Slow Food: To αντίπαλο δέος του Fast Food στην γαστρονομία

Η εικόνα του κόκκινου σαλιγκαριού είναι πλέον εμβληματική στους παγκόσμιους γαστρονομικούς κύκλους, αφού αμέσως παραπέμπει στο “Slow Food”, τον διεθνή, μη κερδοσκοπικό οργανισμό, αναγνωρισμένο από τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών, που αποτελεί το θεμέλιο λίθο της επιστροφής στο φυσικό, αγνό, τοπικό προϊόν ως πρώτη ύλη σε όλες τις κουζίνες του κόσμου.

Όλα ξεκίνησαν το 1986 στο Langhe της Ιταλίας, όπου μια παρέα οινολόγων, ιστορικών και κοινωνιολόγων,  προβληματισμένοι αλλά και αγανακτισμένοι από την επέλαση του γρήγορου, ανούσιου και «πλαστικού» fast food,  αποφασίζουν να ενσαρκώσουν τις αξίες του καλού, απλού φαγητού καθιερώνοντας μια σαφέστερη σχέση μεταξύ απόλαυσης, προέλευσης τροφίμων και αγροτικής ζωής.

Κύριος στόχος της ομάδας, ήταν να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες για την οικογαστρονομία και την εναλλακτική κατανάλωση, αντισταθμίζοντας τις επιδεινούμενες επιπτώσεις της βιομηχανίας γεωργικών προϊόντων διατροφής και της κουλτούρας του γρήγορου φαγητού που τυποποιεί τα γούστα.  

Τα "οχυρά της γεύσης"

Επιπρόσθετοι στόχοι του οργανισμού, οι οποίο θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και ως «οχυρά της γεύσης», είναι οι εξής:

-Η προστασία της βιοποικιλότητας των τροφίμων

-Η έμφαση στα ευεργετικά αποτελέσματα της σκόπιμης κατανάλωσης τοπικών τροφίμων

-Η προώθηση μιας φιλοσοφίας ευχαρίστησης

-Η ενθάρρυνση προσεκτικών και φιλικών προς το περιβάλλον πρωτοβουλιών τουρισμού και αλληλεγγύης στον τομέα των τροφίμων

-Τα προγράμματα γευσιγνωσίας για ενήλικες και παιδιά

-Η υποστήριξη των αγροτών και των παραγωγών ποιοτικών γεωργικών προϊόντων και ειδών διατροφής με εξαιρετική γαστρονομική αξία. Σε αυτή την κατηγορία συναντώνται σπάνια τοπικά προϊόντα και κρασιά που παράγονται με παραδοσιακούς τρόπους , σπάνια είδη πανίδας, όπως είναι μαύροι χοίροι, οι οποίοι εκτρέφονται από κτηνοτρόφους  που βάζουν το δικό τους λιθαράκι στη διάσωση της αγροτικής βιοποικιλότητας.

Ο πρωτεργάτης του κινήματος στην Ελλάδα

Το εκκολαπτόμενο έργο υποστηρίχθηκε εξ’ αρχής από χιλιάδες Ιταλούς ενώ σήμερα  το δίκτυο και τα υπο-δίκτυά του αποτελούνται από εκατομμύρια ανθρώπους σε περισσότερες από 130 χώρες. Στην Ελλάδα, πρωτεργάτης του κινήματος είναι ο κ.Γιώργος Χατζηγιαννάκης, που δραστηριοποιείται στη Σαντορίνη με πρωτοποριακές κινήσεις για την ανάδειξη της δυναμικής της τοπικής κουζίνας, ενώ σημαντικές προσπάθειες γίνονται με τη δημιουργία τοπικών παραρτημάτων και σε άλλα μέρη της Ελλάδας.

Ειδικότερα, στο “Slow Food” εντάσσονται άνθρωποι με κοινό πάθος το καλό τρόφιμο, όπως είναι σεφ, νέοι, ακτιβιστές, αγρότες, αλιείς, εμπειρογνώμονες και ακαδημαϊκοί . Τα υπο-δίκτυα του οργανισμού περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων το δίκτυο Terra Madre με 2.000 κοινότητες τροφίμων που ασκούν μικρής κλίμακας βιώσιμη παραγωγή ποιοτικών τροφίμων σε όλο τον κόσμο ,το Slow Youth Network (SFYN), το βραχίονα για τη νεολαία του Slow Food αλλά και το Πανεπιστήμιο Γαστρονομικών Επιστημών (UNISG) το οποίο προσφέρει μια ολιστική προσέγγιση στις μελέτες τροφίμων.

Η μοναδικότητα των μαθημάτων  προσελκύει φοιτητές από σχεδόν όλες τις χώρες του κόσμου στο Pollenzo της Ιταλίας. Το πολυεπιστημονικό μοντέλο της σχολής θεωρείται καινοτόμο, αφού συνδυάζει τις ανθρωπιστικές επιστήμες , τις αισθητικές ασκήσεις, την εμπειρία της πρώτης επεξεργασίας και βιομηχανικής τροφής, την  παραγωγή τροφίμων καθώς και τα ταξίδια μελέτης σε όλο τον κόσμο.

Στόχος του πανεπιστημίου είναι να δημιουργηθεί μια νέα αντίληψη για τη γαστρονομία, μέσω νέων επαγγελματιών οι οποίοι θα είναι ικανοί να συνδέσουν την πράξη της κατανάλωσης με την πράξη παραγωγής, ακολουθώντας όλα τα ενδιάμεσα βήματα.  Μετά την αποφοίτησή τους, οι νέοι επιστήμονες ανακαλύπτουν ένα ευρύ φάσμα επαγγελματικών ευκαιριών, με κυριότερες το μάρκετινγκ για τις επιχειρήσεις τροφίμων, τον τουρισμό, την παραγωγή και διανομή τροφίμων.

Εξάλλου στην Ελλάδα, τα ελληνικά παραδοσιακά προϊόντα όπως είναι μεταξύ άλλων η ελιά και το ελαιόλαδο, τα τυροκομικά, η φάβα Σαντορίνης, το μέλι, το ούζο, τα ψάρια, η μαστίχα Χίου, ο κρόκος Κοζάνης, τα κρασιά, τα γλυκά του κουταλιού, τα λικέρ, είναι από τα πλέον ονομαστά στον κόσμο για την εξαιρετική ποιότητα και γεύση, συνεπώς θα έπρεπε να βρίσκονται στην κορυφή της γαστρονομικής πυραμίδας. Σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι πολλά από τα ελληνικά προϊόντα είναι πιστοποιημένα με ονομασία προέλευσης και διακρίνονται παγκοσμίως, αποτελώντας μια γερή βάση για την περαιτέρω παραδοσιακή γαστρονομική ανάπτυξη, η οποία πλέον είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον τουρισμό.