ΠΟΞ: "Απαγορευμένη" η χρήση αιγιαλού από τα ξενοδοχεία με το νέο νομοσχέδιο

Mε επιστολή της προς την Υφυπουργό Οικονομικών, κ. Αικατερίνη Παπανάτσιου, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων (ΠΟΞ) εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για την κατάθεση του νομοσχεδίου για τον αιγιαλό στη Βουλή προς ψήφιση, χωρίς διαβούλευση, επισημαίνοντας ότι η χρήση αιγιαλού από τα ξενοδοχεία γίνεται "απαγορευμένη" δραστηριότητα.

Διαβάστε την επιστολή και τις θέσεις της Ομοσπονδίας...

"Αξιότιμη Κυρία Υφυπουργέ,

Έχοντας ενημερωθεί πως επίκειται η θέση σε διαβούλευση ενός σχεδίου νόμου με το οποίο θα τροποποιείται ο σήμερα ισχύων νόμος για τον αιγιαλό (ο νόμος 2971/2001) με σειρά επιστολών μας σε όλα τα συναρμόδια Υπουργεία εκθέσαμε τις απόψεις – προτάσεις μας. Επί των ανωτέρω επιστολών μας δεν λάβαμε την οποιαδήποτε απάντηση. Πριν από λίγες ημέρες πληροφορηθήκαμε πως κατατέθηκε το σχετικό νομοσχέδιο στη Βουλή για ψήφιση (χωρίς προηγουμένως να τεθεί σε διαβούλευση). Μάλιστα το ανωτέρω νομοσχέδιο συζητήθηκε ήδη στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής χωρίς να κληθούμε να εκθέσουμε τις απόψεις μας επί αυτού. Από την ανάγνωση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου διαπιστώνουμε για άλλη μια φορά, δυστυχώς, πως ο ξενοδοχειακός κλάδος αγνοείται παντελώς. Αν η ελληνική πολιτεία έχει την απαίτηση από τα ελληνικά ξενοδοχεία να στηρίζουν, μέσα σε αυτό το περιβάλλον υπερφορολόγησης που όλοι βιώνουμε, την ελληνική οικονομία και τις τοπικές κοινωνίες και να προσφέρουν θέσεις απασχόλησης θα πρέπει να τους παρέχει τα απαραίτητα εργαλεία για να ανταποκριθούν στον ολοένα αυξανόμενο διεθνή ανταγωνισμό. Ειλικρινά δεν μπορούμε να αντιληφθούμε με βάση ποια λογική, για την ακρίβεια ποια προκατάληψη, οι ξενοδοχειακές υποδομές οι οποίες είναι απόλυτα συμβατές με το περιβάλλον, καθώς σε αυτό επενδύουν – αυτό είναι που τους δίδει προστιθέμενη αξία, αντιμετωπίζονται αναφορικά με τη χρήση του αιγιαλού ως μια «απαγορευμένη», ας μας επιτραπεί η φράση, δραστηριότητα, σε σχέση μάλιστα με άλλες δραστηριότητες οι οποίες αντικειμενικά είναι πολύ πιο επιβαρυντικές για το φυσικό περιβάλλον.

Ειδικότερα επί των επί μέρους άρθρων θα θέλαμε να επισημάνουμε τα εξής:

1.Άρθρο 23 (Τροποποίηση του άρθρου 1 του ν.2971/2001).

