Επανάσταση στην Ευρώπη για την απόκτηση δεξιοτήτων των εργαζομένων στη νέα εποχή, που έφερε η πανδημία

Η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό και τις δεξιότητές του στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επόμενη 5ετία, με ποικίλες δράσεις ώστε όλοι, νέοι και μεγαλύτεροι, να αποκτήσουν δεξιότητες, που θα τους δώσουν τη δυνατότητα να έχουν εργασία και να σταδιοδρομήσουν με επιτυχία σε μια ολοένα και πιο πράσινη και ψηφιακή οικονομία.

Η βελτίωση των υφιστάμενων δεξιοτήτων και η επανειδίκευση (απόκτηση νέων δεξιοτήτων) κρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως βασική προτεραιότητα για την ανάκαμψη των οικονομιών των ευρωπαϊκών χωρών, μετά τις δραματικές επιπτώσεις της πανδημίας. Ουσιαστικά, αυτή η επανάσταση στην κατάρτιση των εργαζομένων αποτελεί έναν από τους θεμελιώδεις πυλώνες του σχεδίου για το Ταμείο Ανάκαμψης, ώστε η Ευρώπη να βγει γρήγορα από την κρίση και να πορευτεί στη νέα εποχή.

Το θεματολόγιο δεξιοτήτων για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και ανθεκτικότητα, όπως είναι ο τίτλος του σχεδίου, παρουσιάστηκε την 1η Ιουλίου.

Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, θα πρέπει να δούμε 540 εκατομμύρια δραστηριότητες κατάρτισης για ενήλικες μέχρι το 2025, εκ των οποίων 60 εκατομμύρια για ενήλικες με χαμηλά προσόντα, και 40 εκατομμύρια για ανέργους. Ο αριθμός των ενηλίκων με βασικές ψηφιακές δεξιότητες αναμένεται να αυξηθεί σε 230 εκατομμύρια.

Αντιλαμβάνεται ο καθένας το μέγεθος και το εύρος των δράσεων του προγράμματος, που θα επιφέρει και πολλές αλλαγές στο πεδίο της τουριστικής εκπαίδευσης.

Το ευρωπαϊκό σύμφωνο δεξιοτήτων 

Το θεματολόγιο δεξιοτήτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περιλαμβάνει 12 δράσεις μέχρι το 2025, που επικεντρώνονται στις δεξιότητες για θέσεις εργασίας μέσω συμπράξεων με τα κράτη μέλη, τις επιχειρήσεις και τους κοινωνικούς εταίρους ώστε να εργαστούν από κοινού για την αλλαγή, παρέχοντας στους πολίτες τη δυνατότητα να ξεκινούν δια βίου μάθηση και χρησιμοποιώντας τον προϋπολογισμό της ΕΕ ως καταλύτη για την απελευθέρωση δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων στις δεξιότητες των ατόμων.

Στόχος είναι να εξασφαλιστεί ότι το δικαίωμα στην κατάρτιση και τη διά βίου μάθηση, το οποίο κατοχυρώνεται στον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, καθίσταται πραγματικότητα σε ολόκληρη την Ευρώπη, από τις πόλεις έως τις απομακρυσμένες και αγροτικές περιοχές, προς όφελος όλων. 

Οι επιχειρήσεις, όπως τονίζεται, χρειάζονται εργαζόμενους εφοδιασμένους με τις δεξιότητες που απαιτούνται για να πραγματοποιήσουν τις πράσινες και ψηφιακές μεταβάσεις, και τα άτομα χρειάζονται να έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν την κατάλληλη εκπαίδευση και κατάρτιση για να προοδεύσουν στη ζωή τους.

Μ.Σχοινάς: Αυτή η άνευ προηγουμένου κρίση απαιτεί μια άνευ προηγουμένου αντιμετώπιση

Ο κ. Μαργαρίτης Σχοινάς, Αντιπρόεδρος για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής μας, δήλωσε για το πρόγρμμα τα εξής: «Αυτή η άνευ προηγουμένου κρίση απαιτεί μια άνευ προηγουμένου αντιμετώπιση. Μια αντιμετώπιση που θα είναι αποτελεσματική για εμάς σήμερα αλλά και για πολλά χρόνια ακόμα. Σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ να επενδύσουν σε δεξιότητες. Τα δισεκατομμύρια ενωσιακής χρηματοδότησης που διατίθενται για το σχέδιο ανάκαμψης της ΕΕ και για τον μελλοντικό μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ παρέχουν μια μοναδική ευκαιρία. Γνωρίζουμε ήδη ότι οι δεξιότητες είναι αυτές που δίνουν τη δυνατότητα στους ανθρώπους και στις οικονομίες μας να εξελιχθούν. Τώρα είναι η ώρα να ενώσουμε τα χέρια και να ξεκινήσουμε μια επανάσταση των δεξιοτήτων, χωρίς να αφήσουμε κανέναν πίσω».

