Παρουσίαση: Το πιλοτικό πρόγραμμα διαχείρισης προορισμών στη Ρόδο και τη Σαντορίνη

Ένα πιλοτικό πρόγραμμα διαχείρισης προορισμών, η ανάγκη για το οποίο γίνεται εντονότερη όσο αυξάνεται η προσφορά και η ζήτηση στους ελληνικούς τουριστικούς προορισμούς, προσφέροντας οφέλη στις επιχειρήσεις, στους επισκέπτες, στο περιβάλλον και τις τοπικές κοινότητες με αειφόρο τρόπο, παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Τράπεζας  Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) σε συνεργασία με τον ΣΕΤΕ, την Πέμπτη, 31 Οκτωβρίου, σε εκδήλωση σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας.

Το πρότζεκτ, που περιλαμβάνει προτεινόμενες δράσεις και το όραμα για την εξέλιξη των προορισμών με τη συμβολή της κοινοπραξίας συμβούλων από το Ην. Βασίλειο (Team Consulting και Yellow Railroad) και την Ελλάδα (TOPOSOPHY), ολοκληρώθηκε σήμερα και θέτει τους βασικούς πυλώνες για την ανάπτυξη των προορισμών, ξεφεύγοντας από το marketing προορισμού και περνώντας στη νέα εποχή προβολής αλλά και διαχείρισής του, δηλαδή στο management εφαρμόζοντας μια πιο ολιστική προσέγγιση.

Βασικοί άξονες του προγράμματος διαχείρισης, όπως παρουσιάστηκε, είναι η διαφοροποίηση του προορισμού σε σχέση με τον ανταγωνισμό μέσω της προσφοράς στους επισκέπτες αυθεντικών εμπειριών και δραστηριοτήτων που συνδέονται με την τοπιοκή κοινότητα, η διασφάλιση της αειφόρου ανάπτυξης τόσο προς όφελος του προορισμού όσο και των τουριστών οι οποίοι τείνουν να προτιμούν τέτοιους προορισμούς, η ευρεία συνεργασία των υπουργείων, του ΣΕΤΕ και του ΕΟΤ στη στρατηγική προσέγγισης νέων αγορών, η ισόρροπη συνεργασία των επιχειρήσεων τουρισμού με οπερέιτορς (για αντιμετώπιση πτωχεύσεων μεγάλης κλίμακας όπως του Thomas Cook) και η αύξηση των αεροπορικών συνδέσεων σε συνεργασία με την Aegean.

Οι οργανισμοί διαχείρισης προορισμών βρίσκονται παγκοσμίως σε μεταβατική φάση και προσανατολίζονται σε νέα μοντέλα για πιο ολιστική διαχείρισή τους με όρους αειφορίας. Τα τρία σενάρια που προτάθηκαν όσον αφορά το μοντέλο λειτουργίας DMO στους ελληνικούς προορισμούς (Οργανισμός Διαχείρισης Προορισμών) είναι τα ακόλουθα...

Το προφανές | Λειτουργεί βάσει φορέων που ήδη υπάρχουν όπως οι Περιφέρειες, οι Δήμοι, οι Αναπτυξιακές Εταιρίες και οι συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Πλεονέκτημά του είναι ότι χρησιμοποιεί μια υπάρχουσα λειτουργική δομή όμως υπάρχουν περιορισμένα κονδύλια και υπάρχουν γραφειοκρατικά εμπόδια.

Το ευέλικτο | Ακολουθεί το πρότυπο της σύμπραξης Athens and Partners, στην οποία μετέχουν ο δήμος Αθηναίων, η Aegean και το αεροδρόμιο Αθηνών. Το μοντέλο αυτό είναι άμεσα υλοποιήσιμο, τροφοδοτείται με χρηματοδότηση από τους συμβεβλημένους φορείς με κοινό πλάνο, επομένως είναι ευέλικτο οικονομικά και βασίζεται σε μνημόνιο συνεργασίας. Ωστόσο, η επιτυχία του βασίζεται στη δέσμευση και εμπιστοσύνη των φορέων που συμπράττουν.

Το ιδανικό | Περιλαμβάνει τη σύσταση νέου φορέα, χωρίς τις χρηματοδοτικές αγκυλώσεις του δημόσιου τομέα. Ουσιαστική συμβολή έχουν όσοι μετέχουν στον φορέα όμως απαιτεί νομοθετικές ρυθμίσεις σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.

