Πότε θα ανακάμψει ο διεθνής τουρισμός;

Σε ρυθμούς πανδημίας, ταξιδιωτικών οδηγιών, ακυρώσεων και απωλειών-ρεκόρ κινήθηκε φέτος ο τουρισμός. Το μεγάλο ερώτημα είναι πότε θα αρχίσει να ανακάμπτει; Θα ξεκινήσουν το 2021 και πάλι τα μαζικά ταξίδια; Απάντηση στο ερώτημα επιχειρεί να δώσει ρεπορτάζ του γερμανικού πρακτορείου ειδήσεων dpa, που δημοσιεύει η DW.

Παρότι η διάθεση των Γερμανών να ταξιδέψουν παραμένει σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα, ο τουριστικός κλάδος επωφελείται ελάχιστα. Διότι η πανδημία έχει προκαλέσει ένα τεράστιο αίσθημα ανασφάλειας. Οι άνθρωποι δεν ταξιδεύουν, όχι επειδή δεν θέλουν, «αλλά επειδή δεν μπορούν. Θεωρητικά δηλαδή υπάρχει ζήτηση», εξηγεί ο ειδήμων σε τουριστικά θέματα Μάρτιν Λόμαν. Η ζήτηση αυτή περιορίζεται ωστόσο μέχρι στιγμής σε γερμανικούς και όμορους προορισμούς, οι οποίοι είναι εύκολα προσβάσιμοι με το αυτοκίνητο ή τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Σε ορισμένους από αυτούς τους προορισμούς μάλιστα παρατηρείται ήδη ρεκόρ προκρατήσεων για την επόμενη χρονιά. 

«Για προορισμούς που είναι προσβάσιμοι με χερσαίες συγκοινωνίες διαπιστώνουμε μεγάλη ζήτηση για το καλοκαίρι. Υπάρχει περίπτωση να μην βρουν όλοι το ξενοδοχείο που θέλουν, αν κλείσουν αργότερα», εκτιμά ο Ίνγκο Μπουρμέστερ, επικεφαλής της DER Touristik για τις χώρες της κεντρικής Ευρώπης. Ο δε τουριστικός κολοσσός Tui επισημαίνει ότι ούτως ή άλλως η Γερμανία δεν μπορεί να απορροφήσει το σύνολο των ταξιδιωτών που υπό κανονικές συνθήκες θα επέλεγαν προορισμούς του εξωτερικού. Σύμφωνα με τον τουριστικό σύνδεσμο DRV, το 2019, δηλαδή προ κορωνοϊού, το 74% των ταξιδιωτών είχαν επιλέξει ξένους προορισμούς. 

Βραχυπρόθεσμες κρατήσεις

Μέχρι στιγμής όμως οι περισσότεροι φαίνεται να είναι αρκετά διστακτικοί ως προς τον σχεδιασμό και το κλείσιμο των επόμενων διακοπών. «Εξαιτίας των συνεχόμενων αλλαγών στους όρους των μετακινήσεων και ταξιδιωτικών οδηγιών, οι καταναλωτές είναι ακόμη επιφυλακτικοί με τις κρατήσεις», επισημαίνει ο διευθυντής της FTI-Group Ραλφ Σίλερ. Ωστόσο, «από τη στιγμή που έγινε γνωστό ότι αναμένεται να υπάρξει εμβόλιο κατά του κορωνοϊού μέσα στον χειμώνα, οι αριθμοί των κρατήσεων αυξήθηκαν αισθητά. Αυτό μας δείχνει ότι οι άνθρωποι θέλουν οπωσδήποτε να ταξιδέψουν και πάλι». 

«Οι κρατήσεις γίνονται πλέον πιο βραχυπρόθεσμα», λέει και ο Αντρέας Ρύτγκερς από την Schauinsland-Reisen. Προσθέτει ότι τη μεγαλύτερη ζήτηση έχουν ξενοδοχεία και δωμάτια που βρίσκονται μπροστά στη θάλασσα και που συνεπάγονται λιγότερες μετακινήσεις στο χώρο των διακοπών. Οι τουριστικοί όμιλοι επιχειρούν να προσελκύσουν τώρα τους καταναλωτές με εκπτωτικά πακέτα, τη δυνατότητα δωρεάν ακύρωσης αλλά και αλλαγών και φυσικά, την υπόσχεση αυστηρών υγειονομικών πρωτοκόλλων. 