Ο κ. Νικολά Σμιτ, Επίτροπος Απασχόλησης και Κοινωνικών Δικαιωμάτων, δήλωσε: « Η εξειδίκευση του εργατικού δυναμικού μας αποτελεί βασική πρόταση για την ανάκαμψη, ενώ η παροχή στους πολίτες της ευκαιρίας να οικοδομήσουν τις δεξιότητες που χρειάζονται θα συμβάλει ουσιαστικά στην προετοιμασία για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Δίνει σε όλους τη δυνατότητα να επωφεληθούν από τις νέες ευκαιρίες σε μια ταχέως εξελισσόμενη αγορά εργασίας».

Δεξιότητες για θέσεις εργασίας σε μια πράσινη και ψηφιακή οικονομία

Η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση, σε συνδυασμό με τις δημογραφικές τάσεις, μεταβάλλουν τον τρόπο με τον οποίο ζούμε, εργαζόμαστε και αλληλεπιδρούμε. «Θέλουμε να εξασφαλίσουμε ότι οι άνθρωποι διαθέτουν τις δεξιότητες που χρειάζονται για να προοδεύσουν», τονίζει η ΕΕ. 

Η πανδημία του κορονοϊού επιτάχυνε αυτές τις μεταβάσεις και έφερε νέες επαγγελματικές προκλήσεις για πολλούς ανθρώπους στην Ευρώπη. Στον απόηχο της κρίσης πολλοί Ευρωπαίοι θα πρέπει να επανακαταρτιστούν και να αποκτήσουν νέες δεξιότητες ή να βελτιώσουν τις υφιστάμενες δεξιότητές τους για να προσαρμοστούν στις αλλαγές της αγοράς εργασίας. Το θεματολόγιο δεξιοτήτων αποσκοπεί στη βελτίωση της συνάφειας των δεξιοτήτων στην ΕΕ για την ενίσχυση της βιώσιμης ανταγωνιστικότητας, τη διασφάλιση της κοινωνικής δικαιοσύνης και την οικοδόμηση της ανθεκτικότητάς μας. 

Ο δρόμος προς την επίτευξη των εν λόγω στόχων περνά μέσα από 12 «δράσεις», που είναι:

1. Σύμφωνο για τις Δεξιότητες

2. Ενίσχυση των πληροφοριών σχετικά με τις δεξιότητες

3. Ενωσιακή στήριξη για στρατηγικές εθνικές δράσεις αναβάθμισης των δεξιοτήτων

4. Πρόταση σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και ανθεκτικότητα

5. Ανάπτυξη της πρωτοβουλίας για τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια και της αναβάθμισης των δεξιοτήτων των επιστημόνων

6. Δεξιότητες για τη στήριξη της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης

7. Αύξηση των αποφοίτων στους τομείς των θετικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών (STEM) και ενίσχυση των επιχειρηματικών και εγκάρσιων δεξιοτήτων

8. Δεξιότητες για ολόκληρη τη ζωή

9. Πρωτοβουλία για τους ατομικούς λογαριασμούς μάθησης

10. Μια ευρωπαϊκή προσέγγιση για τα μικροδιαπιστευτήρια

11. Νέα πλατφόρμα Europass

12. Βελτίωση του ευνοϊκού πλαισίου για την απελευθέρωση των επενδύσεων των κρατών μελών και των ιδιωτικών επενδύσεων σε δεξιότητες.

Σε λειτουργία η πλατφόρμα Europass

Η νέα πλατφόρμα Europass τέθηκε ήδη σε λειτουργία και είναι η πρώτη δράση που υλοποιείται στο πλαίσιο του θεματολογίου δεξιοτήτων. Η πλατφόρμα προσφέρει καθοδήγηση στη συγγραφή βιογραφικού σημειώματος, παρέχει εξατομικευμένες προτάσεις για θέσεις εργασίας και ευκαιρίες μάθησης, παρέχει πληροφορίες σχετικά με τις τάσεις όσον αφορά τις δεξιότητες και είναι διαθέσιμη σε 29 γλώσσες.