Με την παράγραφο 2 προβλέπεται πως το πλάτος της παραλίας καθορίζεται σε τουλάχιστον 30 μέτρα (και έως 50 μέτρα). Στην ισχύουσα σήμερα διάταξη προβλέπεται μόνο το μέγιστο όριο των 50 μέτρων και όχι το ελάχιστο των 30 μέτρων που προστίθεται με τη νέα διάταξη. Σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 7 του ν.2971/2001 προβλέπεται πως «Η Επιτροπή του άρθρου 3 καθορίζει τη ζώνη παραλίας, εφόσον κρίνεται απαραίτητο για να εξυπηρετηθεί ο σκοπός της παραγράφου 2 του άρθρου 1». Η κρίση, λοιπόν, περί του πλάτους της παραλίας (εφόσον κρίνεται απαραίτητο να υπάρξει) εναπόκειται στην αρμόδια Επιτροπή η οποία αποφαίνεται βάσει των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της κάθε περίπτωσης και μπορεί να ορίσει πλάτος παραλίας μικρότερο των 30 μέτρων. Η διατήρηση της σήμερα ισχύουσας ρύθμισης επιβάλλεται λόγω της ιδιαίτερης μορφολογίας της ακτογραμμής της ελληνικής επικράτειας, ιδίως των νησιών. Ο αυθαίρετος, χωρίς συγκεκριμένη ειδική αιτιολογία, χαρακτηρισμός μιας έκτασης ως κοινόχρηστης και η εντεύθεν απαλλοτρίωσή της εγείρει κατά τη κρίση μας και ζητήματα συνταγματικότητας. Ασφαλώς και είμαστε υπέρ της πρόβλεψης ζώνης παραλίας όπου κρίνεται απαραίτητο, όμως ο καθορισμός της έκτασής της με δεδομένο πως αυτός τη μετατρέπει σε κοινόχρηστη πρέπει να αιτιολογείται ειδικά και η πρόβλεψη ελάχιστου ορίου δεν μπορεί αντικειμενικά να  κινείται σε αυτή τη κατεύθυνση.

2.Άρθρο 24 (Τροποποίηση του άρθρου 2 του ν.2971/2001).

Με την ρύθμιση της παραγράφου 5 προβλέπεται πως ο παλαιός αιγιαλός δεν θεωρείται πλέον μέρος της ιδιωτικής περιουσίας του δημοσίου και είναι ανεπίδεκτος κτήσης ιδιωτικών δικαιωμάτων, είναι πράγμα κοινόχρηστο.

Ένα από τα αιτήματα που είχαμε υποβάλει με τα υπομνήματα που καταθέσαμε στα συναρμόδια Υπουργεία ήταν να παρέχεται και στην πράξη στην όμορη ξενοδοχειακή επιχείρηση η δυνατότητα εξαγοράς – μακροχρόνιας μίσθωσης του όμορου χώρου του παλαιού αιγιαλού. Με την προωθούμενη τροποποίηση αφενός η συγκεκριμένη δυνατότητα αποκλείεται, αφετέρου προκύπτουν πλείστα όσα ερωτήματα, όπως τι θα πρέπει να πράξει η όμορη ξενοδοχειακή επιχείρηση η οποία θέλει να μισθώσει τον χώρο του αιγιαλού (για απλή χρήση) θα πρέπει (θα μπορεί;) να μισθώσει και τον παλαιό αιγιαλό; Θα θεωρείται όμορη χωρίς να μισθώσει τον παλαιό αιγιαλό; Ποιος θα ασχολείται με τον καθαρισμό κλπ του συγκεκριμένου χώρου (ιδίως με βάση τα βιώματα που όλοι έχουμε).

Είναι λάθος κατά την άποψή μας να αντιμετωπίζονται κατά τρόπο όμοιο ανόμοιες περιπτώσεις. Πράγματι σε ορισμένες περιπτώσεις δικαιολογείται ο χαρακτηρισμός της έκτασης του παλαιού αιγιαλού ως κοινόχρηστης. Όμως σε πολλές περιπτώσεις όχι. Δεν πρέπει να λησμονούμε πως στον παλαιό αιγιαλό ενδέχεται να υπάρχουν και κτίρια, εγκαταστάσεις κλπ με νόμιμη άδεια. Θα υπάρχει, λοιπόν, ιδιωτική περιουσία μέσα σε κοινόχρηστό χώρο. Πέραν του ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση ανακύπτουν ερωτήματα, όπως τί θα γίνεται σε περίπτωση μεταβίβασης της ιδιοκτησίας ή ανάγκης εκτέλεσης εργασιών, τροποποίησης κ.λ.π. της υφιστάμενης οικοδομής, το κριτήριο για το χαρακτηρισμό του παλαιού αιγιαλού ως κοινόχρηστου ή μη ασφαλώς και δεν μπορεί να είναι μόνο η ύπαρξη ή μη εμπράγματων δικαιωμάτων ιδιωτών επί αυτού. Θα πρέπει, λοιπόν, και σε αυτή την περίπτωση να προβλεφθούν συγκεκριμένα κριτήρια βάσει των οποίων ο παλαιός αιγιαλός θα χαρακτηρίζεται ως πράγμα κοινόχρηστο ή θα ανήκει στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου.

