Γιάννης Ρέτσος: Πώς ο τουρισμός θα διασυνδεθεί με τον πολιτισμό

H περίφημη διασύνδεση του τουρισμού με τον πολιτισμό μπορεί να ακούγεται προφανής αλλά έχει ακόμα πολύ δρόμο μπροστά της, τόνισε την Παρασκευή 1η Δεκεμβρίου ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Γιάννης Α. Ρέτσος στο Workshop του Συνδέμσου με θέμα  «Διασύνδεση τουρισμού – πολιτισμού. Τα εμπόδια και οι προοπτικές».

"Χρειάζεται καθολικός στρατηγικός σχεδιασμός που να σπάει κάποιες αντιλήψεις" είπε χαρακτηριστικά ο κ.Ρέτσος, αναφέροντας ότι χρειάζεται προσαρμογή του δημοσίου τομέα στις νέες αντιλήψεις, σύναψη συνεργασιών μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και αξιοποίηση διαφόρων χρηματοδοτικών εργαλείων, προσαρμογή του ιδιωτικού τομέα σε νέες ιδέες. Και, προφανώς, πρώτο μέτρο πρέπει να είναι η διεύρυνση των ωραρίων σε μουσειακούς και άλλους χώρους. 

Αναλυτικά η ομιλά του κ.Ρέτσου...

Με ιδιαίτερη ικανοποίηση χαιρετίζω τη σημερινή συνάντηση που διοργανώνει ο ΣΕΤΕ με θέμα τη διασύνδεση του τουρισμού με τον πολιτισμό και φυσικά τα εμπόδια που υπάρχουν, αλλά και τις μεγάλες προοπτικές που μπορούν να ανοιχτούν μπροστά μας. 

Η χαρά μου είναι μεγάλη, γιατί εκτός από την παρουσία της Υπουργού Τουρισμού, κυρίας Έλενας Κουντουρά, έχουμε μαζί μας τρείς εξαιρετικούς τεχνοκράτες, ανθρώπους που γνωρίζουν καλά το θέμα της διασύνδεσης τουρισμού και πολιτισμού, έχοντας προσφέρει ο κάθε ένας από το πόστο του σημαντικά πράγματα σε αυτή την προσπάθεια.   

Αναφέρομαι στον Σταύρο Μπένο, Πρόεδρο της σπουδαίας πρωτοβουλίας του Διαζώματος και πρώην Υπουργό Πολιτισμού, τον καθηγητή Κώστα Καρτάλη, πρώην βουλευτή και Επιστημονικό Συνεργάτη του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου Πειραιώς (τον οποίο περιμένουμε εντός ολίγου), τον Χριστόδουλο Ρίγγα από τον ίδιο οργανισμό και την Αλεξάνδρα Νικηφορίδου, μουσειολόγο, Γενική Διευθύντρια της  POSTSCRIPTUM μιας εταιρίας που αξιοποιεί με μεγάλη αξιοπιστία την ψηφιακή τεχνολογία στον πολιτισμό. 

Μια τέτοια σύνθεση λοιπόν, αποτελεί την καλύτερη προϋπόθεση για ένα δημιουργικό workshop.

Για ένα τόσο ενδιαφέρον θέμα όπως είναι η σύζευξη του πολιτισμού με τον τουρισμό.  

Πολλοί θα αναρωτηθούν πως συζητάμε, ξανά και ξανά,  ένα τόσο προφανές και αυτονόητο θέμα. 

Ένας καλός μου φίλος, που δεν έχει ιδιαίτερη σχέση με τον τουρισμό, όταν του μίλησα για τη σημερινή συνάντηση με ρώτησε.

 “Μα καλά, τόσα χρόνια δεν έχει γίνει αυτή η περίφημη σύζευξη;”.

“Οι τουρίστες δεν έρχονται στην Ελλάδα για να επισκεφτούν την Ακρόπολη, να πάνε στους Δελφούς ή στην Βεργίνα;”

Όταν είπε την λέξη Βεργίνα, κατάλαβε και ο ίδιος ότι κάτι δεν πάει καλά. 

