσον αφορά τον εμβολιασμό, τον διαγνωστικό έλεγχο ή την ανάρρωση σε σχέση με την COVID-19, όπως αποδεικνύεται από έγκυρο ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ. Μια προσέγγιση με βάση το άτομο θα απλουστεύσει σημαντικά τους ισχύοντες κανόνες και θα παράσχει πρόσθετη σαφήνεια και προβλεψιμότητα στους ταξιδιώτες.

Προσέγγιση με βάση το άτομο
Οι ταξιδιώτες που είναι κάτοχοι έγκυρου ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ δεν θα πρέπει να υπόκεινται σε πρόσθετους περιορισμούς της ελεύθερης κυκλοφορίας.

Ένα έγκυρο ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ περιλαμβάνει:

• Πιστοποιητικό εμβολιασμού για εμβόλιο εγκεκριμένο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, εάν έχουν παρέλθει τουλάχιστον 14 ημέρες και όχι περισσότερες από 270 ημέρες από την τελευταία δόση της αρχικής σειράς εμβολιασμού ή εάν το άτομο έχει λάβει αναμνηστική δόση. Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να αποδέχονται πιστοποιητικά εμβολιασμού για εμβόλια εγκεκριμένα από τις εθνικές αρχές ή τον ΠΟΥ.
• Αρνητικό αποτέλεσμα σε τεστ PCR που ελήφθη το αργότερο 72 ώρες πριν από το ταξίδι ή αρνητικό αποτέλεσμα σε ταχεία δοκιμασία αντιγόνων που ελήφθη το αργότερο 24 ώρες πριν από το ταξίδι.
• Πιστοποιητικό ανάρρωσης στο οποίο αναφέρεται ότι δεν έχουν παρέλθει περισσότερες από 180 ημέρες από την ημερομηνία του πρώτου θετικού αποτελέσματος διαγνωστικού ελέγχου.
• Από τα άτομα που δεν είναι κάτοχοι ψηφιακού πιστοποιητικού COVID της ΕΕ μπορεί να ζητηθεί να υποβληθούν σε διαγνωστικό έλεγχο πριν ή το αργότερο 24 ώρες μετά την άφιξη. Οι ταξιδιώτες με ουσιώδη καθήκοντα ή ανάγκες, οι διασυνοριακοί εργαζόμενοι και τα παιδιά ηλικίας κάτω των 12 ετών θα πρέπει να εξαιρούνται από αυτήν την απαίτηση.

Χάρτης των περιφερειών της ΕΕ
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) θα πρέπει να συνεχίσει να δημοσιεύει χάρτη των περιφερειών των κρατών μελών που δείχνει τον δυνητικό κίνδυνο μόλυνσης σύμφωνα με το σύστημα του «φωτεινού σηματοδότη» (πράσινο, πορτοκαλί, κόκκινο, βαθύ κόκκινο). Ο χάρτης θα πρέπει να βασίζεται στο 14ήμερο ποσοστό ανακοίνωσης κρουσμάτων, στην εμβολιαστική κάλυψη και στο ποσοστό διαγνωστικών ελέγχων.

Με βάση αυτόν τον χάρτη, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόζουν μέτρα σχετικά με τα ταξίδια προς και από περιοχές σε βαθύ κόκκινο, όπου ο ιός κυκλοφορεί σε πολύ υψηλά επίπεδα. Θα πρέπει ιδίως να αποθαρρύνουν όλα τα μη αναγκαία ταξίδια και να απαιτούν από τα άτομα που φθάνουν από τις εν λόγω περιοχές και δεν είναι κάτοχοι πιστοποιητικού εμβολιασμού ή ανάρρωσης να υποβάλλονται σε διαγνωστικό έλεγχο πριν από την αναχώρηση και σε καραντίνα μετά την άφιξη.

Ορισμένες εξαιρέσεις από τα μέτρα αυτά θα πρέπει να ισχύουν για τους ταξιδιώτες με ουσιώδη καθήκοντα ή ανάγκες, τους διασυνοριακούς εργαζομένους και τα παιδιά ηλικίας κάτω των 12 ετών.

«Φρένο έκτακτης ανάγκης»
Σύμφωνα με τη νέα σύσταση, ενισχύεται ο μηχανισμός «φρένου έκτακτης ανάγκης» για την αντιμετώπιση της εμφάνισης νέων ανησυχητικών παραλλαγών ή παραλλαγών ειδικού ενδιαφέροντος. Όταν ένα κράτος μέλος επιβάλλει περιορισμούς ως αντίδραση στην εμφάνιση νέας παραλλαγής, το Συμβούλιο, σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή και με την υποστήριξη του ECDC, θα πρέπει να επανεξετάζει την κατάσταση. Η Επιτροπή, με βάση την τακτική αξιολόγηση των νέων στοιχείων σχετικά με τις παραλλαγές, μπορεί επίσης να προτείνει συζήτηση στο πλαίσιο του Συμβουλίου.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, η Επιτροπή μπορεί να προτείνει στο Συμβούλιο να συμφωνήσει ως προς μια συντονισμένη προσέγγιση σχετικά με τα ταξίδια από τις εκάστοτε περιοχές. Κάθε κατάσταση που οδηγεί στη λήψη μέτρων θα πρέπει να επανεξετάζεται τακτικά.

Η απόφαση επιβολής περιορισμών στην ελεύθερη κυκλοφορία για την προστασία της δημόσιας υγείας παραμένει ευθύνη των κρατών μελών· ωστόσο, ο συντονισμός για το θέμα αυτό είναι ουσιαστικής σημασίας. Στις 13 Οκτωβρίου 2020 το Συμβούλιο εξέδωσε σύσταση σχετικά με την εφαρμογή συντονισμένης προσέγγισης όσον αφορά τον περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19, η οποία επικαιροποιήθηκε την 1η Φεβρουαρίου 2021 και την 14η Ιουνίου 2021. Η σύσταση αυτή θεσπίζει κοινά κριτήρια και ένα κοινό πλαίσιο για πιθανά μέτρα για τους ταξιδιώτες.

Η σύσταση του Συμβουλίου δεν αποτελεί νομικά δεσμευτική πράξη. Οι αρχές των κρατών μελών είναι υπεύθυνες για την εφαρμογή του περιεχομένου της σύστασης.