To σχέδιο στήριξης της γαλλικής αεροναυπηγικής βιομηχανίας και η σύνδεση με την οικολογική μετάβαση

Σχέδιο στήριξης της αεροναυπηγικής βιομηχανίας, η οποία πλήττεται ιδιαιτέρως από την κρίση της πανδημίας ανακοίνωσε η γαλλική κυβέρνηση.

Οι συνέπειες της υγειονομικής κρίσης στη γαλλική αεροναυπηγική βιομηχανία, η οποία αντιπροσωπεύει 300.000 θέσεις εργασίας και 58 δισ. κύκλο εργασιών, ήταν πολύ βαθιές, καθώς η εναέρια κυκλοφορία παγκοσμίως μειώθηκε στο ελάχιστο, με αποτέλεσμα οι παραγγελίες αεροσκαφών να έχουν ουσιαστικά μηδενιστεί. Ο Γάλλος κατασκευαστής αεροσκαφών Airbus αναγκάστηκε να μειώσει τα επίπεδα παραγωγής κατά 35-40%, με αποτέλεσμα οι υπεργολάβοι της είτε να οδηγηθούν σε διακοπή παραγωγής είτε σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα δραστηριότητας.

Συνολικά, σε ολόκληρη την επικράτεια, περίπου 1.300 βιομηχανίες που απαρτίζουν το γαλλικό αεροναυτικό σύστημα απειλούνται με πτώχευση, ιδίως στις περιφέρειες της Occitanie και της Nouvelle Aquitaine.

Πέρα από την υγειονομική κρίση, όμως, η αεροναυπηγική βιομηχανία αντιμετωπίζει και την πρόκληση της οικολογικής μετάβασης. Οι αεροπορικές μεταφορές είναι ένας τομέας που χαρακτηρίζεται από αυξανόμενες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου παγκοσμίως, με την αεροναυπηγική βιομηχανία να διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην προσπάθεια απεξάρτησης από τον άνθρακα της εναέριας κυκλοφορίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο στόλος της Airbus αντιπροσωπεύει περίπου το 45% του παγκόσμιου στόλου αεροσκαφών μεσαίων και μεγάλων αποστάσεων, ενώ η Safran τροφοδοτεί περισσότερο από το 70% των αεροσκαφών μεσαίας απόστασης παγκοσμίως.

Δεδομένου ότι η ανάκαμψη του τομέα θα είναι αργή, καθώς η εναέρια κυκλοφορία δεν αναμένεται να επιστρέψει στα προ κρίσης επίπεδα νωρίτερα από το 2023, η Γαλλία κήρυξε τον κλάδο της αεροναυπηγικής βιομηχανίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και ανακοίνωσε σχέδιο στήριξης του τομέα, ύψους 15 δισ. ευρώ, προκειμένου αυτός να καταστεί πιο ανταγωνιστικός και φιλικός προς το περιβάλλον ώστε να αντεπεξέλθει τόσο στον ανταγωνισμό από την αμερικανική Boeing και την κινεζική COMAC, όσο και στις περιβαλλοντικές απαιτήσεις.

Το σχέδιο στήριξης περιλαμβάνει 3 κατευθύνσεις:

1. Στήριξη επιχειρήσεων σε δυσκολία και προστασία των θέσεων εργασίας:

- Διατήρηση της πρόσβασης των επιχειρήσεων στα μέτρα στήριξης που είχε ανακοινώσει η γαλλική κυβέρνηση τον Μάρτιο ιδίως όσον αφορά τα δάνεια που εγγυάται το κράτος και τον μηχανισμό μερικής δραστηριότητας. Έως τα μέσα Μαΐου, είχαν ήδη χορηγηθεί κρατικά εγγυημένα δάνεια ύψους 1,5 δισ. ευρώ σε εταιρείες του τομέα, ενώ 651 επιχειρήσεις του τομέα έχουν ήδη προσφύγει στον μηχανισμό μερικής δραστηριότητας από την 1η Μαρτίου, για περίπου 110.000 υπαλλήλους.

- Αύξηση της χρηματοδοτικής στήριξης για την ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων που το κράτος παρέχει μέσω της Bpifrance Assurance Export, τόσο από άποψη αριθμού αεροσκαφών, όγκων εγγυήσεων όσο και του ποσοστού της δημόσιας παρέμβασης στην εξεταζόμενη αγορά. Οι εγγυήσεις εξαγωγής συμβάλλουν στην αποφυγή ακυρώσεων και αναβολών παραγγελιών. Ενδεικτικά, η Bpifrance Assurance Export χορήγησε πρόσφατα εξαγωγικές εγγυήσεις, με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, για τη χρηματοδότηση του γαλλικού μεριδίου για την πώληση αεροσκαφών της Airbus στην τουρκική αεροπορική εταιρεία Pegasus Airlines.

- Πραγματοποίηση δημόσιων παραγγελιών για τις ανάγκες εθνικής άμυνας, πολιτικής προστασίας και χωροφυλακής και καταβολή προκαταβολών ύψους 832 εκατ. ευρώ για την υποστήριξη των επιχειρήσεων του τομέα.

