Η αρχή μιας νέας εποχής- Γράφει ο Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου (*)

Ο αείμνηστος Βρετανός Πρωθυπουργός, Ουίνστον Τσόρτσιλ (1874-1965) είχε πει πως «είναι λάθος να προσπαθούμε να δούμε πολύ μακριά στο μέλλον. Την αλυσίδα του πεπρωμένου μπορούμε να την πιάσουμε μόνο έναν κρίκο τη φορά». Κι αν λοιπόν ήταν γραφτό η ανθρωπότητα να βιώσει αυτή την πανδημία, τα συστήματα υγείας να δοκιμαστούν τόσο και η οικονομία των χωρών να βρίσκεται σε περιδίνηση, ίσως να είναι το πιο σοφό, αυτή την στιγμή - παράλληλα με την στήριξη στις προσπάθειες της κυβέρνησης  να διαχειριστεί με το λιγότερο δυνατό ανθρώπινο κόστος, τις οικονομικές συνέπειες αυτής της κρίσης - να εργαστούμε βήμα-βήμα για το μέλλον. 

Σε αυτή τη «παγωμένη» περίοδο για τον τουριστικό τομέα και τις ενέργειες που πρέπει να ακολουθήσουν οι επιχειρούντες και εργαζόμενοι σε αυτόν, ο γράφων έχει αναφερθεί αναλυτικά σε προηγούμενο άρθρο του. Απαιτείται αξιοποίηση του τωρινού χρονικού διαστήματος για αναδιοργάνωση, τηλεκπαίδευση του προσωπικού, αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, εμβάθυνση συνεργασιών και στροφή σε πιο βιώσιμες και αειφόρες λύσεις στις λειτουργίες της δράσης τους.

Στο πιθανό σενάριο που η χώρα μας ξεπεράσει την κρίση του κορωνοϊού τον Ιούνιο κι αρχίζει η οικονομία αργά, αλλά σταθερά να ξαναστέκεται στα πόδια της, ο τουριστικός κλάδος πού θα μπορούσε άραγε να απευθυνθεί και σε ποιες τουριστικές αγορές θα είχε ρεαλιστικές πιθανότητες να περιμένει ανταπόκριση; 

Ο γράφων, έχει τονίσει την σπουδαία σημασία που θα έχει ο εγχώριος τουρισμός στην επόμενη μέρα για τον κλάδο και στο πλαίσιο αυτό ενδεχομένως μεταξύ άλλων, να κινείται και η ηγεσία του Υπουργείου Τουρισμού για την στήριξη του με κάποιας μορφής επιδότηση(;) διανυκτερεύσεων προς ελληνικούς τουριστικούς προορισμούς. 

 «Η αλήθεια είναι ένα φρούτο, που μπορούμε να το κόψουμε όταν είναι πολύ ώριμο», είχε πει ο Γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας Βολταίρος (1694-1778). Και ναι, είναι αρκετά ώριμο σε αυτή τη φάση, ώστε και να το κόψουμε και να το γευτούμε. Σε κάθε περίπτωση πάντως, πρέπει να κοιτάξουμε την αλήθεια στα μάτια και να κάνουμε ορισμένες, κρίσιμες παραδοχές. Οι παραδοσιακές αγορές εισερχόμενων τουριστών για την χώρας μας, είναι αμφίβολο κατά πόσο θα μπορούν να κινηθούν την περίοδο του καλοκαιριού. Ηνωμένες Πολιτείες , Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία ταλαιπωρούνται και ίσως να ταλαιπωρούνται για καιρό ακόμα από τον ιό. 

Την ίδια στιγμή, η αλήθεια είναι πως το να επιτύχει η χώρα μας να ξεπεράσει το γρηγορότερο την κρίση και να πάρει «εξιτήριο» από την καραντίνα, θα μπορούσε να αποτελέσει τη μεγαλύτερη πρόκληση για τον τουρισμό, αλλά και το συγκριτικό του πλεονέκτημα έναντι άλλων αγορών, που μακάρι να μην δοκιμάζονται ακόμα εντός του καλοκαιριού από τον ιό, αλλά σε κάθε περίπτωση θα αποτελούν έναν όχι και τόσο επιθυμητό προορισμό για τους δυνητικούς τουρίστες της «νέας εποχής». 

