Πώς επιδρά η βραχυχρόνια μίσθωση στους κατοίκους του Παρισιού, του Μιλάνου και της Ρώμης

Ενώ η ραγδαία εξάπλωση της βραχυχρόνιας μίσθωσης συνδέεται με την άνοδο των τιμών πώλησης και ενοικίασης ακινήτων αλλά και τουριστικών υπηρεσιών σε ορισμένες περιοχές, η αντίληψη των περισσότερων κατοίκων σχετικά με την βιωσιμότητα των γειτονιών τους δεν εμφανίζει σημαντική επιδείνωση οφειλόμενη στην άνοδο του τουρισμού.

Αυτό προκύπτει από πρόσφατο case study που δημοσιεύθηκε  από το Joint Research Centre της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Παρίσι, το Μιλάνο και τη Ρώμη, διερευνώντας τον αντίκτυπο των βραχυχρόνιων μισθώσεων στο κόστος στέγασης και την αντίληψη των κατοίκων των πόλεων αυτών περί βιωσιμότητας.

Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις μπορούν να αναβαθμίσουν την τουριστική προσφορά διαφοροποιώντας τις επιλογές διαμονής και αναζωογονώντας τις λιγότερο τουριστικές ή παραμελημένες περιοχές των πόλεων. Αυτό ευνοεί τις τοπικές επιχειρήσεις και βοηθά στην προσέλκυση νέων κατοίκων. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, η εξάπλωσή τους έχει προκαλέσει ανησυχίες σχετικά με την προσιτή στέγαση και τον ευρύτερο αντίκτυπο στις κοινότητες. 

Συγκεκριμένα, διατυπώνονται ανησυχίες σχετικά με την πιθανή σύνδεση μεταξύ των βραχυχρόνιων μισθώσεων και φαινομένων όπως: 

• η αύξηση των τιμών των κατοικιών και των ενοικίων (αύξηση κατά 47% και 18% μεταξύ 2010 και 2022 αντίστοιχα σύμφωνα με την Eurostat) 
• η ζήτηση για στέγαση υπερβαίνει την προσφορά
• πιθανή μείωση των μακροχρόνιων ενοικιάσεων, υπέρ των βραχυχρόνιων
• αυξανόμενη επιρροή των κερδοσκόπων, των επενδυτών και του μαζικού τουρισμού στις αγορές ακινήτων των αστικών κέντρων
• επιδείνωση της βιωσιμότητας των γειτονιών και υψηλότερο κόστος, που οδηγεί τους κατοίκους να εγκαταλείπουν τις γειτονιές με ολοένα και μεγαλύτερο τουριστικό προσανατολισμό.

Πως επιδρά στις τιμές ακινήτων των τριών πόλεων

Σε επίπεδο τιμών στέγασης, η εξάπλωση των βραχυχρόνιων μισθώσεων συνδέεται με υψηλότερες αρχικές τιμές πώλησης ακινήτων στο Μιλάνο, και σε μικρότερο βαθμό στη Ρώμη, καθώς και με υψηλότερα ενοίκια. Δηλαδή, στις περιοχές όπου υπάρχει περισσότερη δραστηριότητα Airbnb, οι ιδιοκτήτες ζητούν περισσότερα χρήματα τόσο για την πώληση όσο και για την ενοικίαση ακινήτων. Αυτό υποδηλώνει ότι οι αξίες των ακινήτων είναι υψηλότερες σε περιοχές με μεγαλύτερη δραστηριότητα Airbnb. 

Ως προς τη συσχέτιση της παρουσίας της Airbnb με τις τιμές συναλλαγών. Ενώ στο Μιλάνο, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις συνδέονται γενικά με υψηλότερες τιμές συναλλαγών, η αγορά της Ρώμης φαίνεται να συσχετίζεται με μεγαλύτερη μεταβλητότητα από την παρουσία της Airbnb καθώς ο συσχετισμός μεταξύ βραχυχρόνιας μίσθωσης και τιμών συναλλαγών είναι λιγότερο σημαντική. 

Στο Παρίσι, από την άλλη, η παρουσία βραχυχρόνιων μισθώσεων δεν φαίνεται να έχει σημαντικό αντίκτυπο στις τιμές των κατοικιών. Βέβαια, όπως και στο Μιλάνο, η παρουσία τους φαίνεται να θέτει προκλήσεις και να οδηγεί σε προσαρμογές στην αγορά, αφού σχετίζεται με υψηλότερες τιμές για μεσαίου μεγέθους κατοικίες και χαμηλότερες τιμές για μικρότερα και μεγαλύτερα σπίτια.

Τάση για «υπερτροφία» των τουριστικών υπηρεσιών στα αστικά κέντρα

Επιπλέον, η αύξηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων συνδέεται με μεταστροφή των γειτονιών προς περισσότερες τουριστικές υπηρεσίες και μείωση των υπηρεσιών που εξυπηρετούν κατοίκους, ειδικά στα κεντρικά σημεία του Μιλάνου και του Παρισιού. Η τάση είναι ιδιαίτερα αισθητή στις κεντρικές περιοχές, όπου βρίσκεται η πλειονότητα των καταλυμάτων Airbnb. 

Το Μιλάνο εμφανίζει παρόμοια κατανομή υπηρεσιών που απευθύνονται σε κατοίκους και τουρίστες σε όλη την πόλη. Ωστόσο, οι τουριστικές υπηρεσίες φαίνεται να αναπτύσσονται ταχύτερα (περίοδος 2014-2023). 

Στο Παρίσι, οι τουριστικές υπηρεσίες έχουν αυξηθεί μεταξύ των ετών 2018 και 2023, ενώ οι υπηρεσίες για τους κατοίκους είτε παρέμειναν σταθερές είτε μειώθηκαν ελαφρώς, ειδικά στην περιοχή του «υπερκέντρου».

Δεν επηρεάζεται η κοινωνική συνοχή

Σε επίπεδο βιωσιμότητας, περισσότεροι από τους μισούς κατοίκους σε Μιλάνο και Ρώμη (έρευνα σε δείγμα 200 κατοίκων σε τουριστικές περιοχές των πόλεων, β’ 6μηνο του 2023) δήλωσαν ότι η περιοχή στην οποία ζουν έχει γίνει πιο τουριστική, κάτι που αντικατοπτρίζεται και στην προσφορά υπηρεσιών.

Ενώ η αντίληψη για τις βραχυπρόθεσμες κατοικίες είναι γενικά αρνητική, αυτό δεν φαίνεται να επηρεάζει το συνολικό αίσθημα του ανήκειν και της κοινωνικής συνοχής. Οι ερωτηθέντες στο Παρίσι φαίνεται να είναι ως επί το πλείστον ουδέτεροι απέναντι στις βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις. Επιπλέον, οι βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις στις τρεις πόλεις δεν οδηγούν σε τάση μετακόμισης σε άλλες γειτονιές.