Στην τελική ευθεία η ανάδειξη των αρχαιοτήτων στους σταθμούς Αγίας Σοφίας και Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης

Μετά την θετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου για τις μελέτες προστασίας, στερέωσης, συντήρησης επιφανειών, αποκατάστασης και ανάδειξης των αρχαιοτήτων, στον Σταθμό «Αγία Σοφία», όπως και για τις αντίστοιχες ηλεκτρομηχανολογικές, και  αρχιτεκτονικές για τη διαμόρφωση του εσωτερικού χώρου του κελύφους, που περιβάλλει τις αρχαιότητες, στον Σταθμό «Βενιζέλου», η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη δήλωσε ότι «ολοκληρώνεται, ο κύκλος των μελετών για την προστασία και ανάδειξη των αρχαιοτήτων που αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια της κατασκευής των δύο συγκεκριμένων σταθμών του Μετρό Θεσσαλονίκης.

Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού συστηματικά και εντός του χρονοδιαγράμματος, προχωρεί στην ολοκλήρωση ενός εξαιρετικά σύνθετου αρχαιολογικού έργου, στον αστικό ιστό της Θεσσαλονίκης, που όμοιό του δεν έχει υλοποιηθεί, ως τώρα. Με τον τρόπο αυτό το Υπουργείο επιτυγχάνει όχι μόνο τη διάσωση των τεκμηρίων της ιστορικής διαχρονίας της πόλης, αλλά και αναδεικνύει τις αρχαιότητες, με σύγχρονες και σε πολλές περιπτώσεις πρωτότυπες λύσεις, δημιουργώντας αρχαιολογικούς χώρους, εντός του Μητροπολιτικού Σιδηροδρόμου Θεσσαλονίκης. Χάρη στις επίπονες και εντατικές προσπάθειες της ομάδας εργασίας, υπό τον συντονισμό των αρμόδιων διευθύνσεων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, δείχνουμε έμπρακτα τον σεβασμό μας στο παρελθόν της Θεσσαλονίκης και αποδεικνύουμε ότι με τις συγκεκριμένες επιλογές μας, με γνώση και αφοσίωση, Αρχαία και Μετρό μπορούν να συνυπάρξουν».

Η Βόρεια είσοδος του Σταθμού Αγίας Σοφίας του Μητροπολιτικού Σιδηροδρόμου Θεσσαλονίκης, συνολικής έκτασης 820 τ.μ., χωροθετείται νότια της πλατείας Μακεδονομάχων και βόρεια του Σταθμού, μεταξύ των οδών Αγίας Σοφίας και Πλάτωνος. Η ανασκαφική διερεύνηση ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2016, συνεχίστηκε το 2019 και ολοκληρώθηκε το 2022, φέρνοντας στο φως τμήμα του αστικού πολεοδομικού ιστού της πόλης της Θεσσαλονίκης, το οποίο διαρθρώνεται βόρεια του decumanus maximus, της βυζαντινής λεωφόρου (σημερινή Εγνατία οδός), σε επαλληλία οικοδομικών φάσεων, από την ύστερη αρχαιότητα και τους πρωτοβυζαντινούς χρόνους έως τη μεταβυζαντινή και νεώτερη εποχή.

Αποκαλύφθηκε τμήμα μεγάλης σιγμοειδούς μαρμαρόστρωτης πλατείας, του 6ου αι., στην οποία οδηγούσε μνημειώδης κλίμακα από το επίπεδο της οδού. Στους βυζαντινούς χρόνους, την περιοχή της πλατείας κατέλαβαν καταστήματα και εργαστήρια στα οποία παράγονταν κεραμικά, υάλινα και μετάλλινα κοσμήματα, ενώ στους πρώιμους μεταβυζαντινούς χρόνους προστέθηκε και ένα ναϋδριο.

Η εκπόνηση των μελετών για τις αρχαιότητες στον Σταθμό «Αγία Σοφία», όπως και όσων μελετών προηγήθηκαν για τον ίδιο σταθμό (επανατοθέτηση του κρηναίου οικοδομήματος, κατασκευή στεγάστρου προστασίας των αρχαιοτήτων, κατασκευή διαδρόμου θέασης και κλίμακας καθόδου στο επίπεδο των αρχαιοτήτων για τη συντήρησή τους και διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου), αποτέλεσε αντικείμενο επεξεργασίας από ευρεία ομάδα εργασίας με τη συμμετοχή των πέντε αρμόδιων Διευθύνσεων του Υπουργείου της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης και εξωτερικών επιστημονικών συνεργατών.