Βαρκελώνη: Περιορισμός της κρουαζιέρας για την αντιμετώπιση του υπερτουρισμού

Σε μια ιστορική κίνηση για τον περιορισμό του μαζικού τουρισμού, η Βαρκελώνη ανακοίνωσε σχέδιο μείωσης του αριθμού των επιβατών κρουαζιέρας που φτάνουν στο λιμάνι της, θέτοντας για πρώτη φορά ρητά όρια στην ανάπτυξη του κλάδου. Η απόφαση έρχεται εν μέσω αυξανόμενης κοινωνικής πίεσης και διαμαρτυριών για τις επιπτώσεις του υπερτουρισμού στη ζωή των κατοίκων και την ταυτότητα της πόλης.

Συγκεκριμένα, η δημοτική αρχή της Βαρκελώνης και η λιμενική αρχή υπέγραψαν συμφωνία για τη μείωση των τερματικών σταθμών κρουαζιερόπλοιων από επτά σε πέντε έως το 2030. Η μεταρρύθμιση αυτή αναμένεται να περιορίσει τη μέγιστη χωρητικότητα του λιμανιού από 37.000 σε 31.000 επιβάτες ημερησίως.

Σημαντική αύξηση κρουαζιεροεπιβατών τα τελευταία χρόνια

Η Βαρκελώνη, που διατηρεί έναν από τους πιο πολυσύχναστους λιμένες κρουαζιέρας στον κόσμο, υποδέχθηκε 3,65 εκατ. επιβάτες το 2024, καταγράφοντας αύξηση 20% σε σύγκριση με το 2018, σύμφωνα με τον δήμαρχο της πόλης, Χάουμ Κολμπόνι. Ο ίδιος υπογράμμισε τη σημασία της νέας συμφωνίας, λέγοντας:
«Για πρώτη φορά στην ιστορία, τίθενται όρια στην ανάπτυξη της κρουαζιέρας στην πόλη».

Η αναδιάρθρωση του λιμανιού περιλαμβάνει την κατεδάφιση τριών υφιστάμενων τερματικών σταθμών και την κατασκευή ενός νέου, με συνολικό κόστος 185 εκατ. ευρώ, το οποίο προστίθεται σε προηγούμενες επενδύσεις που δρομολογήθηκαν μετά την αρχική συμφωνία του 2018.

Κοινωνική δυσαρέσκεια και πίεση για δράση

Η απόφαση εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο πολιτικών για τη διαχείριση των επιπτώσεων του μαζικού τουρισμού, ο οποίος έχει μετατραπεί σε πεδίο έντονων κοινωνικών εντάσεων. Η τουριστική άνθηση έχει οδηγήσει σε αύξηση των τιμών της στέγασης, αλλοίωση των παραδοσιακών γειτονιών και αισθήματα αποξένωσης μεταξύ των κατοίκων.

Υπενθυμίζεται ότι το 2023 η δημοτική αρχή της Βαρκελώνης ανακοίνωσε πρόγραμμα κατάργησης περίπου 10.000 τουριστικών καταλυμάτων τύπου Airbnb έως το 2028, σε μια προσπάθεια να ανακουφίσει την πίεση στη στεγαστική αγορά και να περιορίσει την εξάπλωση του «τουρισμού της πλατφόρμας».

Η Ισπανία στην κορυφή του παγκόσμιου τουρισμού — και των επιπτώσεών του

Η Ισπανία είναι η δεύτερη πιο επισκέψιμη χώρα στον κόσμο, προσελκύοντας 94 εκατομμύρια ξένους επισκέπτες το 2024, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Ο τουρισμός αποτελεί βασικό πυλώνα της ισπανικής οικονομίας, όμως η αλματώδης ανάπτυξή του εγείρει ερωτήματα για τη βιωσιμότητά του.

Στο επίκεντρο αυτής της συζήτησης βρίσκεται η Βαρκελώνη, η οποία έχει καταστεί σύμβολο του μαζικού τουρισμού στην Ευρώπη. Οι τοπικές αρχές καλούνται πλέον να βρουν τη λεπτή ισορροπία μεταξύ της ενίσχυσης της τοπικής οικονομίας και της προστασίας της ποιότητας ζωής των πολιτών.

Παρόμοια μέτρα και σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις

Η πρωτοβουλία της Βαρκελώνης δεν είναι μεμονωμένη. Στη Βενετία, οι αρχές έχουν ήδη επιβάλει εισιτήριο εισόδου για ημερήσιους επισκέπτες, ενώ η Ελλάδα ετοιμάζει νέο φόρο για τα κρουαζιερόπλοια που προσεγγίζουν τα νησιά της. Τα μέτρα αυτά αντικατοπτρίζουν μια διευρυνόμενη τάση ρύθμισης του τουριστικού ρεύματος, ιδίως στον κλάδο της κρουαζιέρας, που θεωρείται ιδιαίτερα επεμβατικός λόγω του όγκου και της ταχείας αποβίβασης χιλιάδων τουριστών στα αστικά κέντρα.

Το στοίχημα της βιωσιμότητας

Οι εξελίξεις στη Βαρκελώνη επαναφέρουν στο προσκήνιο τη συζήτηση για τη βιωσιμότητα του τουρισμού, ιδιαίτερα του μαζικού. Η αναδιάρθρωση της κρουαζιέρας αποτελεί ένα από τα πλέον φιλόδοξα μέτρα για την ανακοπή των αρνητικών επιπτώσεων, αλλά και ένα σημαντικό τεστ πολιτικής βούλησης απέναντι σε έναν ισχυρό και επικερδή τομέα.

Καθώς οι πιέσεις από τις τοπικές κοινωνίες εντείνονται, η επόμενη ημέρα για τα μεγάλα τουριστικά κέντρα της Ευρώπης φαίνεται πως περνά μέσα από περιορισμούς, αναδιαρθρώσεις και πιο αυστηρούς κανονισμούς, με σκοπό τη διατήρηση του χαρακτήρα των πόλεων και τη βελτίωση της καθημερινότητας των κατοίκων.