2. Επένδυση στις Μικρο-Μεσαίες Επιχειρήσεις για την υποστήριξη του μετασχηματισμού του τομέα, μέσω δύο εργαλείων:

- Δημιουργία ταμείου επενδύσεων στον τομέα ύψους 500 εκατ. ευρώ από τον Ιούλιο, για την παρέμβαση στα ίδια κεφάλαια των επιχειρήσεων, με δυνατότητα αύξησης της χρηματοδοτικής ικανότητας σε 1 δισ. ευρώ μακροπρόθεσμα, για την ενίσχυση της ανάπτυξης και ενοποίησης των εταιρειών του τομέα. Για την πρώτη φάση χρηματοδότησης του ταμείου, το κράτος θα συνεισφέρει 200 εκατ. ευρώ μέσω της Bpifrance, ενώ θα συμμετάσχουν και οι τέσσερις μεγάλοι εργολάβοι του κλάδου (η Airbus με 116 εκατ. ευρώ, η Safran με 58 εκατ. ευρώ, η Dassault με 13 εκατ. ευρώ και η Thales με 13 εκατ. ευρώ) καθώς και άλλοι ιδιώτες επενδυτές.

- Επιδοτήσεις ύψους 300 εκατ. ευρώ για την υποστήριξη του εκσυγχρονισμού και μετασχηματισμού των ΜΜΕ του κλάδου (προμηθευτών και υπεργολάβων).

3. Επενδύσεις ύψους 1,5 δισ. ευρώ μέσα στα επόμενα 3 έτη για τη στήριξη της Ε&Α και της καινοτομίας για την ανάπτυξη αεροσκαφών χαμηλών εκπομπών άνθρακα που θα συμβάλλουν στον οικολογικό μετασχηματισμό του τομέα και θα αυξήσουν την ανταγωνιστικότητα και την αποδοτικότητά του (μείωση κατανάλωσης καυσίμου, ηλεκτροδότηση συσκευών και μετάβαση σε καύσιμα ουδέτερα από άνθρακα όπως το υδρογόνο).

Αυτή η μαζική στήριξη από το κράτος συνοδεύεται από δεσμεύσεις των εταιρειών του κλάδου και ιδίως από τις μεγάλες εταιρείες σχετικά με τη δέσμευσή του για την οικολογική μετάβαση, καθώς και με τις σχέσεις τους με τους υπεργολάβους τους. Στο πλαίσιο αυτό πρόκειται να υπογραφεί ένας χάρτης δεσμεύσεων, ο οποίος, μεταξύ άλλων, ενθαρρύνει τις εταιρείες να επαναπατρίσουν την παραγωγή τους, αλλά και να προκρίνουν Γάλλους ή Ευρωπαίους προμηθευτές έναντι τρίτων. Για να εξασφαλιστεί η ορθή εφαρμογή αυτών των δεσμεύσεων, η κυβέρνηση θα παρακολουθεί τακτικά τη συμμόρφωση προς τον χάρτη σε συνεργασία με τον Διαμεσολαβητή Επιχειρήσεων και τον Σύνδεσμο Γαλλικών Αεροναυτικών Βιομηχανιών (GIFAS).

Εκτός του ανωτέρω σχεδίου, υπενθυμίζεται ότι η Γαλλική Κυβέρνηση, σύντομα μετά το ξέσπασμα της κρίσης του Covid-19, είχε προβεί στην εκπόνηση σχεδίου στήριξης της Air France- KLM. Σύμφωνα με αυτό, η εταιρεία θα λάβει συνολική ενίσχυση ύψους 7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 4 δισ. ευρώ αφορούν σε τραπεζικά δάνεια εγγυημένα από το κράτος και 3 δισ. ευρώ σε άμεσο κρατικό δανεισμό. Το σχέδιο έλαβε την έγκριση της Ευρ. Επιτροπής και εντάχθηκε στο καθεστώς προσωρινών κρατικών ενισχύσεων για την αντιμετώπιση των συνεπειών του κορωνοϊού στις 4.5.2020.

Βασικός λόγος για την απόφαση της γαλλικής κυβέρνησης να παρέχει στήριξη στην εταιρεία ήταν να εξασφαλίσει ότι η Air France θα είναι σε θέση να ανανεώσει τον στόλο της γρήγορα, υποστηρίζοντας τη γαλλική αεροναυπηγική βιομηχανία και μειώνοντας τις επιπτώσεις της δραστηριότητάς της στο περιβάλλον. Σε αντάλλαγμα για τη στήριξη που θα λάβει από το κράτος, η Air France δεσμεύθηκε να παρουσιάσει ένα σχέδιο ανάκαμψης της ανταγωνιστικότητας του ομίλου που θα εξασφαλίσει την οικονομική και χρηματοοικονομική βιωσιμότητα του Ομίλου, να προβεί στις απαραίτητες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τον περιορισμό του κόστους, να αναθεωρήσει την περίμετρο των περιφερειακών εγχώριων πτήσεων, καθώς και να μειώσει κατά 50% τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα των πτήσεων εσωτερικού που αναχωρούν από το αεροδρόμιο Orly μέχρι το τέλος του 2024 και να προβεί σε εκσυγχρονισμό του στόλου μεσαίων και μεγάλων αποστάσεων, προκειμένου να μειώσει τον οικολογικό αντίκτυπο, μέσω επίτευξης του στόχου χρήσης 2% βιώσιμου εναλλακτικού καυσίμου έως το 2025.