Απογείωση για τον Πειραιά: Εκρηκτική άνοδος 22% το 2025 στην κρουαζιέρα

Η κρουαζιέρα στην Ελλάδα διανύει περίοδο δυναμικής ανόδου, με τον Πειραιά να ξεχωρίζει ως βασικό home port της Ανατολικής Μεσογείου. Ωστόσο, παρά τη θετική τάση και τις αυξανόμενες αφίξεις, οι προοπτικές του κλάδου συνοδεύονται από σημαντικές προκλήσεις, που αναδεικνύουν την ανάγκη για καλύτερη οργάνωση και αξιοποίηση των δυνατοτήτων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς (ΕΒΕΠ) σε σύσκεψη φορέων στον Δήμο Πειραιά, η Ελλάδα το 2024 υποδέχθηκε περισσότερους από 40 εκατομμύρια επισκέπτες, εκ των οποίων οι 8 εκατομμύρια κινήσεις επιβατών κρουαζιέρας αντιστοιχούν σε περίπου 2 εκατομμύρια ταξιδιώτες στον συγκεκριμένο κλάδο. Οι τρεις κυρίαρχοι προορισμοί – Πειραιάς, Σαντορίνη και Μύκονος – συγκέντρωσαν το 55% της συνολικής επιβατικής κίνησης, καταγράφοντας υψηλή επισκεψιμότητα και επιβεβαιώνοντας τη στρατηγική σημασία τους.

Δυναμική ανάπτυξη με προκλήσεις

Το 2025 αναμένεται περαιτέρω ανάπτυξη, με την επιβατική κίνηση στο λιμάνι του Πειραιά να προβλέπεται αυξημένη κατά 22% σε σύγκριση με το 2024. Ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ, κ. Βασίλης Κορκίδης, επεσήμανε ότι η ανάπτυξη αυτή δεν οφείλεται μόνο στη γεωπολιτική θέση της χώρας, αλλά και στην ποιότητα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, «Η Ελλάδα είναι η τρίτη μεγαλύτερη χώρα-προορισμός στην Ευρώπη, μετά την Ιταλία και την Ισπανία, με πάνω από 5.500 προσεγγίσεις πλοίων ετησίως».

Παρά την αισιοδοξία, η Ελλάδα παραμένει πίσω σε απόδοση. Ο κύκλος εργασιών του κλάδου στην Ε.Ε. ξεπερνά τα 55 δισ. ευρώ, ενώ η Ελλάδα αποκομίζει λιγότερο από 1 δισ. ευρώ ετησίως. «Αυτό δείχνει ότι κάπου υστερούμε», σημείωσε ο κ. Κορκίδης, ζητώντας βελτιώσεις στις υποδομές, ενίσχυση των υπηρεσιών και καλύτερη οργάνωση των εκδρομών, ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή διαχείριση των επισκεπτών.

Περιβαλλοντικές και κοινωνικές διαστάσεις

Σημαντικό μέρος της συζήτησης επικεντρώθηκε στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα της κρουαζιέρας. Σύμφωνα με έκθεση του think tank Transport & Environment, ο Πειραιάς κατατάσσεται τρίτος στην Ευρώπη ως προς την επιβάρυνση της ατμόσφαιρας από τις εκπομπές ρύπων των κρουαζιερόπλοιων, πίσω από τη Βαρκελώνη και την Τσιβιταβέκια στη Ρώμη. Παράλληλα, σε ευρωπαϊκές πόλεις όπως η Μασσαλία, το Λιβόρνο και η Βαλένθια, αναπτύσσεται αντίδραση κατοίκων που θεωρούν ότι η κρουαζιέρα ενισχύει τον υπερτουρισμό χωρίς επαρκή ανταποδοτικά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες.