Πρόγραμμα διαχείρισης προορισμού με κοινοτικά κονδύλια

Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τους επαγγελματίες του τουρισμού στους ελληνικούς τουριστικούς προορισμούς για τη δημιουργία προγράμματος διαχείρισης και υπάρχει χρηματοδότηση από κοινοτικά κονδύλια για αυτό (Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης), ωστόσο η πρόκληση είναι οι συνέργειες και η εμπλοκή της κυβέρνησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς χωρίς αυτήν δε μπορεί να υπάρξει τέτοια προοπτική, δήλωσε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, κ. Γιάννης Ρέτσος. Χρειάζεται επίσης, πρόσθεσε, αλλαγή νοοτροπίας και το κράτος να παρέχει τα εργαλεία που χρειάζονται για την βιωσιμότητα.

Άλλωστε, όπως εξήγησε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, ο στόχος για επιμήκυνση της σεζόν στους προορισμούς δε μπορεί παρά να ξεκινήσει από τη δημιουργία προϊόντος από τον ιδιωτικό τομέα ώστε να ακολουθήσει η ζήτηση και μόνο μετά από αυτή τη διαδικασία μπορεί να συμβάλουν οι κυβερνήσεις στην κατεύθυνση αυτή.

H διαχείριση σε Σαντορίνη και Ρόδο

Η έρευνα για το πρότζεκτ του πιλότου DMO διεξήχθη στη Ρόδο και τη Σαντορίνη. Από την έρευνα αυτή, στόχος της οποίας ήταν, μεταξύ άλλων, να αναδειχθεί ξεκάθαρο όραμα αειφόρου τουριστικής ανάπτυξης στον τουρισμό με τη συμμετοχή των τοπικών φορέων και κοινότητας, προέκυψαν οι ακόλουθες στρατηγικές προτεραιότητες...

-Για τη Σαντορίνη | Η μετατροπή της Σαντορίνης σε αειφόρο προορισμό τις ερχόμενες δεκαετίες, η διαχείριση προορισμού διασφαλίζοντας την ποιότητα ζωής των κατοίκων και την ποιότητα εμπειρίας των επισκεπτών έτσι ώστε και οι δύο να ταιριάζουν στο brand του νησιού, η διατήρηση της ποιότητας του δομημένου και φυσικού περιβάλλοντος, το μέγιστο value στον τουρισμό, η δημιουργία νέων εμπειριών την περίοδο εκτός σεζόν και η αναβάθμιση του brand.

-Για τη Ρόδο | Πρωτοβουλία για τη Ρόδο ως προορισμό για όλες τις εποχές, επανατοποθέτηση του νησιού με αναβάθμιση της εικόνας του και ενίσχιση της ελκυστικότητάς του, δημιουργία της αειφόρου Ρόδου, με όρους αειφορίας στο περιβάλλον και τις φυσικές πηγές, στις κοινότητες, τους επισκέπτες και της επιχειρήσεις, η διαχείριση επισκεπτών στην πόλη με μεγιστοποίηση της διασκέδασής τους, η διάχυση των τουριστικών πλεονεκτημάτων στις επιχειρήσεις και τις κοινότητες του νησιού και η αναβάθμιση της εμπειρίας επισκέπτη με έμφαση στην ποιότητα.

Στην έρευνα ελήφθησαν υπόψη οι απόψεις 1.600 πρόσφατων επισκεπτών της Ρόδου και της Σαντορίνης από το Ην. Βασίλειο, τη Γερμανία και τις ΗΠΑ καθώς και οι προσδοκίες της τοπικής κοινότητας και επιχειρήσεων.

Το πιλοτικό πρόγραμμα διαχείρισης προορισμών, ξεκίνησε τον Μάιο του 2019 με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και με την υποστήριξη του Υπουργείου Τουρισμού.

Κομβικό ρόλο για την υλοποίηση του προγράμματος είχαν τόσο το Επιμελητήριο Δωδεκανήσου και το Επιμελητήριο Κυκλάδων, που διασφάλισαν την άρτια διεξαγωγή της διαβούλευσης και την ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών (π.χ. μέλη, φορείς, κάτοικοι), όσο και ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ,) που προσέφερε ερευνητικά δεδομένα, υποστήριξε τις δραστηριότητες του προγράμματος (π.χ. συναντήσεις εργασίας, online έρευνες) και εξέφρασε άποψη επί των τελικών κειμένων.

Τα δύο σχέδια διαχείρισης προορισμών (Ρόδος και Σαντορίνη) τέθηκαν στην κρίση εκπροσώπων φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης, του τουριστικού τομέα αλλά και της ευρύτερης οικονομίας των επισκεπτών, καθώς και της τοπικής κοινωνίας σε εκδηλώσεις που έλαβαν χώρα σε Σαντορίνη και Ρόδο, στις 21 και 23 Οκτωβρίου αντίστοιχα.