Η Ελλάδα αποτελεί ήδη πρότυπο αντιμετώπισης της κρίσης διεθνώς και αν καταφέρουμε να επιτύχουμε την τελική νίκη έναντι του μεγάλου «εχθρού», τότε όχι μόνο θα αποτελούμε ένα ιδιότυπο success story, αλλά κυρίως θα έχουμε οπλίσει τον τουρισμό μας με το όπλο του ασφαλούς και υπεύθυνου προορισμού. Ναι, θα χρειαστούν πολλά να γίνουν από πολλούς και σε πολλά επίπεδα, αλλά γιατί όχι να μην εστιάσουμε σε άλλες από τις κλασικές αγορές που «δουλεύει» διαχρονικά πολύ ο ελληνικός τουρισμός;  Γιατί λοιπόν οι Κινέζοι για παράδειγμα, να μην προτιμήσουν την Ελλάδα έναντι άλλων χωρών αυτή τη χρονιά (έστω και στο τέλος αυτής); Γιατί να μην στοχεύσουμε δυναμικότερα αυτή την τεράστια τουριστική αγορά; 

Πρόσφατη έρευνα (σε 1115 άτομα) στις αρχές Μαρτίου, μετά την επιδημιολογική κρίση στη Κίνα, έδειξε πως το διαθέσιμο μπάτζετ και η ασφάλεια, ήταν οι κυριότεροι λόγοι που θα λάμβαναν υπόψη τους οι Κινέζοι για να ταξιδέψουν σε έναν προορισμό , γεγονός που αντικατοπτρίζει το υψηλό επίπεδο αβεβαιότητας. Επίσης, εξέφρασαν κάποιες ανησυχίες σχετικά με τα μέτρα ασφαλείας, τον αριθμό των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων του κορωνοϊού στους προορισμούς και την ασφάλεια των τροφίμων. 

Ωστόσο, το 50% των ερωτώμενων της έρευνας , σκοπεύει να ταξιδέψει μετά τον κορωνοϊό , ξεκινώντας ακόμα και από τον Μάϊο, τους καλοκαιρινούς μήνες και τον Οκτώβριο (παραδοσιακά μήνας τεράστιων κινεζικών ταξιδιών στο εξωτερικό και ταυτόχρονα εξαιρετική ευκαιρία επιμήκυνσης της ελληνικής τουριστικής περιόδου), ενώ θα αναζητήσει προορισμούς σε λιγότερο κατοικημένες περιοχές, με μεγάλο ενδιαφέρον για τον τουρισμό φυσικών τοπίων, τις μικρές πόλεις και την ατομική περιήγηση. Η κρίση του κορωνοϊού έχει φέρει πολλούς ερωτηθέντες πιο κοντά στις οικογένειές τους και σχεδιάζουν να δώσουν προτεραιότητα στη διάθεση του χρόνου αναψυχής και του ταξιδιού με την οικογένεια στο μέλλον. Αναμένουμε ότι τα οικογενειακά ταξίδια θα γίνουν μια ακόμα πιο σημαντική μορφή ταξιδιού από ό,τι πριν από την κρίση. Οι γενιές της δεκαετίας του '80 και της δεκαετίας του '70 δείχνουν αυξημένο ενδιαφέρον για τον τουρισμό ευεξίας, τώρα περισσότερο από πριν. 

Στην πιο πρόσφατη έρευνα που έχει διενεργηθεί στη Κίνα στα τέλη Μαρτίου από την Κινέζικη Ακαδημία Τουρισμού και την Trip.com (τέως Ctrip) σε 15.000 άτομα από περισσότερες από 100 πόλεις της Κίνας, με το 85 τοις εκατό αυτών να είναι ηλικίας μεταξύ 18 και 45 ετών, το 20% αυτών  δήλωσε ότι τα μέτρα ασφαλείας από τους ταξιδιωτικούς πράκτορες θα είναι η μεγαλύτερη ώθηση για να ταξιδέψει μετά την κρίση, ακολουθούμενη από ρυθμίσεις/συμφωνίες στα πακέτα διακοπών (19%) και οι εκπτώσεις σε τιμές περιοδείας (18%). Αν ο κορωνοϊός είναι εντελώς υπό έλεγχο, το 43% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι θα ταξιδέψουν το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, με το 16% να επιλέγει το Μάιο, ακολουθούμενο από τον Ιούνιο, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο (15% το καθένα). 

Το 60% των ερωτηθέντων αναμένεται να ξοδέψει περισσότερα από 10.000 RMB( περίπου 1.300ευρώ) για οικογενειακά ταξίδια φέτος. Σχεδόν το ήμισυ (45%) των ερωτηθέντων αναφέρθηκε στον ταξιδιωτικό προϋπολογισμό των RMB10,000-30,000(1.300-4.000 ευρώ) και το 15% σχεδίαζε να δαπανήσει περισσότερα από 30.000 RMB. Το 44% των ερωτηθέντων εκτιμά ότι οι δαπάνες που σχετίζονται με τα ταξίδια θα ανέλθουν στο 5% -10% του συνολικού εισοδήματος των νοικοκυριών φέτος, ενώ το 30% αναμένεται να δαπανήσει 10% -20% στα ταξίδια.

Καταλαβαίνει κανείς πλέον από τα παραπάνω, πόσο σημαντική θα είναι για την Ελληνική τουριστική αγορά, η γρήγορη ανάκαμψη από την κρίση και η τελική επικράτηση στην μάχη με τον κορωνοϊό, ώστε να αποτελέσει μια ασφαλή και ταυτόχρονα ελκυστική επιλογή.