3.Άρθρο 29 (Τροποποίηση του άρθρου 12 του ν.2971/2001).

Με τη ρύθμιση της παραγράφου 2 προβλέπεται η διαδικασία αδειοδότησης εκτέλεσης αντιδιαβρωτικών έργων σε περίπτωση που από τη διάβρωση απειλείται ιδιωτικό ακίνητο. Για τέτοιας φύσεως εργασίες που δεν συνδέονται με την εκμετάλλευση του αιγιαλού, αλλά με την ανάγκη άμεσης προστασίας της ιδιωτικής και της δημόσιας περιουσίας,  η διαδικασία θα πρέπει να είναι απλή και άμεση. Για την αδειοδότηση των συγκεκριμένων έργων μια υπηρεσία θα πρέπει να είναι αρμόδια και οι απόψεις των υπόλοιπων υπηρεσιών, αν απαιτούνται, θα πρέπει να χορηγούνται εντός αποκλειστικής προθεσμίας ενός μηνός, άλλως να τεκμαίρεται η σύμφωνη γνώμη τους. Επίσης θα πρέπει να οριστεί με ξεκάθαρο τρόπο πως υπηρεσίες που έχουν ήδη γνωμοδοτήσει κατά την έκδοση της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων δεν απαιτείται να εκφράσουν ξανά τη γνώμη τους για την έκδοση της σχετικής άδειας. Δεν είναι νοητό για την εκτέλεση τέτοιας φύσεως απολύτως αναγκαίων έργων να απαιτείται χρονικό διάστημα 2 ετών!

4.Άρθρο 31 (Τροποποίηση του άρθρου 13 του ν.2971/2001)

Η δυνατότητα μιας ξενοδοχειακής επιχείρησης να αναπτύσσει στον αιγιαλό ομπρελοκαθίσματα αποτελεί στην πραγματικότητα βασική προϋπόθεση για τη λειτουργία της – ουσιώδες μέρος του τουριστικού της προϊόντος.

Σχετικά με τις τροποποιήσεις που  επιφέρει το εν λόγω άρθρο επισημαίνουμε τα εξής:

Α. Σε αρκετές περιπτώσεις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις (που δεν είναι όμορες προς τον αιγιαλό) υποχρεώνονται να μισθώνουν μέσω δημοπρασίας τμήμα του αιγιαλού. Οι περιορισμοί των 300 μέτρων (αντί των 500 που ίσχυε) και του 60% της κάλυψης του παραχωρούμενου χώρου (παρ.4 και 6) είναι στην πραγματικότητα απαγορευτικοί, δεν είναι δυνατόν να καλύψουν τις ανάγκες των ενοίκων της ξενοδοχειακής επιχείρησης. Ασφαλώς και πρέπει διασφαλίζεται η ελεύθερη πρόσβαση του κοινού στην παραλία, αλλά τα συγκεκριμένα όρια που τίθενται περιορίζουν υπέρμετρα την χρήση από την επιχείρηση του συγκεκριμένου χώρου.

Β. Και στην περίπτωση όμως που η επιχείρηση είναι όμορη, αν και δεν υφίσταται ο περιορισμός των 300 μέτρων (όπως δεν επιβαλλόταν και ο περιορισμός των 500 μέτρων) και πάλι ο περιορισμός του 60% (παρ.6) είναι ομοίως σε πολλές περιπτώσεις απαγορευτικός ιδίως όταν το πρόσωπο της επιχείρησης προς τον αιγιαλό είναι μικρό.

