Παραθεριστικές κατοικίες στην COSTA NAVARINO και στην Πύλο από την Potiropoulos+Partners

Το αρχιτεκτονικό γραφείο Potiropoulos+Partners συμμετέχει στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό σειράς κατοικιών στην Costa Navarino. Ο Δημήτρης Ποτηρόπουλος, επικεφαλής του αρχιτεκτονικού γραφείου τονίζει: 

«Στοχεύσαμε σε μία αρχιτεκτονική εκφραστική, ολοκληρωμένη και ήρεμη, με ελεγχόμενες ανατροπές και πολλαπλές αναγνώσεις. Αυτός ο μετρημένος και μαζί αφηγηματικός λόγος, συνδυάζοντας το σύγχρονο στοιχείο με τη μνήμη της παράδοσης, υπερβαίνει τις κοινότοπες σχεδιαστικές προσεγγίσεις ενώ αφουγκράζεται τον κόσμο της ιστορίας και του μύθου. Μέσω της σκηνικής οργάνωσης του χώρου, οι μορφές εξωθούνται σε θεατρικότητα, βοηθούν να γίνει αντιληπτή η διαδικασία με την οποία τα σχήματα, οι υφές, τα χρώματα, το φως, αποκτούν νόημα». 

Villa in Sea Dunes, Costa Navarino

Στην Villa in Sea Dunes, εννοιολογικά η «ηθική» του σχεδιασμού προκύπτει από το «habitus», δηλαδή τις «συνήθειες». Σχετίζεται με τον τρόπο ζωής, με την ατμόσφαιρα της διαβίωσης, δεν απευθύνεται άμεσα στο κτίριο/κατασκευή, αλλά κυρίως στο βίωμα που αυτό προκαλεί. Η αφήγηση που επινοήθηκε δεν είναι μία ειδυλλιακή, εικονογραφική μεταφορά, αλλά μια διαρκής διάδραση που προτρέπει τον χρήστη να αφουγκραστεί την συνομιλία του Τόπου –την απανταχού παρούσα θάλασσα της Μεσσηνίας στην συγκεκριμένη περίπτωση– με τον σύγχρονο τρόπο κατοίκησης. Κατά την συνθετική διαδικασία προβλέφθηκε μία οργάνωση ζώνης, θυμίζοντας ξύλινη προβλήτα ή πλοίο καθώς ταξιδεύει, η οποία συγκεντρώνει όλες τις στεγασμένες και υπαίθριες δραστηριότητες. Ακολουθώντας την εικόνα που ξεδιπλώνει το τοπιακό πανόραμα, η εσωτερική συγκρότηση παραθέτει διαφορετικές, αλληλοεξαρτημένες μεταξύ τους προτεραιότητες θεάσεων και χωρικών ρόλων. Ο σχεδιασμός διαπραγματεύεται το διάλογο ανάμεσα στο κτίριο και το τοπίο, ταξινομώντας το εσωτερικό του, και αντίστοιχα τον υπαίθριο χώρο του, σε περιοχές συνεύρεσης ή περισσότερο ιδιωτικές, σε εξωστρεφείς ή εσωστρεφείς, σε καθημερινές ή αναπάντεχες. 

Villa in Olive Grove, Costa Navarino

Αντίστοιχα, στην Villa in Olive Grove οι διαλεκτικές σχέσεις που γεννά το τρίπτυχο «φύση-μνήμη-μορφή» αναδεικνύουν την «ιδέα» της σύνθεσης. Βασική χειρονομία αποτελεί η ελιά, που δηλώνει το «κέντρο όρασης», ενόσω οι όγκοι που την περιβάλλουν ξετυλίγονται σε δεύτερο πλάνο σαν γήινο σκηνικό. Τα πλήρη και τα κενά του κελύφους, σε συνδυασμό με το φυσικό φως, καδράρουν με διαφορετικό κάθε φορά τρόπο το ιερό δέντρο εντείνοντας το βίωμα. Η σύνδεση/διαίρεση του ογκοπλαστικού χειρισμού στοχεύει στη δημιουργία περιοχών ανοικτών ή κλειστών, στραμμένων προς τη θέα ή απάγκιων, ιδιωτικών ή δημόσιων, που αντιστοιχούν στις χωρικές διαφοροποιήσεις. Πέτρα, αρμολόγημα και ξύλο είναι πλεγμένα με έναν ισχυρό αφηγηματικό λόγο, στα όρια της κατασκευαστικής λογικής του απλού μάστορα.

Villa in Olive Grove, Costa Navarino

Στην δεύτερη διώροφη Villa in Olive Grove, η δομή των παραλληλεπίπεδων λίθινων όγκων απορρέει από την ανάλυση των παραδοσιακών οικισμών της Μεσσηνιακής Μάνης. Κεντρικό πρόταγμα της συνθετικής προσέγγισης ήταν η ανάπτυξη περιμετρικά των χώρων υποδοχής, που συμβολίζουν την «πλατεία», πέτρινων πρισμάτων που θυμίζουν γήινα θραύσματα καθώς ανορθώνονται από το έδαφος. Οι διακεκριμένοι αυτοί όγκοι εξυπηρετούν τις επιμέρους, πιο ιδιωτικές λειτουργίες. Οι δυνάμεις που απελευθερώνει ο διάλογος των πλήρων στοιχείων (συμπαγή πρίσματα) με τα μεταξύ τους κενά (γυάλινα όρια) αποτελούν μία συμπαιγνία του φωτός και της σκιάς, της κοντινής και της μακρινής θέας, του δημόσιου χώρου και του πιο ιδιωτικού, που ξεδιπλώνεται στο ίχνος της αφήγησης που επινοήθηκε. Χρησιμοποιώντας μία απέριττη κατασκευαστική γλώσσα, η σύνθεση διερευνά το συντακτικό συνδυασμό των υλικών, την υφή, την αφή, το χρώμα, την αντίδρασή τους στο φως.

Με ανάλογο τρόπο προσεγγίζεται ο σχεδιασμός και των υπόλοιπων παραθεριστικών κατοικιών που εντάσσονται στο συγκρότημα της Costa Navarino, και έχει αναλάβει το γραφείο μας, οι οποίες είναι εναλλακτικοί υποτύποι των κύριων τύπων Olive Grove & Sea Dunes. Η αρχιτεκτονική τους «ιδέα», θέτοντας ως κεντρικό συνθετικό ζήτημα την έννοια της μεταφοράς, είναι κατεξοχήν ποιητική, με σταθερό ζητούμενο την «απόλαυση» του Τόπου.

Ridge House, Πύλος

Αυτό που μένει ως απόσταγμα της σκέψης της Potiropoulos+Partners στον σχεδιασμό των παραθεριστικών αυτών βιλών, αν θέλει κανείς να την συνοψίσει σε λίγες γραμμές, είναι τα λόγια του Οδυσσέα Ελύτη: «… Εάν αποσυνδέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι και ένα καράβι. Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις...». Ή αλλιώς, όπως λέει ο Heidegger: «Μόνο σε μία κατοικία συμφιλιωμένη με τη φύση ο άνθρωπος “είναι-μέσα-στον-κόσμο” και σε μία ασφαλή σχέση μαζί του. Οφείλουμε να κτίζουμε με τον τρόπο που καλλιεργούμε τη γη. Κατοίκηση έχουμε μόνο στην ύπαιθρο, ριζωμένοι στο έδαφος, στην οικεία μνήμη».

http://www.potiropoulos.gr/