Eυάλωτη σε "οικονομικό σοκ" η Τουρκία - Kατακόρυφη αύξηση των πτωχεύσεων στη διετία 2020-21

Η διεθνής εταιρεία Euler Hermes δημοσιοποίησε τον "Παγκόσμιο Δείκτη Αφερεγγυότητας" (καλύπτει 44 χώρες, αντιπροσωπεύοντας 86,4% του παγκόσμιου ΑΕΠ).

Σύμφωνα με το δείκτη, οι πτωχεύσεις, κατά τη διετία 2020- 2021, θα σημειώσουν μέση αύξηση 35%. Οι περισσότερες πτωχεύσεις αναμένεται να συμβούν στο τέλος 2020 και στο πρώτο εξάμηνο 2021. Για την Τουρκία το ποσοστό εκτιμήθηκε έως 31%. Συγκεκριμένα, ο αριθμός των πτωχεύσεων εταιρειών φέτος, αναμένεται να αυξηθεί 22% (17.200) και 7% το 2021 (18.400). Ο επικεφαλής της εταιρείας Euler Hermes Τουρκίας, κ. Ahmet Ali Bugay, δήλωσε ότι η τουρκική Κυβέρνηση πρέπει τώρα να διαχειριστεί μια πολύ πιο ευαίσθητη ισορροπία του τερματισμού των μέτρων ομαλοποίησης νωρίς και της αργής ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας, δεδομένων που θα μπορούσαν να επιδεινώσουν την κατάσταση. 

Η τουρκική βιομηχανία επιβαρύνεται με 48,5 δισ. δολ. βραχυπρόθεσμης εξωτερικής χρηματοδότησης που θα λήξει τους επόμενους 12 μήνες, καθιστώντας τις τράπεζες ευάλωτες.

Η Τουρκία μέχρι στιγμής κατάφερε να αποφύγει τις έκτακτες αυξήσεις των επιτοκίων παρόμοιες με αυτές που πραγματοποιήθηκαν το 2014 ή το 2018. Τώρα η οικονομία της χώρας είναι αντιμέτωπη με τον κίνδυνο νέας νομισματικής κρίσης, όχι μόνο λόγω της διαρκούσας πανδημίας -η οποία θα επηρεάσει περαιτέρω αρνητικά την παγκόσμια οικονομία και των μεταφερομένων προηγούμενων ανισορροπιών αλλά και λόγω της διάβρωσης της εμπιστοσύνης της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας.

Στην έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου “EXTERNAL SECTOR REPORT-Global Imbalances and the COVID-19 Crisis”, Αυγούστου 2020, υπογραμμίζεται ότι οι μεγάλες ανάγκες εξωτερικής χρηματοδότησης της Τουρκίας και τα χαμηλά αποθεματικά έχουν καταστήσει τη χώρα ευάλωτη σε σοκ.

Η έκθεση αναφέρει ότι η εξυπηρέτηση του ιδιωτικού εξωτερικού χρέους καθιστά τη χώρα ευάλωτη στις παγκόσμιες και εγχώριες χρηματοοικονομικές συνθήκες, επειδή το μεγαλύτερο τμήμα του χρέους είναι σε συνάλλαγμα (20% του ΑΕΠ περίπου αυτού είναι βραχυπρόθεσμο) ενώ 40% περίπου του μακροπρόθεσμου χρέους είναι σε μεταβλητά επιτόκια. Οι ετήσιες ακαθάριστες ανάγκες εξωτερικής χρηματοδότησης υπολογίζονται κατά μέσο όρο σε 23% του ΑΕΠ, κατά την περίοδο 2020–21.

Το Ταμείο εκτιμά ότι το μέγεθος και η σύνθεση των εξωτερικών υποχρεώσεων, σε συνδυασμό με τα χαμηλά αποθεματικά εκθέτουν την Τουρκία σε κραδασμούς ρευστότητας, ξαφνικές μετατοπίσεις του επενδυτικού κλίματος και αυξήσεις στα επιτόκια των διεθνών αγορών. Διαβλέπει δε δυνατότητα υπονόμευσης της ποιότητας των τραπεζικών περιουσιακών στοιχείων.

Στην έκθεση σημειώνεται ότι οι επιπτώσεις της πανδημίας είχαν ως αποτέλεσμα να διαμορφωθεί πολύ αυστηρός δείκτης για την επάρκεια των συναλλαγματικών διαθεσίμων για την κάλυψη των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων βάσει του οποίου τα αποθεματικά της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας είναι κάτω από το όριο επάρκειας (ο λόγος των συναλλαγματικών διαθεσίμων προς τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις, που πρέπει να είναι τουλάχιστον 100%, ανέρχεται σε 80% για την Τουρκία, η οποία εμφανίζεται στην ομάδα των πλέον εύθραυστων χωρών -Νότια Αφρική, Χιλή και Αίγυπτος). 

Ομοίως, όσον αφορά στην αναλογία των απαιτήσεων της εξωτερικής χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένου του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και των χρεών που λήγουν εντός ενός έτους προς το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, η Τουρκία είναι και πάλι μεταξύ των πιο ευάλωτων χωρών -με την Πολωνία και τη Μαλαισία.

Πρόσθετα η έκθεση τονίζει ότι το ιδιάζον στοιχείο για την Τουρκία είναι ότι άνω του 60% των υφιστάμενων αποθεματικών της Κεντρικής Τράπεζας προέρχεται από συμφωνίες ανταλλαγής νομισμάτων (swaps) γεγονός που αυξάνει περαιτέρω τον κίνδυνο για την κάλυψη των υποχρεώσεών της. Τα υψηλά επίπεδα χρέους τονίζει μπορεί να καταστούν μη διαχειρίσιμα.