Επίσης, η Επιτροπή εξέδωσε πρόταση για σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός, η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, η διαφοροποίηση του προϊόντος, η ενίσχυση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου κεφαλαίου  και ο εκσυγχρονισμός των υποδομών που στηρίζουν τον κλάδο αποκτούν έναν ισχυρό πυλώνα χρηματοδότησης.

Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, θα πρέπει να δούμε 540 εκατομμύρια δραστηριότητες κατάρτισης για ενήλικες μέχρι το 2025, εκ των οποίων 60 εκατομμύρια για ενήλικες με χαμηλά προσόντα, και 40 εκατομμύρια για ανέργους. Ο αριθμός των ενηλίκων με βασικές ψηφιακές δεξιότητες αναμένεται να αυξηθεί σε 230 εκατομμύρια.

Επενδύσεις 48 δισ. ευρώ ετησίως για την επίτευξη των στόχων του θεματολογίου δεξιοτήτων 

Για την υλοποίηση των δράσεων και την επίτευξη των στόχων του θεματολογίου δεξιοτήτων η ΕΕ θα χρειαστεί πρόσθετες δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις σε δεξιότητες ύψους περίπου 48 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Η πρόταση της Επιτροπής για το πρόγραμμα NextGenerationEU παρέχει σημαντικούς πόρους στο πλαίσιο μιας σημαντικής δημοσιονομικής πρωτοβουλίας για την αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών της κρίσης.

Τα κονδύλια της ΕΕ μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτης για επενδύσεις στις δεξιότητες των ατόμων. Στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης της ΕΕ προτείνονται πρωτοφανείς χρηματοδοτικοί πόροι για τη στήριξη μιας βιώσιμης ανάκαμψης, και οι επενδύσεις σε δεξιότητες θα πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο των προσπαθειών αυτών. Καθ' όλη τη διάρκεια της περιόδου 2021-2027, ενωσιακά μέσα όπως το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ (με προτεινόμενο προϋπολογισμό ύψους 86 δισ. EUR), το Erasmus (με προτεινόμενο προϋπολογισμό ύψους 26 δισ. EUR) και το σκέλος του InvestEU για τις κοινωνικές επενδύσεις και τις δεξιότητες (με προτεινόμενο προϋπολογισμό ύψους 3,6 δισ. EUR) μπορούν να κινητοποιηθούν για να βοηθήσουν τους πολίτες να αποκτήσουν καλύτερες ή νέες δεξιότητες.

Το νέο πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη» (με προτεινόμενο προϋπολογισμό 9,2 δισ. EUR) θα επενδύσει στην ανάπτυξη προηγμένων ψηφιακών δεξιοτήτων για την εξοικείωση με τις τεχνολογίες. Επιπλέον, ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που διαθέτει 560 δισ. EUR υπό μορφή επιχορηγήσεων και δανείων, παρέχει στα κράτη μέλη, μετά την υλοποίηση των κατάλληλων μεταρρυθμίσεων, άφθονες ευκαιρίες για τη χρηματοδότηση πρωτοβουλιών αναβάθμισης των δεξιοτήτων και επανειδίκευσης.

Πάνω από 1 εκατ. θέσεις εργασίας έως το 2030

Η μετάβαση σε μια αποδοτική από πλευράς πόρων, κυκλική, ψηφιοποιημένη οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα μπορεί να δημιουργήσει πάνω από 1 εκατομμύριο θέσεις εργασίας έως το 2030. Η τεχνητή νοημοσύνη και η ρομποτική θα δημιουργήσουν σχεδόν 60 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας παγκοσμίως τα επόμενα 5 χρόνια. Άλλες θέσεις εργασίας ενδέχεται να αλλάξουν ή ακόμη και να εξαφανιστούν. Η πανδημία του κορονοϊού έχει διευρύνει τις τάσεις όσον αφορά τις δεξιότητες στην αγορά εργασίας, επιταχύνοντας τόσο την ανάγκη όσο και τις ευκαιρίες για αλλαγή. Σε μια ταχέως εξελισσόμενη αγορά εργασίας και κοινωνία, η δια βίου μάθηση πρέπει να γίνει πραγματικότητα.