Στην περίπτωση του Πειραιά, επαγγελματίες του τουριστικού κλάδου –ξενοδόχοι, εστιάτορες– εκφράζουν τον προβληματισμό τους για τη χαμηλή οικονομική απόδοση από τους επιβάτες κρουαζιέρας, οι οποίοι συχνά δεν καταναλώνουν τοπικά προϊόντα και υπηρεσίες, περιορίζοντας έτσι τα οφέλη για την τοπική οικονομία.

Οι προτάσεις του ΕΒΕΠ για το μέλλον

Το ΕΒΕΠ έχει καταθέσει μια σειρά προτάσεων για την αξιοποίηση του Πειραιά ως λιμανιού κρουαζιέρας και τη διάχυση των ωφελειών στην τοπική οικονομία:

• Δημιουργία λιμενικού "cluster" παροχής υπηρεσιών προς κρουαζιερόπλοια.
• Ανάπτυξη ψηφιακής εφαρμογής τουριστικής προβολής του Πειραιά.
• Παρουσία ενημερωτών κατά την αποβίβαση επιβατών.
• Τοποθέτηση διαδραστικών πινακίδων και διαδρομών εντός της πόλης.
• Προώθηση τουριστικών διαδρομών για πεζούς και ποδηλάτες.
• Διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων στο λιμάνι.
• Προγραμματισμός παραστάσεων στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, ειδικά για τουρίστες.
• Ενίσχυση της παρουσίας ελληνικών προϊόντων εν πλω.

Ιδιαίτερα σημαντικές κρίνονται οι δράσεις για την ενίσχυση των εξαγωγών μέσω της τροφοδοσίας των πλοίων, με χαρακτηριστική την πρωτοβουλία «Greek Cuisine on Board», που υλοποιήθηκε σε συνεργασία με τη FORUM S.A. και άλλους φορείς.

Η μεγάλη εικόνα της κρουαζιέρας στην Ευρώπη και διεθνώς

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η βιομηχανία της κρουαζιέρας συνεισφέρει κάθε χρόνο:

55+ δισ. ευρώ στον κύκλο εργασιών.
440.000 θέσεις εργασίας.
350+ λιμάνια κρουαζιέρας.
Το 97% των κρουαζιερόπλοιων παγκοσμίως κατασκευάζεται στην Ευρώπη, ενώ αντιπροσωπεύουν το 80% της αξίας των παραγγελιών για τα ευρωπαϊκά ναυπηγεία.

Η δυναμική ανάπτυξη συνεχίζεται: το 2024 σημειώθηκε αύξηση 16% στις επιβατικές κινήσεις συγκριτικά με το 2019, φτάνοντας τα 34,6 εκατομμύρια επιβάτες. Το 2025 προβλέπεται περαιτέρω άνοδος στα 37,6 εκατομμύρια επιβάτες, δηλαδή αύξηση 26,6% συγκριτικά με το 2019, ενώ μέχρι το 2028 οι προβλέψεις κάνουν λόγο για 41,9 εκατομμύρια επιβάτες (αύξηση 41,5%).

Ανάγκη συντονισμού και θεσμικής στήριξης

Η Εθνική Συντονιστική Επιτροπή Κρουαζιέρας, που αποτελεί βασικό εργαλείο θεσμικής συνεργασίας, έχει να συνεδριάσει πάνω από 3,5 χρόνια. Ο κ. Κορκίδης υπογράμμισε την ανάγκη να συγκληθεί άμεσα, ώστε να αντιμετωπιστούν οι αρρυθμίες στην αγορά, κυρίως στους δημοφιλείς προορισμούς.

Ο Πειραιάς, με τη στρατηγική του θέση και το πλούσιο πολιτιστικό του υπόβαθρο, έχει τη δυναμική να μετατραπεί σε πρότυπο λιμάνι κρουαζιέρας. Ωστόσο, για να επιτευχθεί αυτό απαιτείται συντονισμένη προσπάθεια από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, επενδύσεις σε υποδομές και προγράμματα που θα ενισχύσουν την τοπική οικονομία και θα διαχειριστούν αποτελεσματικά τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές προκλήσεις.