Και αυθόρμητα, μου διηγήθηκε μια πρόσφατη εμπειρία του, πως ένα ζευγάρι ξένων τουριστών στην Θεσσαλονίκη, ήθελε να πάει να επισκεφτεί την Βεργίνα και δεν μπορούσε να βρει εύκολα και απλά όπως θέλει κάθε ταξιδιώτης, τον τρόπο. Ένα ταξίδι στην Θεσσαλονίκη για τους τουρίστες θα έπρεπε να είχε εξασφαλισμένη την – αυτονόητη -  επιλογή της επίσκεψης στην Βεργίνα.Θα έπρεπε να ήταν αναπόσπαστο κομμάτι μιας σειράς πραγμάτων που πρέπει να γνωρίσει ο επισκέπτης που έχουν να κάνουν με την πόλη, τον τόπο, την ιστορία του, τις παραδόσεις του, την σύγχρονη εικόνα και την καθημερινότητα, την γενικότερη, συνολική εμπειρία που πρέπει να αποκτήσει.

Δυστυχώς όμως δεν ήταν και δεν είναι ακόμα τα πράγματα τόσο εύκολα, όσο θα θέλαμε.

Σε αυτή τη χώρα όπως ξέρετε πολύ καλά, τίποτα δεν είναι αυτονόητο.

Το παραπάνω τυχαίο παράδειγμα της Βεργίνας, αποτελεί μια μικρή ιστορία καθημερινής τρέλας που αποδεικνύει από μόνη της ότι η περίφημη διασύνδεση μπορεί να ακούγεται προφανής αλλά έχει ακόμα πολύ δρόμο μπροστά της. Δεν εξαντλείται - προφανώς - στην επισκεψιμότητα των τουριστών σε κάποιους, λίγους για τον πλούτο της χώρας, αρχαιολογικούς χώρους ή Μουσεία. 

Διασύνδεση τουρισμού και πολιτισμού, σημαίνει ένα καθολικό στρατηγικό σχέδιο, μια εμπνευσμένη στρατηγική, που θα σπάει κατεστημένες αντιλήψεις δεκαετιών. Που θα περιλαμβάνει το κράτος, τους ιδιώτες, την κοινωνία ολόκληρη. Που θα ταρακουνάει πολύ κόσμο που έχει βολευτεί σε ένα στατικό μοντέλο, που βλέπει τον τουρισμό σαν το δέντρο που γεννάει διαρκώς εύκολα χρήματα. 

Που θεωρεί ότι είναι μια εύκολη υπόθεση που θα αποδίδει για πάντα στην χώρα μας. 

Προφανώς τίποτα από όλα αυτά δεν συμβαίνει. Αν αποφασίσουμε λοιπόν να βάλουμε σωστά και οργανωμένα, με σεβασμό και ιδιαίτερη προσοχή τον πολιτισμό στο παιχνίδι του τουρισμού, τότε θα πρέπει να ξέρουμε ότι “κολυμπάμε στα βαθιά”. 

Ότι χρειάζονται πολιτικές αποφάσεις, πρωτοβουλίες, ρήξεις που αφορούν τους πάντες.

Αυτό πρακτικά σημαίνει …

-προσαρμογή του δημοσίου στις νέες ανάγκες που θα γεννηθούν,

-συνέργειες και συνεργασίες με τον ιδιωτικό τομέα,

-προσαρμογή και του ιδιωτικού τομέα στις νέες απαιτήσεις που θα προκύψουν, 

-φορολογικές προβλέψεις από πλευράς του κράτους αλλά και διευκολύνσεις, όπως νέα χρηματοδοτικά εργαλεία, σε νέες επιχειρήσεις που θα δημιουργηθούν …

-και πολλές μικρές ή μεγάλες επαναστάσεις για τα ελληνικά δεδομένα όπως …

-νέα διευρυμένα ωράρια στα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους,

-σύγχρονοι τρόποι φύλαξης τους,

-πωλητήρια με μεγάλη γκάμα προϊόντων,

-αναψυκτήρια που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες εστίασης, 

-… και πολλά άλλα που δεν θέλω να σας κουράσω αυτή τη στιγμή. 

Με λίγα λόγια, η διασύνδεση του πολιτισμού με τον τουρισμό, δεν εξαγγέλλεται απλά, αλλά υλοποιείται μόνο μέσω ενός αποφασιστικού σχεδίου όπως σας ανέφερα και προηγουμένως.

