Play Airlines: Αιφνίδιο «στοπ» σε όλες τις πτήσεις - η σύνδεση με την Αθήνα

Σε αιφνίδια διακοπή της λειτουργία της προέβη τη Δευτέρα η Ισλανδική αεροπορική εταιρία χαμηλού κόστους Play Airlines, αφήνοντας εγκλωβισμένους χιλιάδες επιβάτες της και βγάζοντας στην ανεργία 400 εργαζομένους.

Η Play Airlines «τράβηξε το καλώδιο» ενώ σχεδιάζε την αναδιάρθρωσή της σε πάροχο που ειδικεύεται σε πτήσεις τσάρτερ και αναψυχής, κάτι που πλέον ενδέχεται να ακυρωθεί. 

Ο λόγος της καταστροφής που υπέστη ήταν οι χαμηλές πωλήσεις εισιτηρίων.

Η Play Airlines ιδρύθηκε το 2021 ως διάδοχος, με έναν τρόπο, της επίσης αποτυχημένης αεροπορικής εταιρείας χαμηλού κόστους Wow Air. Αρχικά, η εταιρεία σκόπευε να μεταφέρει ταξιδιώτες μεταξύ Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής με κόμβο στο Ρέικιαβικ, όπως η μεγαλύτερη αεροπορική εταιρεία της Ισλανδίας, η Icelandair, ωστόσο απέτυχε.

Το φθινόπωρο του 2024, το επιχειρηματικό μοντέλο της αναθεωρήθηκε. Οι υπερατλαντικές πτήσεις μειώθηκαν σημαντικά και αντικαταστάθηκαν από ευρωπαϊκές διαδρομές και πτήσεις προς τα Κανάρια Νησιά. Στις ΗΠΑ, η αεροπορική εταιρεία εξυπηρετούσε πλέον μόνο τρία αεροδρόμια: το New York Stewart (SWF), το Boston Logan (BOS) και το Baltimore-Washington (BWI). 

Στο πλαίσιο αυτής της αναδιάρθρωσης, η Play παραχώρησε το Ισλανδικό Πιστοποιητικό Αερομεταφορέα (AOC) και οι επιχειρησιακές της λειτουργίες μεταφέρθηκαν σε θυγατρική της στη Μάλτα, ενώ οι λειτουργίες back-office μεταφέρθηκαν στη Μάλτα και τη Λιθουανία. 

Σύμφωνα με το Airdata News, χιλιάδες ταξιδιώτες έχουν εγκλωβιστεί εξαιτίας της αναστολής των πτήσεων του αερομεταφορέα. Η Ισλανδική Αρχή Προστασίας Καταναλωτών έχει ήδη εκδώσει συστάσεις σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι πελάτες του μπορούν να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους, ιδίως βάσει του Κανονισμού της ΕΕ για τα Δικαιώματα των Επιβατών στις Αερομεταφορές.

Η PLAY προσέφερε προσιτές τιμές σε πτήσεις από τη Βόρεια Αμερική με την Ευρώπη χρησιμοποιώντας το Ρέικιαβικ ως κόμβο. Από την έναρξη της λειτουργίας της τον Ιούνιο του 2021, είχε αυξήσει τον στόλο αεροσκαφών σε 10 από την οικογένεια των A320neo.

• Πρόσθετα στοιχεία από τον Δημήτρη Σταθόπουλο

Η σύνδεση με την Αθήνα

Παρότι η PLAY ήταν κυρίως γνωστή για τις διατλαντικές της πτήσεις μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ευρώπης, η ελληνική αγορά είχε ενταχθεί στρατηγικά στο δίκτυό της ως σημαντικός προορισμός αναψυχής της Νότιας Ευρώπης.

Τον Ιούνιο του 2023, η εταιρεία εγκαινίασε απευθείας τακτικές πτήσεις μεταξύ Ρέικιαβικ και Αθήνας, μια κίνηση που χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό ορόσημο για τις αεροπορικές σχέσεις των δύο χωρών. Το δρομολόγιο εντασσόταν στη στρατηγική «fly connect» της εταιρείας, διευκολύνοντας επιβάτες κυρίως από αμερικανικές πόλεις όπως η Βοστώνη και η Βαλτιμόρη να ταξιδεύουν προς την ελληνική πρωτεύουσα με μία στάση στην Ισλανδία.

Η Αθήνα λειτουργούσε παράλληλα ως πύλη εισόδου για δημοφιλείς ελληνικούς προορισμούς όπως η Σαντορίνη, η Μύκονος, η Κρήτη και η Ρόδος. Η ζήτηση για το συγκεκριμένο δρομολόγιο είχε ξεπεράσει τις αρχικές προσδοκίες, με αποτέλεσμα η PLAY να παρατείνει τις πτήσεις προς Αθήνα μέχρι τον Ιανουάριο του 2024.

