Κράτος – Εκκλησία: ένα πολύ επικερδές διαζύγιο

Η συμφωνία Κράτους – Εκκλησίας που ανακοινώθηκε την Τρίτη 6 Νοεμβρίου, δια στόματος του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου, εκτός του θεσμικού ενδιαφέροντος, εμπεριέχει και μια πολύ σημαντική παράμετρο που μπορεί να οδηγήσει στην επίλυση ενός χρόνιου προβλήματος, αυτού της εκκλησιαστικής περιουσίας και της αξιοποίησής της. Κάτι από το οποίο έχει να οφεληθεί και ο ελληνικός τουρισμός.

Πρόκειται για ένα πρόβλημα που έχει επιχειρηθεί πολλές φορές να επιλυθεί, με πιο πρόσφατη την τροπολογία που κατατέθηκε το καλοκαίρι του 2013, επί κυβερνήσεως Αντώνη Σαμαρά, με την οποία συστάθηκε η «Εταιρεία Αξιοποίησης Ακίνητης Εκκλησιαστικής Περιουσίας Α.Ε.» για την αξιοποίηση της περιουσίας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Ωστόσο η προσπάθεια αυτή έμεινε στα χαρτιά. 

Ο Αρχιεπίσκοπος έχει επισημάνει πολλές φορές ότι επιθυμεί την αναθέρμανση της Εταιρείας Αξιοποίησης καθώς κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε ξεκαθάρισμα του καθεστώτος αμφισβητήσεων στο οποίο βρίσκονται πολλά από τα ακίνητά της και θα κατέληγε στην απόδοση εσόδων, τόσο στην εκκλησία όσο και στο κράτος. 

Αν και πολλές από τις δικαστικές υποθέσεις καταλήγουν υπέρ της Εκκλησίας, ωστόσο ο ρυθμός της δικαιοσύνης είναι πολύ αργός και η Εκκλησία συνεχίζει να χάνει πολύτιμα έσοδα, σε μια εποχή που έχουν εξανεμιστεί οι αποδόσεις των ομολόγων που κατέχει, τα μισθώματα των ακινήτων που ήδη εκμεταλλεύεται έχουν μειωθεί, όπως και οι δωρεές των πιστών ενώ αντίθετα έχουν αυξηθεί τα έξοδά της λόγω των αυξημένων αναγκών για δράσεις κοινωνικής πρόνοιας. 

Μέσα στον κατάλογο των ακινήτων –η κατάρτιση του οποίου δεν έχει ολοκληρωθεί- υπάρχουν και πολλές εκτάσεις μη αξιοποιήσιμες, π.χ. δασικές, ωστόσο υπάρχουν και πολλά «φιλέτα» που έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον επενδυτών εδώ και πολλά χρόνια. 

Ένα από αυτά βρίσκεται δίπλα στον Αστέρα της Βουλιαγμένης. Πρόκειται για μια έκταση 83 στρεμμάτων, που σήμερα στεγάζει το Εκκλησιαστικό Ορφανοτροφείο στο Λαιμό, αν και μεγάλο μέρος της είναι δασικό. Πριν από μερικά χρόνια είχε γίνει γνωστό το ενδιαφέρον που είχαν εκφράσει εφοπλιστές για αξιοποίηση του ακινήτου με τη δημιουργία πολυτελών ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων, χωρίς φυσικά να διευκρινίζεται πως θα ξεπεραστεί το εμπόδιο των δασικών εκτάσεων.

Υπάρχουν κι άλλα πολύ ενδιαφέροντα ακίνητα, στο Κολωνάκι, την Πεντέλη αλλά και σε διάφορα σημεία της Ελλάδας, όπως έκταση στην παραλία Ναυάγιο της Ζακύνθου (διαβάστε το παλαιότερο θέμα "Ναυαγεί η πώληση της παραλίας Ναυάγιο στη Ζάκυνθο;") τα οποία αφού καταγραφούν (έχει ξεκινήσει η σχετική διαδικασία από το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων σε συνεργασία με την Εκκλησία, με τη συμμετοχή 21 Μητροπόλεων -πέραν ενός σημαντικού αριθμού Μονών και Ενοριών), θα μπορούν να αξιοποιηθούν ως τουριστικές επενδύσεις, αποφέροντας έσοδα σε Κράτος και Εκκλησία.

Με βάση τις μέχρι τώρα κινήσεις αξιοποίησης, ο στόχος είναι να αποτραπούν οι καταπατήσεις ακινήτων τα οποία βρίσκονται σε αδράνεια, να καρπωθεί το Δημόσιο το 50% των εσόδων και να μείνουν μόνο τα αμφισβητούμενα ακίνητα προς δικαστική επίλυση του ιδιοκτησιακού του καθεστώτος. 

Να σημειωθεί ότι το Ταμείο Αξιοποίησης Εκκλησιαστικής Περιουσίας δεν θα παραχωρεί ιδιοκτησιακούς τίτλους αλλά θα προχωρά μόνο σε μακροχρόνια παραχώρηση αξιοποίησης. 

Επιπλέον, θα μπορεί να αναπτυχθεί περαιτέρω και ο θρησκευτικός - προσκυνηματικός τουρισμός, με τη δημιουργία τουριστικών εγκαταστάσεων κοντά σε θρησκευτικά μνημεί. Τα οφέλη του θρησκευτικού τουρισμού είναι πολύ σημαντικά, όπως φαίνεται από τη διπλωματική εργασία φοιτήτριας που εξετάζει την περίπτωση του Αγίου Ιωάννη του Ρώσου στην Εύβοια.

Εφόσον αυτή η προσπάθεια ευοδωθεί, ανοίγονται πολλές ευκαιρίες επενδύσεων, σε μια εποχή ο τουρισμός δείχνει αυξημένο ενδιαφέρον.