Σε αυτή τη διαδικασία ο ΣΕΤΕ σκοπεύει να μπει μπροστά.

Να πάρει όλες εκείνες τις αναγκαίες πρωτοβουλίες για να προετοιμάσει το έδαφος, για να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες προσαρμογής στη νέα πραγματικότητα.

Να ενθαρρύνει και να στηρίξει τον πλούτο των πολιτιστικών και δημιουργικών βιομηχανιών που δημιουργούνται και θα αυξηθούν στο μέλλον.

Να βρεθεί δίπλα, με συγκεκριμένες συνέργειες και συμμαχίες σε πρωτοβουλίες όπως αυτή του Διαζώματος και του ΠΙΟΠ για παράδειγμα, με το σημαντική δράση.

Όπως σας προανέφερα η διαμόρφωση του νέου προϊόντος δεν αφορά μόνο την πολιτεία, αφορά και τον ιδιωτικό τομέα, που πρέπει να συμπεριλάβει πιο ουσιαστικά το πολιτιστικό στοιχείο στο προϊόν που προσφέρει.

Η μελέτη στρατηγικής του τουρισμού, ο οδικός χάρτης για το έτος 2021 που εκπόνησε ο ΣΕΤΕ, δείχνει, πως ο πολιτιστικός τουρισμός έχει τη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία για τη χώρα και μόνος του και σε συνδυασμό με όλα τα υπόλοιπα, όπως το κυριότερο προϊόν μας, το «Ήλιος & Θάλασσα».

Διαφοροποιεί το προϊόν μας, το κάνει πιο ανταγωνιστικό, βελτιώνει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του, αμβλύνει την εποχικότητα της τουριστικής περιόδου και κατανέμει πιο ομοιόμορφα γεωγραφικά το εισόδημα από τον τουρισμό.

Γι αυτό και ο ΣΕΤΕ, επιλέγει στις άμεσες προτεραιότητές του, να στοχεύσει στην ουσιαστικότερη διασύνδεση πολιτισμού και τουρισμού.

Ιδίως τώρα που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού έχει ανακηρύξει το 2018 ως έτος τουρισμού και πολιτιστικής κληρονομιάς. Είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι αυτός είναι ο δρόμος για να κάνουμε το επόμενο καθοριστικό βήμα.

Ο ελληνικός τουρισμός χρειάζεται μια νέα, ανανεωμένη στρατηγική που απαντά σε διαρκώς μεταβαλλόμενες προκλήσεις.

Που στοχεύει στην ολιστική, μακροχρόνια και σταθερή ανάπτυξη που θα μας κατατάξει σε ακόμη καλύτερη θέση στις μεγάλες τουριστικές δυνάμεις του κόσμου. Ο Ελληνικός Τουρισμός μπορεί και πρέπει να αναδείξει τη χώρα μας ως πρότυπο, ως παράδειγμα βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, βασισμένης στα μοναδικά συγκριτικά της πλεονεκτήματα:

-Τον φυσικό πλούτο,

-την πολιτιστική μας κληρονομιά,

-την ποιότητα των υπηρεσιών και των προϊόντων,

-την αυθεντική έννοια της φιλοξενίας που προσφέρει σε κάθε επισκέπτη. 

Όλα, αποτελούν μια αλληλένδετη αλυσίδα.

Όλα μαζί συνθέτουν το μοναδικό μας προϊόν που μπορεί να γίνει ακόμα καλύτερο, ακόμα πιο ελκυστικό και ανταγωνιστικό. 

Θα παρακολουθήσω με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις εισηγήσεις των εκλεκτών καλεσμένων μας.

Ο κάθε ένας από εσάς θα έχει να προσφέρει την δική του οπτική από το σημαντικό σας έργο.

Είστε πρωτοπόροι, με πολυετή προσφορά και οι εισηγήσεις σας θα είναι κάτι παραπάνω από χρήσιμες. 

Θέλω να γνωρίζετε ότι ο ΣΕΤΕ είναι παρών σε αυτή την ιστορία, με διαρκείς πρωτοβουλίες, στηρίζοντας κάθε καλή ιδέα, κάθε σωστή κίνηση που πρόκειται να γίνει.