Τράπεζα της Ελλάδας: Oι πτωχεύσεις ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους για την ελληνική οικονομία μετά την πανδημία

Στους κινδύνους και τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η ελληνική οικονομία μετά την πανδημία αναφέρεται μεταξύ άλλων η έκθεση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννη Στουρνάρα για το 2020. 

Όπως σημειώνεται:  Η Ελλάδα, ως μέλος της διασυνδεδεμένης παγκόσμιας και ευρωπαϊκής οικονομίας και κοινωνίας, επηρεάζεται άμεσα από την έξαρση της παγκόσμιας αβεβαιότητας και τους παγκόσμιους κινδύνους. Αντιμετωπίζει όμως και επιπλέον κινδύνους, που συνδέονται με τα ιδιοσυγκρασιακά χαρακτηριστικά της οικονομίας της, αλλά και με προβλήματα που είχε κληροδοτήσει η προηγούμενη κρίση. Καθώς όλο και μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού θα εμβολιάζεται και η οικονομία θα επανέρχεται σε πλήρη λειτουργία και ως εκ τούτου τα έκτακτα μέτρα στήριξης σταδιακά θα αποσύρονται, τα σημάδια της πανδημίας θα γίνονται πιο ορατά".

Kαι συνεχίζει:

"Την επαύριο της κρίσης, η ελληνική οικονομία έχει να αντιμετωπίσει δύο σημαντικούς κινδύνους.

Πρώτον, την εμφάνιση ενός μεγάλου αριθμού πτωχεύσεων μη βιώσιμων επιχειρήσεων και δεύτερον, την κατάργηση πολλών θέσεων εργασίας, κυρίως σε υπηρεσίες διαμεσολαβητικού χαρακτήρα και σε κλάδους έντασης εργασίας χαμηλής εξειδίκευσης. Αναπόφευκτα, οι πτωχεύσεις, η αύξηση της ανεργίας και η μείωση του προσωπικού εισοδήματος θα οδηγήσουν σε αύξηση του ιδιωτικού χρέους και νέα αύξηση του ήδη μεγάλου όγκου ΜΕΔ. Είναι επίσης πιθανόν τα μέτρα στήριξης να διατήρησαν εν ζωή επιχειρήσεις που δεν είχαν κερδοφορία και κανονικά θα είχαν διακόψει τη λειτουργία τους.

Το ενδεχόμενο πτώχευσης μεγάλου αριθμού οριστικά μη βιώσιμων επιχειρήσεων ενέχει σημαντικούς πιστωτικούς κινδύνους (νέα ΜΕΔ) και δημοσιονομικούς κινδύνους (καταπτώσεις κρατικών εγγυήσεων, οριστική διαγραφή χρεών προς το Δημόσιο, εισοδηματική στήριξη στους απολυόμενους εργαζομένους). Οι κίνδυνοι αυτοί επηρεάζουν αρνητικά το χρηματοπιστωτικό τομέα και επιβραδύνουν την επιστροφή της χώρας στη δημοσιονομική ισορροπία".

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος "Βασικό χαρακτηριστικό της πανδημικής κρίσης είναι ότι οι απώλειες κατανέμονται ανομοιόμορφα μεταξύ των κλάδων: κάποιοι δέχθηκαν σφοδρότερο πλήγμα, ενώ άλλοι εμφάνισαν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα ή ακόμη και ανάπτυξη. Αυτό συνέβη διότι η πανδημία, εκτός από τις προσωρινές αρνητικές επιδράσεις στην οικονομική δραστηριότητα, κυοφορεί επίσης δομικές αλλαγές στο κοινωνικό και οικονομικό πρότυπο, με αποτέλεσμα την ανακατανομή των παραγωγικών συντελεστών από κλάδους που φθίνουν σε κλάδους με μεγαλύτερο βαθμό προσαρμογής. Ως εκ τούτου, τα οφέλη από την ανάκαμψη προβλέπεται να είναι ανισομερώς κατανεμημένα.

Κατά συνέπεια, κυρίαρχο ζητούμενο για τους φορείς χάραξης της οικονομικής πολιτικής είναι ο τρόπος επαναφοράς της ελληνικής οικονομίας σε κανονική λειτουργία όταν οι πολιτικές στήριξης, είτε μέσω των έκτακτων μέτρων που εφαρμόζονται από τις εμπορικές τράπεζες είτε μέσω των δημοσιονομικών παρεμβάσεων, σταδιακά θα αρχίζουν να αποσύρονται καθώς θα εξομαλύνεται η υγειονομική κρίση. Με άλλα λόγια, όταν η πανδημία εξασθενήσει, η οικονομική πολιτική θα πρέπει να στραφεί σε ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης και να διευκολύνει τη διαδικασία ανακατανομής πόρων σε δυναμικούς κλάδους και επιχειρήσεις με καλύτερες προοπτικές ανάπτυξης.

Στο πλαίσιο αυτό, είναι αναγκαία η διατήρηση, τον πρώτο καιρό μετά την πανδημία, της επιλεκτικής οικονομικής στήριξης προς εκείνους τους κλάδους παραγωγής και εκείνες τις ομάδες των εργαζομένων που επλήγησαν σφοδρότερα από τους διοικητικούς περιορισμούς. Τα δημοσιονομικά και πιστοδοτικά μέτρα στήριξης θα πρέπει να είναι κατάλληλα εξειδικευμένα και σωστά στοχευμένα ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος δημιουργίας συνθηκών πιστωτικής ασφυξίας για τις βιώσιμες επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν προσωρινά προβλήματα ρευστότητας εξαιτίας των συνεπειών της πανδημίας. Παράλληλα, πρέπει να διασφαλιστεί η κουλτούρα πληρωμής υποχρεώσεων και η ομαλή εξυπηρέτηση των χρεών, ενώ επίσης πρέπει να υπάρξει ένα δίχτυ προστασίας για τους εργαζομένους στις οριστικά μη βιώσιμες επιχειρήσεις ώστε να διαφυλαχθεί η κοινωνική συνοχή.

Επιπλέον, είναι αναγκαία η επίσπευση της εφαρμογής πολιτικών με μεταρρυθμιστικό και αναπτυξιακό χαρακτήρα, ώστε να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον περισσότερο φιλικό προς την ιδιωτική επιχειρηματική πρωτοβουλία, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στις υποδομές, στην εκπαίδευση, στην πράσινη και ψηφιακή καινοτομία.

Το στοίχημα επομένως της οικονομικής πολιτικής μετά την πανδημία είναι η καταγραφή υψηλών ρυθμών αύξησης του ΑΕΠ, ούτως ώστε οι απώλειες να ανακτηθούν ταχύτερα, η οικονομία να τεθεί σε στέρεη τροχιά ανάπτυξης, η δημοσιονομική ισορροπία να αποκατασταθεί με γρήγορους ρυθμούς και ο λόγος δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ να τεθεί σε καθοδική πορεία".