Γ. Προβλέπεται (παρ.5) πως όταν ανάμεσα στην επιχείρηση και τον αιγιαλό μεσολαβεί  δημοτική οδός ή πλατεία δεν αναιρείται η ιδιότητα του όμορου. Η συγκεκριμένη ρύθμιση δεν θα πρέπει να περιορίζεται μόνο στην δημοτική οδό, αλλά να εφαρμοστούν εν προκειμένω τα προβλεπόμενα στην με αριθμό 548/1993 γνωμοδότηση του ΝΣΚ (κάθε είδους οδός). Επίσης θα πρέπει να ορίζεται πως η ομορότητα δεν αναιρείται ούτε από την ύπαρξη παραλίας ούτε από την ύπαρξη παλαιού αιγιαλού (εφόσον με τον παρόν νομοσχέδιο ενταχθεί τελικά στα κοινόχρηστα πράγματα) ή άλλου είδους κοινόχρηστου. Τέλος στην περίπτωση που ανάμεσα στον αιγιαλό και την επιχείρηση μεσολαβεί ακίνητο που ανήκει στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου ή της ΕΤΑΔ α) θα πρέπει να προβλέπεται ρητά πως η επιχείρηση μπορεί με αίτηση να ζητήσει την απευθείας μίσθωση του συγκεκριμένου χώρου χωρίς να απαιτείται η πραγματοποίηση δημοπρασίας και β) δεν θα πρέπει να τίθεται ως προϋπόθεση η άσκηση και επί του μισθωμένου ακινήτου επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Δ. Έχουμε ζητήσει με προηγούμενες επιστολές μας να επιτρέπεται στα όμορα ξενοδοχειακά καταλύματα η παραχώρηση της χρήσης του τμήματος του αιγιαλού που μισθώνουν σε τρίτο πρόσωπο. Εν προκειμένω παρατηρούμε πως αυτό προβλέπεται με έμμεσο τρόπο (σύμβαση έργου) μόνο για την άσκηση της δραστηριότητας των θαλάσσιων μέσων αναψυχής (παρ.5γ). Από τη στιγμή που η επιχείρηση παραμένει συνυπεύθυνη με το τρίτο πρόσωπο δεν αντιλαμβανόμαστε γιατί δεν μπορεί αυτή η παραχώρηση χρήσης να επιτραπεί, έστω με αυτή τη μορφή και στις υπόλοιπες περιπτώσεις.

Ε. Η απαγόρευση της παραχώρησης της χρήσης του αιγιαλού σε περίπτωση που η επιφάνειά του δεν υπερβαίνει τα 150 μέτρα ή το μήκος /πλάτος του είναι μικρότερο των 3 μέτρων (παρ.7) θα αποβεί καταστροφική για μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων σε νησιωτικούς ιδίως περιορισμούς, οι οποίες δεν θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να εκμεταλλευθούν τον έμπροσθεν αυτών χώρο με αποτέλεσμα μη μπορώντας να παρέχουν τις στοιχειώδεις υπηρεσίες στους πελάτες τους να οδηγηθούν στη διακοπή της λειτουργίας τους.

Στ.  Η πρόβλεψη πως ο επιχειρηματίας είναι υποχρεωμένος να επισημαίνει επί του εδάφους και να αναρτά σχέδιο και φωτογραφία του παραχωρούμενου χώρου (παρ.9) είναι προβληματική και στην πράξη ανεφάρμοστη

Ζ. Στην παράγραφο 12 που αφορά τα ΤΔΚ πρέπει να προστεθεί η φράση «ως και των κτισμάτων ή εν γένει των εγκαταστάσεων που υφίστανται επ’ αυτών» (όπως προβλέπεται στην ισχύουσα παρ.4 του άρθρου 13 του Ν.2971/2001), καθώς στα ΤΔΚ ενδέχεται να έχουν ανεγερθεί νόμιμα τουριστικές εγκαταστάσεις.

5.Άρθρο 32 (Προσθήκη άρθρου 13Α στο ν.2971/2001).

Με το άρθρο 27 του Ν.4256/2014,(ΦΕΚ Α 92/14.4.2014) αυξήθηκε το ανώτατο όριο της επιφάνειας των πλωτών εξέδρων, από τα 100 τ.μ. που ίσχυε με το προηγούμενο καθεστώς, στα 150 τ.μ.. Με σχετική επιστολή μας ζητήσαμε να προβλεφθεί αύξηση της μέγιστης επιτρεπόμενης επιφάνειας των ανωτέρω εγκαταστάσεων σε 200 τ.μ., λαμβάνοντας υπόψη πως αυτές συμβάλλουν στην ποιοτική αναβάθμιση του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος, ούσες ταυτόχρονα φιλικές προς το περιβάλλον και δεν περιορίζουν σε καμία περίπτωση την πρόσβαση του κοινού στην παραλία. Αντί αυτού βλέπουμε πως προτείνεται η μείωση της επιφάνειας των ανωτέρω εξεδρών σε 100 μέτρα.