Αν και οι πτήσεις προς την ελληνική πρωτεύουσα είχαν ολοκληρωθεί πριν από την τελική πτώχευση, η αποχώρηση της PLAY από την αγορά μειώνει τον ανταγωνισμό στα δρομολόγια αναψυχής που συνδέουν τη Νότια με τη Βόρεια Ευρώπη.

Τρεις λόγοι αποτυχίας

Η κατάρρευση της PLAY δεν ήταν απρόβλεπτη. Η εταιρεία υιοθέτησε το ίδιο επιχειρηματικό μοντέλο με την προκάτοχό της, WOW Air, χρησιμοποιώντας το Ρέικιαβικ ως διατλαντικό κόμβο με εξαιρετικά χαμηλούς ναύλους. Το μοντέλο αυτό απέτυχε για τρεις κρίσιμους λόγους:

Χαμηλά έσοδα, υψηλό κόστος. Παρά τους υψηλούς συντελεστές πληρότητας των πτήσεων, τα έσοδα ανά επιβάτη ήταν εξαιρετικά χαμηλά και δεν κατάφεραν να καλύψουν τα υψηλά λειτουργικά κόστη, ιδίως εν μέσω των αυξήσεων στις τιμές των καυσίμων.

Καθυστερημένες στρατηγικές αποφάσεις. Η εταιρεία παρουσίαζε σημαντικές λειτουργικές ζημίες, που έφτασαν τα 35,2 εκατομμύρια δολάρια το 2023. Παρότι η διοίκηση αναγνώρισε την ανάγκη για στροφή σε κερδοφόρα ευρωπαϊκά δρομολόγια point-to-point, οι αλλαγές αυτές, όπως παραδέχθηκε, «θα έπρεπε να είχαν εφαρμοστεί νωρίτερα».

Εσωτερική αστάθεια. Η πτώση των πωλήσεων τους τελευταίους μήνες, σε συνδυασμό με εσωτερικές διαφωνίες μεταξύ εργαζομένων σχετικά με τις στρατηγικές αλλαγές, επιδείνωσαν κρίσιμα την κατάσταση. Η τελική αποτυχία της προσπάθειας αύξησης κεφαλαίου σφράγισε οριστικά το λουκέτο.

Οδηγίες για τους επιβάτες

Λόγω της πτώχευσης, η άμεση αποζημίωση βάσει του Ευρωπαϊκού Κανονισμού είναι εξαιρετικά απίθανη, καθώς οι αξιώσεις των επιβατών μετατρέπονται σε πιστώσεις στην πτωχευτική περιουσία της εταιρείας.

Οι ειδικοί συστήνουν στους πληγέντες επιβάτες:

Αντιλογισμός τραπεζικής συναλλαγής (chargeback). Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος επιστροφής χρημάτων είναι η άμεση επικοινωνία με την τράπεζα ή τον εκδότη της πιστωτικής ή χρεωστικής κάρτας, ζητώντας αντιλογισμό της πληρωμής λόγω μη παροχής υπηρεσίας.
Επικοινωνία με ταξιδιωτικούς πράκτορες. Όσοι αγόρασαν την πτήση ως μέρος οργανωμένου ταξιδιού (πακέτο πτήσης και διαμονής) μέσω ταξιδιωτικού πράκτορα, πρέπει να απευθυνθούν στον πράκτορα για εναλλακτικό ταξίδι ή πλήρη επιστροφή χρημάτων.
Αναζήτηση εναλλακτικών πτήσεων. Η PLAY από την πλευρά της, πρότεινε στους επιβάτες να αναζητήσουν «ναύλους διάσωσης» από άλλες αεροπορικές εταιρείες. Ωστόσο, η κύρια ανταγωνίστρια, Icelandair, αρνήθηκε να προσφέρει ειδικούς μειωμένους ναύλους, επιλέγοντας αντίθετα να αυξήσει τη χωρητικότητά της για να απορροφήσει τη ζήτηση και να μεγιστοποιήσει τα έσοδά της, εδραιώνοντας περαιτέρω την κυριαρχία της στην ισλανδική αγορά.

Το τρίτο αποτυχημένο στοίχημα

Η πτώχευση της PLAY αποτελεί την τρίτη αποτυχία ισλανδικής αεροπορικής εταιρείας χαμηλού κόστους μέσα σε 13 χρόνια, επιβεβαιώνοντας ότι το μοντέλο του ultra-low-cost transit hub στη γεωγραφικά απαιτητική Ισλανδία παραμένει θεμελιωδώς μη βιώσιμο για τη διεθνή αεροπορική βιομηχανία.