Ευρωκοινοβούλιο: Στα πρόθυρα υπερ-τουρισμού τα Ιόνια Νησιά και η Πελοπόννησος

Το σύνθετο πρόβλημα του υπερ-τουρισμού και τις αρνητικές επιπτώσεις που επιφέρει σε τουριστικούς προορισμούς σε όλο τον κόσμο, αναδεικνύει νέα έκθεση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού του Ευρωκοινοβουλίου. Μεταξύ άλλων, η έκθεση αναδεικνύει τα νησιά του Ιονίου και την Πελοπόννησο ανάμεσα στους προορισμούς που αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο υπερ-τουρισμού.

Η έκθεση μελετά 41 case studies προορισμών, εισάγοντας τον πρώτο επίσημο ορισμό του υπερ-τουρισμού, παρουσιάζοντας τους προορισμούς που κινδυνεύουν από τις αρνητικές επιπτώσεις τους και προσφέροντάς τους μια φόρμουλα αντιμετώπισής του.

Η έκθεση «Υπερτουρισμός: Αντίκτυπος και πιθανές λύσεις πολιτικών», η οποία διενεργήθηκε από το Πανεπιστήμιο της Breda με επικεφαλής τον Paul Peeters, παρουσιάζει ενδείξεις υπερ-τουρισμού στους προορισμούς, αναλύει προσεγγίσεις μάνατζμεντ που εφαρμόζουν διαφορετικοί προορισμοί καθώς και πολιτικές για την αντιμετώπισή του.

Η επιλογή των case studies προορισμών βασίστηκε σε κριτήρια που περιλαμβάνουν μια υπόθεση ανά χώρα-μέλος της ΕΕ, για κάθε έναν από τους 4 τύπους προορισμών (αγροτικός, αστικός, παράκτιος και νησιά, πολιτιστική κληρονομιά και ατραξιόν), καθώς και 12 εμβληματικούς προορισμούς εκτός ΕΕ.

Καταλήγει ότι δε μπορεί να υπάρξει καθορισμένη δέσμη ενδείξεων λόγω των πολύπλοκων αιτιών και επιπτώσεων του υπερ-τουρισμού ανά περίπτωση. Η αποφυγή του υπερ-τουρισμού απαιτεί εξατομικευμένες πολιτικές που προκύπτουν από τη συνεργασία μετόχων του τουρισμού και φορέων χάραξης πολιτικής.

Ως αποτέλεσμα των ερευνών, η μελέτη καταλήγει στον πρώτο ορισμό του φαινομένου: Ο υπερ-τουρισμός περιγράφει την κατάσταση στην οποία ο αντίκτυπος του τουρισμού, σε δεδομένες περιόδους και περιοχές, ξεπερνά τα φυσικά, οικολογικά, κοινωνικά, οικονομικά, ψυχολογικά και πολιτικά όρια του προορισμού.

Επιπλέον, εντοπίζεται η υπαρξιακή απειλή που αντιπροσωπεύει ο υπερ-τουρισμός για τις τοπικές κοινωνίες των προορισμών. Ενώ η μαζική συγκέντρωση ανθρώπων αντιμετωπίζεται από τη βιομηχανία ως ζήτημα που εμποδίζει πρωτίστως τη συνεχιζόμενη ανάπτυξη, ο αντίκτυπος του υπερ-τουρισμού μπορεί να αντιπροσωπεύει έναν υπαρξιακό κίνδυνο για τους προορισμούς σε όλο τον κόσμο, τονίζει η μελέτη.

Η εξάπλωση του υπερ-τουρισμού ενδέχεται να προκαλέσει απώλεια αυθεντικότητας και αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για την ελκυστικότητα των προορισμών στο μέλλον. 

Η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη του τουρισμού μπορεί να προκαλέσει σημαντική ζημιά στα τοπία, την ποιότητα αέρα και νερού, καθώς και των συνθηκών διαβίωσης των κατοίκων, προκαλώντας, μεταξύ άλλων, οικονομικές ανισότητες και κοινωνική απομόνωσης.

Οι πιο ισχυροί δείκτες υπερ-τουρισμού είναι…

-η πυκνότητα του τουρισμού (διανυκτερεύσεις ανά τ. χλμ.) και η έντασή του (διανυκτερεύσεις ανά κάτοικο)

-το μερίδιο δυναμικότητας κλινών της Airbnb στη συνδυαστική πληρότητα των Airbnb και booking.com

-Το μερίδιο του τουρισμού στο τοπικό ΑΕΠ

-Η ένταση αερομεταφορών (αεροπορικές αφίξεις σε σχέση με τον αριθμό των κατοίκων)

-εγγύτητα σε αεροδρόμια, λιμάνια κρουαζιέρας και μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO

Η μελέτη αναδεικνύει επίσης τους προορισμούς που βρίσκονται σε κίνδυνο εξαιτίας του υπερ-τουρισμού...

-15 περιοχές που δεν αναγνωρίζονται προς το παρόν ως προορισμοί σε κατάσταση υπερ-τουρισμού, χαρακτηρίστηκαν υψηλού κινδύνου.

-Οι περιοχές αυτές είναι η Βαλένθια και τα Κανάρια, οι περιοχές Languedoc-Roussillon και Bourgogne στη Γαλλία, το Trento της Ιταλίας, η Μαδέρα και το Algarve της Πορτογαλίας και τα νησιά του Ιονίου και η Πελοπόννησος.

-5 περιοχές του Ην. Βασιλείου βρίσκονται στη λίστα με τους 15 προορισμούς που αντιμετωπίζουν κίνδυνο υπερ-τουρισμού (Cumbria, Κορνουάλη, Δυτική Ουαλία και Οι κοιλάδες, Ανατολική Ουαλία και Βόρειο Γιορκσάιρ).

Δείτε ολόκληρη την έκθεση εδώ.