Η χρονιά της πανδημίας προκάλεσε τεράστιες τρύπες στους ισολογισμούς των τουριστικών επιχειρήσεων τις οποίες προσπαθούν τώρα να κλείσουν. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του συνδέσμου DRV, οι απώλειες των γερμανικών τουριστικών ομίλων και γραφείων θα ανέλθουν μέχρι τα τέλη του 2020 στα 28 δις ευρώ. Οι κολοσσοί του κλάδου, όπως η Tui και η FTI, προσέφυγαν ήδη στους μηχανισμούς στήριξης του γερμανικού δημοσίου. 

Όπως εκτιμά πάντως ο πρόεδρος του DRV Νόρμπερτ Φίμπιγκ, ακόμη κι αν πολλαπλασιαστούν οι κρατήσεις μετά την άρση των περιορισμών, ο κλάδος θα χρειαστεί έως και δυο χρόνια για να ανακάμψει και να φτάσει στα επίπεδα προ πανδημίας. 

Όσον αφορά το είδος των κρατήσεων, ο ίδιος διακρίνει στην παρούσα φάση ένα σημαντικό πλεονέκτημα στα πακέτα διακοπών «καθότι προσφέρουν επιπρόσθετες εγγυήσεις στους ταξιδιώτες». Κερδισμένα θα βγουν τώρα και τα τουριστικά γραφεία καθώς λόγω της αβεβαιότητας που επικρατεί, πολλοί καταναλωτές έχουν και πάλι την ανάγκη να απευθυνθούν στους ειδικούς του κλάδου και να τους συμβουλευτούν, αποφεύγοντας να κλείσουν μόνοι τους τις διακοπές τους. 

Ο τουρισμός εν γένει δεν κινδυνεύει

Εντούτοις ακόμη και σε περίπτωση που αποκατασταθούν άμεσα οι συγκοινωνίες και μεταφορές, θεωρείται βέβαιο ότι δεν θα εξέλθουν όλες οι επιχειρήσεις αλώβητες από την κρίση. Σε περίπτωση που τα μέτρα ισχύσουν μέχρι την άνοιξη, «σε πολλές περιπτώσεις δεν θα είναι αρκετή η κρατική βοήθεια διότι τα τρέχοντα έξοδα δεν μπορούν να καλυφθούν σε βάθος χρόνου εάν δεν δουλεύει η επιχείρηση», εκτιμά ο καθηγητής Οικονομικών, με ειδίκευση σε θέματα Τουρισμού, Τόρστεν Κίρστγκες. Ο ειδικός εκτιμά ότι κινδυνεύουν άμεσα το 10% περίπου των 11.000 τουριστικών γραφείων της Γερμανίας καθώς και περίπου 50 έως 100 τουριστικοί όμιλοι. 

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ερευνητικής κοινότητας Urlaub und Reisen (FUR) η διάθεση των Γερμανών για ταξίδια παραμένει ίδια εδώ και χρόνια. Η δε πανδημία δεν το έχει αλλάξει αυτό, επισημαίνει ο Μάρτιν Λόμαν, διευθυντής του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών στη βόρεια Ευρώπη και επιστημονικός συνεργάτης της FUR. «Τα προϊόντα του τουριστικού κλάδου δεν χρειάζονται κάποια επανάσταση», όπως λέει, προσθέτοντας ότι αυτό ισχύει και για τον τουρισμό κρουαζιέρας που τα τελευταία χρόνια ήταν η ατμομηχανή του κλάδου. «Στις κρουαζιέρες θα έχουμε νέο μπουμ». Γι΄ αυτό και ο ίδιος δεν διακρίνει κινδύνους για το επιχειρηματικό μοντέλο εν γένει. Η Tui αναμένει ότι την ερχόμενη χρονιά θα βρίσκονται εν πλω όλα τα πλοία της. Από τα τέλη Ιουλίου οπότε ξεκίνησαν τα πρώτα ταξίδια μέχρι και σήμερα, τα πλοία της Tui Cruises μετέφεραν περίπου 45.000 ταξιδιώτες εντός Γερμανίας, στην Ελλάδα αλλά και τα Κανάρια Νησιά. 

Εάν η ανάκαμψη έρθει γρηγορότερα από τις εκτιμήσεις των ειδικών πολλές επιχειρήσεις πάντως θα αντιμετωπίσουν ένα επιπρόσθετο πρόβλημα: την έλλειψη προσωπικού. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας πολλές προχώρησαν σε απολύσεις.