6. Άρθρο 33 (Τροποποίηση του άρθρου 14 του ν.2971/2001) και άρθρο 34 (Προσθήκη άρθρου 14Α στο ν.2971/2001)

Η ακτογραμμή της χώρας μας, η οποία υπερβαίνει τις 16.000 χλμ αποτελεί ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του τουριστικού μας προϊόντος και το σημαντικότερό ίσως συγκριτικό πλεονέκτημα μας έναντι άλλων ανταγωνιστριών χωρών, που λόγω των αυξημένων οικονομικών δυνατοτήτων που έχουν υπερτερούν σαφώς σε υποδομές.

Η αξιοποίηση του συγκεκριμένου πλεονεκτήματος πρέπει να αποτελεί από τις πρώτες μας προτεραιότητες, καθώς μπορεί να συμβάλει στην άνοδο της τουριστικής κίνησης και επομένως στην αύξηση των εσόδων, τόσο των επιχειρήσεων και των τοπικών οικονομιών, όσο και του κράτους (από τους άμεσους και έμμεσους φόρους που εισπράττει), ενισχύοντας παράλληλα και την απασχόληση. Αξιοποίηση που βέβαια θα πρέπει να γίνεται με σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον και την ιδιαιτερότητά του, αλλά και στο δικαίωμα των πολιτών να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στις ακτές.

Πολλές ξενοδοχειακές μονάδες έχουν προβεί σε έργα ανάπλασης στον έμπροσθεν αυτών χώρο του αιγιαλού. Πρόκειται για εγκαταστάσεις που σε πολλές περιπτώσεις έγιναν για αντικειμενικούς λόγους, προκειμένου να αποφευχθεί περαιτέρω διάβρωση του εδάφους, είναι καλαίσθητες και προσαρμοσμένες στην γεωμορφία της ακτογραμμής.

Σε καμία περίπτωση δεν είμαστε υπέρ της παρανομίας, ούτε ασφαλώς υπέρ της τσιμεντοποίησης του χώρου του αιγιαλού, καθώς κάτι τέτοιο θα επέφερε στο άμεσο μάλιστα μέλλον τα ακριβώς αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.

Ωστόσο υπάρχουν κατασκευές που όντως αναβαθμίζουν το περιβάλλον και συμβάλουν στην εν γένει βελτίωση της εικόνας της περιοχής που βρίσκονται, η δε ύπαρξη τους αποτελεί πραγματικό γεγονός, το οποίο δεν μπορούμε να αγνοούμε.

Εν προκειμένω με τις ρυθμίσεις των άρθρων 14 και 14Α παρατηρούμε πως στην πραγματικότητα αποκλείεται η δυνατότητα εκτέλεσης οποιουδήποτε έργου ανάπλασης του αιγιαλού για τουριστική χρήση και ομοίως οι ανωτέρω εγκαταστάσεις εξαιρούνται από τη διαδικασία νομιμοποίησης. Και αυτό ενώ στις σχετικές ρυθμίσεις εντάσσονται χρήσεις όπως η βιομηχανία, οι εξορύξεις κλπ. Δεν θεωρούμε πως χρειάζεται να επιχειρηματολογήσουμε για το γεγονός πως οι τουριστικές χρήσεις και εγκαταστάσεις, οι οποίες αναγείρονται με συγκεκριμένες προδιαγραφές είναι πιο φιλικές προς το περιβάλλον από τις υπόλοιπες χρήσεις που μνημονεύονται στις ανωτέρω διατάξεις. Θέλουμε να πιστεύουμε πως είναι κάτι αυτονόητο.

