Αειφόρος διαχείριση του χρυσού τσακαλιού στο Αεροδρόμιο Σάμου

Τον τελευταίο χρόνο μία καινοτόμος προσπάθεια βρίσκεται σε εξέλιξη για τη διαχείριση του πληθυσμού χρυσών τσακαλιών που βρίσκονται εντός του χώρου του Αεροδρομίου της Σάμου «Αρίσταρχος ο Σάμιος». Με στόχο να διασφαλιστεί τόσο η ασφάλεια των πτήσεων και των επιβατών, όσο και η προστασία αυτών των ιδιαίτερων θηλαστικών, η Fraport Greece έχει συνάψει σύμφωνο συνεργασίας με το Ινστιτούτο θαλάσσιας προστασίας «Αρχιπέλαγος», με αντικείμενο την αειφόρο διαχείριση και απομάκρυνση των τσακαλιών από το χώρο του αεροδρομίου.

Το Αεροδρόμιο της Σάμου, έχει κατασκευαστεί μέσα σε έναν υδροβιότοπο, που αποτελεί έναν από τους φυσικούς βιότοπους του χρυσού τσακαλιού. Τυχόν πρόσκρουση τσακαλιού με αεροσκάφος θα μπορούσε να προκαλέσει το θάνατό του αλλά και σοβαρές ζημιές σε αεροσκάφη. Για την αποτροπή των παραπάνω, η Fraport Greece έχει επικεντρωθεί στην άμεση απομάκρυνση του Χρυσού Τσακαλιού από το αεροδρόμιο χρησιμοποιώντας τις πλέον σύγχρονες μεθόδους αειφόρου διαχείρισης.

Από τον Μάιο του 2017, ερευνητές ζωολογίας του Ινστιτούτου «Αρχιπέλαγος» παρακολουθούν τον πληθυσμό τσακαλιών στην περιοχή του αεροδρομίου. Η έρευνα πραγματοποιείται αξιοποιώντας νέες τεχνολογίες με την επιστημονική υποστήριξη του University of West of England, Bristol.

Για τη συλλογή δεδομένων και την παρακολούθηση του Χρυσού Τσακαλιού, χρησιμοποιούνται υπέρυθρες κάμερες νέας γενιάς με ανιχνευτή κίνησης για νυχτερινές καταγραφές, συστήματα παθητικής καταγραφής ήχων επικοινωνίας, κ.α. Παράλληλα σχεδιάστηκε και εφαρμόζεται η μέθοδος της σταδιακής απομάκρυνσης των τσακαλιών από το χώρο του αεροδρομίου προς τον παρακείμενο υδροβιότοπο, ο οποίος ούτως ή άλλως αποτελεί μέρος του οικοσυστήματος όπου διαβιούν.

Τον Μάρτιο του 2018 ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση ήπιας απομάκρυνσης των τσακαλιών προς το γειτονικό υδροβιότοπο και εκτός του περιφραγμένου χώρου του αεροδρομίου, πριν την έναρξη της αναπαραγωγικής περιόδου του τσακαλιού. Στην επιχείρηση συμμετείχε 80-μελής ομάδα από ερευνητές του Ινστιτούτου «Αρχιπέλαγος» και το προσωπικό του αεροδρομίου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το χρυσό τσακάλι της Σάμου, αποτελεί έναν ιδιαίτερο πληθυσμό του είδους, γενετικά μοναδικό σε σχέση με όλους τους άλλους πληθυσμούς χρυσών τσακαλιών στα Βαλκάνια, όπως προκύπτει από πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό PlosOne. Αποτελεί επίσης εξαίρεση μεγάλου θηλαστικού καθώς ζει στα όρια των οικισμών, χωρίς να γίνεται αντιληπτό (πέραν από τους ήχους που παράγει), αλλά και χωρίς να προκαλεί ζημιές στον άνθρωπο, ή στα οικόσιτα και τα σταβλισμένα παραγωγικά ζώα. Το χρυσό τσακάλι είναι δραστήριο κατά τη διάρκεια της νύχτας, ενώ την ημέρα βρίσκεται κρυμμένο σε λαγούμια ή φωλιές που βρίσκονται είτε μέσα σε πυκνή βλάστηση, ή μέσα σε μικρές υπόγειες στοές. Παράλληλα ο πληθυσμός του χρυσού τσακαλιού προσφέρει σημαντικές «υπηρεσίες» στο νησί της Σάμου, καθώς περιορίζει την ανάπτυξη των πληθυσμών των τρωκτικών, συμβάλλοντας έτσι, τόσο στις καλλιέργειες, όσο και στις φυσικές διαδικασίες αναδάσωσης.

Το εγχείρημα της σταδιακής και ήπιας απομάκρυνσης του πληθυσμού του χρυσού τσακαλιού από το Αεροδρόμιο της Σάμου, είναι το πρώτο αντίστοιχο παγκοσμίως και στοχεύει να αποτελέσει ένα διεθνές θετικό πρότυπο διαχείρισης μεγάλων θηλαστικών εντός αεροδρομίων, εξισορροπώντας την ανάγκη για ασφάλεια των πτήσεων, με τις αρχές της προστασίας του περιβάλλοντος.

Η Fraport Greece ιδρύθηκε το 2015 με αντικείμενο τη συντήρηση, λειτουργία, διαχείριση, βελτίωση και ανάπτυξη των 14 περιφερειακών αεροδρομίων στην Ελλάδα, για τα επόμενα 40 χρόνια. Η ανάληψη της λειτουργίας των αεροδρομίων από την Fraport Greece πραγματοποιήθηκε στις 11 Απριλίου 2017. Η Fraport Greece ενισχύει τη διεθνή ανταγωνιστικότητα των αεροδρομίων με τη βελτιστοποίηση των λειτουργικών τους διαδικασιών, τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση των υποδομών, καθώς και με τη συνεχή εκπαίδευση του προσωπικού. Οι μέτοχοι της Fraport Greece είναι η Fraport AG Frankfurt Airport Services Worldwide, ο Όμιλος Κοπελούζου και το Ευρωπαϊκό Ταμείο 2020 Marguerite.

Το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» είναι μία μη-κερδοσκοπική, μη-κυβερνητική οργάνωση που δραστηριοποιείται από το 1998 στην πολυεπίπεδη έρευνα και σε δράσεις προστασίας στην ευρύτερη περιοχή των ελληνικών θαλασσών και της ΒΑ Μεσογείου. Η δράση του Ινστιτούτου «Αρχιπέλαγος» συνδυάζει εφαρμοσμένη επιστημονική έρευνα με δράσεις προστασίας, οι οποίες υλοποιούνται σε στενή συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες. Αυτή η δράση δημιουργεί στρατηγικές βάσεις οι οποίες επιτρέπουν στο «Αρχιπέλαγος» να δρα σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, με στόχο την προστασία της πλούσιας βιοποικιλότητας της ανατολικής Μεσογείου από μία σειρά αυξανόμενων απειλών.