Στρατηγικό σχέδιο προσέγγισης της Κίνας

Ο γράφων είχε την χαρά και την τιμή - το περασμένο φθινόπωρο- να αποτελέσει τον κύριο συντάκτη του «Στρατηγικού Σχεδίου Προσέγγισης της Κίνας» για λογαριασμό του Ελληνικού Υπουργείου Τουρισμού. Έχοντας διεξάγει μια εκτενή επιστημονική έρευνα που ολοκληρώθηκε το 2019,  με αντικείμενο την κινεζική τουριστική αγορά και τα χαρακτηριστικά της  τουριστικής συμπεριφοράς του Κινέζου τουρίστα, είχε από τότε επισημάνει στα συμπεράσματά του, πως ο παράγοντας ασφάλεια και το αίσθημα ασφάλειας που αποπνέει ένας τουριστικός προορισμός, είναι εξαιρετικά σημαντικός στην απόφαση του Κινέζου για να ταξιδέψει. Πόσο μάλλον αυτή τη περίοδο της παγκόσμιας κρίσης, όπως προέκυψε κι από τις προαναφερόμενες έρευνες στη Κίνα. 

Την ίδια στιγμή ο Κινέζος τουρίστας είτε ταξιδεύει με οργανωμένο γκρουπ είτε ανεξάρτητα σε μικρές ομάδες ή μόνος , πάντα θα λάβει υπόψη του τον μεγαλύτερο και σημαντικότερο “influencer” της χώρας του…Και ναι, δεν είναι άλλος από την ίδια την Ηγεσία της Κίνας. Αν η Ηγεσία της Κίνας (μέσω κυρίως των τουριστικών εταιρειών κολοσσών που κατευθύνουν την ζήτηση και καθορίζουν την προσφορά) προτρέψει ή παρουσιάσει την χώρα μας ως «εγκεκριμένο», ασφαλή τουριστικό προορισμό για τους πολίτες του, τότε o αριθμός των Κινέζων τουριστών που θα επισκεφθεί την χώρα μας θα είναι πραγματικά πολύ μεγάλος. Ήδη υπάρχει το δεδομένο, ότι το 2021 έχει οριστεί «Επίσημο Έτος Τουρισμού και Πολιτισμού Ελλάδας-Κίνας», το οποίο αποτελεί «δώρο» της Κίνας προς τη χώρα μας και ταυτόχρονα τεράστια ευκαιρία αξιοποίησης του.

Τα παραπάνω, μεταξύ άλλων απαιτούμενων ενεργειών, τονίζονται στο εν λόγω Σχέδιο, και είναι η ώρα, τώρα περισσότερο από ποτέ να επικεντρωθούμε σοβαρά - ως πολιτική ηγεσία του Υπουργείου και των άλλων επίσημων φορέων- στην στρατηγική αυτή προσέγγιση της Κινέζικης τουριστικής αγοράς. Η ανταλλαγή επίσημων επισκέψεων μεταξύ της ηγεσίας των δύο χωρών, το περασμένο φθινόπωρο, αποτέλεσε μια πολύ καλή αρχή για την σύσφιξη των σχέσεων και την δημιουργία κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης στο πλαίσιο των διαχρονικά στενών πολιτιστικών και ιστορικών δεσμών Ελλάδας και Κίνας. Η πρόσφατη αποστολή πολύτιμου ιατρικού και υγειονομικού υλικού σε βοήθεια του συστήματος υγείας της χώρας μας για την αντιμετώπιση της κρίσης, ήταν άλλη μια απόδειξη των παραπάνω γραφομένων. 

 Ο οδικός χάρτης υπάρχει, οι τρόποι προσέγγισης είναι ξεκάθαροι, μένει να υπάρξει αποφασιστικότητα και συντονισμός των δράσεων από ειδικούς τεχνοκράτες που θα υλοποιήσουν τα βήματα για να φτάσουμε στο στόχο.

Σε κάθε περίπτωση, είναι ώρα αποφάσεων και κυρίως δράσεων. Όπως είπε και ο διατελέσας Πρόεδρος των Η.Π.Α την περίοδο (1936-1945), Θεόδωρος Ρούζβελτ, «οι άνθρωποι δεν είναι αιχμάλωτοι της μοίρας τους, αλλά αιχμάλωτοι των μυαλών τους».

Κι αν ανατρέξουμε για λίγο στην Κινέζικη κουλτούρα, που μέρος της είναι το Κινέζικο Ωροσκόπιο, φέτος το 2020, στην Χρονιά του Ποντικού, ο ποντικός συμβολίζει το ξεκίνημα μιας νέας ημέρας, την αρχή μιας νέας εποχής.

(*) Ο κ.Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου είναι:

Σύμβουλος Επιχειρήσεων – Αειφόρου Τουριστικής Ανάπτυξης & Μάρκετινγκ

Chinese Tourism Expert

Email: konstapapageo@gmail.com