Αυτό που πρέπει όμως να τονίσουμε για πολλοστή φορά είναι πως η κατεδάφιση αυτών των κατασκευών, που πληρούν συγκεκριμένες πάντα προϋποθέσεις, κανέναν δεν θα ωφελήσει. Ούτε τις επιχειρήσεις στις οποίες θα προκαλέσει τεράστια ζημιά, ούτε τους πελάτες τους οι οποίοι κάνουν χρήση αυτών, ούτε το δημόσιο το οποίο θα στερηθεί σημαντικά άμεσα και έμμεσα έσοδα, ούτε την απασχόληση, καθώς θα χαθούν οι θέσεις εργασίας όσων απασχολούνται σε αυτές. Το κυριότερο όμως είναι πως τυχόν κατεδάφιση των ανωτέρω εγκαταστάσεων δε θα συμβάλει ούτε στην προστασία και την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος. Διότι πρόκειται για εγκαταστάσεις (και σε αυτές μόνο αναφερόμαστε) πλήρως ενταγμένες στην ιδιαιτερότητα της γεωμορφίας της κάθε περιοχής, κατασκευασμένες με τρόπο που αποσκοπεί ακριβώς στην ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος και σε πολλές μάλιστα περιπτώσεις στην προστασία αυτού (προστασία από διάβρωση κ.λ.π.).

Σας καλούμε, λοιπόν, να περιλάβετε στις ανωτέρω ρυθμίσεις και τις τουριστικές χρήσεις και σας επισυνάπτουμε σχετική πρόταση ρύθμισης.

7.Άρθρο 37 (Προσθήκη άρθρου 18Α στον ν.2971/2001)

Με τη συγκεκριμένη ρύθμιση καθορίζεται ο τρόπος υπολογισμού του ανταλλάγματος χρήσης του αιγιαλού.

Οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν εισπράττουν μίσθωμα για τη χρήση των ομπρελοκαθισμάτων στην παραλία. Από τη στιγμή, λοιπόν, που παράγοντας που καθορίζει το αντίτιμο είναι και η ασκούμενη δραστηριότητα στο συγκεκριμένο χώρο δεν είναι δυνατόν να εντάσσεται στην ίδια κατηγορία η απλή τοποθέτηση ομπρελοκαθισμάτων (τα οποία «μισθώνονται» με μηδενικό αντίτιμο) με έναν χώρο όπου παρέχονται και άλλες υπηρεσίες και το σετ ομπρελοκαθισμάτων μισθώνεται με υψηλό μάλιστα τίμημα (150 ευρώ για παράδειγμα). Η απλή τοποθέτηση, λοιπόν, ομπρελοκαθισμάτων θα πρέπει να εντάσσεται μόνη της σε χαμηλότερη κατηγορία. Σε κάθε περίπτωση πρέπει η όποια ρύθμιση υιοθετηθεί,  να ισχύσει για τις παραχωρήσεις που θα γίνουν από το επόμενο έτος, καθώς βρισκόμαστε ήδη λίγες ημέρες πριν την έναρξη της θερινής τουριστικής περιόδου και δεν θα είναι δυνατόν οι σχετικές διαδικασίες να ολοκληρωθούν εγκαίρως.

Κυρία Υφυπουργέ,

Εν έτη 2019 και ενώ πλέον η τεράστια συμβολή του τουρισμού στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας αναγνωρίζεται από όλους, δυστυχώς βλέπουμε πως εξακολουθούμε να αντιμετωπιζόμαστε ως ο φτωχός συγγενής. Πρέπει κάποια στιγμή να γίνει αντιληπτό πως αν θέλουμε να συνεχίσουμε να έχουμε απαιτήσεις από τον τουρισμό θα πρέπει να του παρέχονται τα απαραίτητα εφόδια για να επιτύχει. Αλλιώς θα πρέπει να στραφείτε σε άλλους τομείς της οικονομίας. Οι έπαινοι και τα μπράβο που ακούμε είναι πολύ ευχάριστα στα αυτιά, αλλά η ελληνική ξενοδοχεία και ιδίως οι μικρές επιχειρήσεις έχουν εξαντλήσει κάθε όριο αντοχής. Κάποια στιγμή θα πρέπει αυτοί που πράγματι προσφέρουν σε αυτό τον τόπο τουλάχιστον να λαμβάνουν τα αυτονόητα".