Δήμος Γλυφάδας: Οφέλη και προβλήματα από την επένδυση στο Ελληνικό- Πρόταση για δεύτερο γκολφ

Το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Γλυφάδας αποδέχθηκε τις απόψεις και προτάσεις για το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (ΣΟΑ) Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού – Αγίου Κοσμά και τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) όπως αυτές αναλυτικά διατυπώθηκαν από τον Δήμαρχο Γλυφάδας Γιώργο Παπανικολάου.

Οι προτάσεις έχουν ως εξής:

"Ο χώρος του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού παραμένει εγκαταλελειμμένος εδώ και 16 χρόνια, από τότε που το διεθνές αεροδρόμιο μεταφέρθηκε στην περιοχή των Σπάτων. Μετά από τόσο μεγάλο διάστημα, η ανάπτυξη της έκτασης αποτελεί μια θετική εξέλιξη, που αναμένεται να δώσει ανάσα και προοπτική στην οικονομία ολόκληρης της χώρας, της Αττικής, της ευρύτερης περιοχής και των όμορων Δήμων.

Η ανάπτυξη του πρώην διεθνούς αεροδρομίου δεν αποτελεί απλά μια περίπτωση αξιοποίησης «real estate», αλλά μια διαδικασία που θα αλλάξει ριζικά τη φυσιογνωμία και το χαρακτήρα όλης της Αττικής. Αποτελεί μια ευκαιρία για αύξηση του τουρισμού και της απασχόλησης, για τόνωση της εμπορικής και οικονομικής δραστηριότητας συνολικά στην περιοχή μας. Ειδικά για τον Δήμο Γλυφάδας η αξιοποίηση της έκτασης αποτελεί μία σημαντική ευκαιρία, καθώς σηματοδοτεί την λήξη μίας μακράς περιόδου εγκατάλειψης και απαξίωσης μίας μεγάλης περιοχής δυτικά της πόλης μας με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ποιότητα ζωής των κατοίκων της, αλλά και την έναρξη μίας εποχής ευκαιριών και ανάπτυξης σε διάφορους τομείς (επιχειρηματικότητα, τουρισμός, απασχόληση, πολιτισμός κλπ).

Παράλληλα, ειδικά όσον αφορά στο Δήμο Γλυφάδας είμαστε υποχρεωμένοι να επισημάνουμε δύο ακόμα κρίσιμους λόγους για τους οποίους η επένδυση θα επιδράσει καθοριστικά στη λειτουργία και πορεία της πόλης μας:

α) ο Δήμος Γλυφάδας είναι ο μεγαλύτερος όμορος Δήμος, τόσο πληθυσμιακά όσο και εδαφικά. Ειδικότερα, ο πληθυσμός του Δήμου μας είναι σχεδόν όσος ο πληθυσμός των άλλων δύο όμορων Δήμων, ενώ η εδαφική του έκταση είναι μεγαλύτερη αυτής των άλλων όμορων προς την επένδυση Δήμων συνολικά και

β) ο Δήμος Γλυφάδας έχει το σημαντικότερο εμπορικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής και ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά κέντρα της Αττικής και πανελληνίως, το οποίο είναι εξαιρετικά κρίσιμο όχι μόνο να μην θιγεί από την ανάπτυξη που θα έχει ως αποτέλεσμα η επένδυση, αλλά να μπορέσει να «ανθίσει» δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για τους κατοίκους της πόλης μας. Κατά συνέπεια το ζήτημα της ομαλής, ισόρροπης, εποικοδομητικής και εν τέλει ωφέλιμης ένταξης της επένδυσης στο ευρύτερο περιβάλλον της είναι εξαιρετικά κρίσιμο για τον Δήμο μας.

Ενόψει των ανωτέρω είναι προφανές πως οι ανάγκες των όμορων Δήμων και της τοπικής κοινωνίας πρέπει να προσμετρηθούν κατά τη διαδικασία αξιοποίησης της έκτασης. Πουθενά στον κόσμο καμία ανάλογη διαδικασία και καμία επένδυση μεγάλου βεληνεκούς δεν πέτυχε αγνοώντας τη βούληση της ευρύτερης «γειτονιάς» μέσα στην οποία πραγματοποιήθηκε, χωρίς την αποδοχή και την υποστήριξη της τοπικής κοινωνίας. Συν τοις άλλοις, όπως ειπώθηκε, οι όμοροι Δήμοι αναμένεται να δεχθούν κρίσιμη επίδραση σε πολλούς τομείς (οικιστικό, κυκλοφοριακό, περιβαλλοντικό, κλπ.).

Ο γόνιμος διάλογος, με τη συμμετοχή όλων των πλευρών, για τη βέλτιστη δυνατή αξιοποίηση της έκτασης προς όφελος των πολιτών σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, είναι υποχρέωση όλων των εμπλεκόμενων φορέων σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Η διαρκής συνεργασία και επικοινωνία των όμορων Δήμων με το ΤΑΙΠΕΔ, την Ελληνικό Α.Ε., την Κυβέρνηση, την Περιφέρεια Αττικής και την ανάδοχο εταιρία του έργου, είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητη. Ο Δήμος Γλυφάδας θα είναι διαρκώς παρών στο διάλογο, με πνεύμα γόνιμο και εποικοδομητικό.

Στο πλαίσιο αυτό και σύμφωνα με το γενικό πλαίσιο που ήδη εκθέσαμε καταθέτουμε τις απόψεις μας σε σχέση με τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Σχεδίου Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης του Ελληνικού η οποία μας διαβιβάστηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος. Η έκθεση των απόψεών μας κινείται σε τέσσερις βασικούς άξονες:

Α. Ομαλή και ισόρροπη ένταξη της επένδυσης στην ευρύτερη περιοχή

Πρέπει να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να αποφευχθεί η μετατροπή της επένδυσης σε μια κλειστή πόλη, αποκομμένη από το περιβάλλον και τις γειτονικές περιοχές, αλλά και να αποτραπεί η επιβάρυνση των όμορων Δήμων από τη δημιουργία μίας ολόκληρης νέας πόλης μέσα στις ήδη υφιστάμενες πόλεις. Η ένταξη του νέου πολεοδομικού και οικιστικού συγκροτήματος και του μητροπολιτικού πάρκου στο υφιστάμενο σήμερα πολεοδομικό και οικιστικό περιβάλλον θα πρέπει να γίνει κατά τρόπο ομαλό και ισορροπημένο. Προς το σκοπό αυτό θα πρέπει να προβλεφθούν οι επιδράσεις που θα έχει η δημιουργία των νέων υποδομών στο χώρο του παλαιού αεροδρομίου για τις όμορες περιοχές. Ειδικότερα, θα πρέπει άμεσα να αναληφθούν πρωτοβουλίες για την σύνδεση του νέου πολεοδομικού συγκροτήματος με τις γειτονικές πόλεις, να ληφθούν μέτρα και να υιοθετηθούν πολιτικές για την αντιμετώπιση της κυκλοφοριακής επιβάρυνσης και της αναμενόμενης αύξησης των επιπέδων του θορύβου. Η προσπάθεια της ένταξης της επένδυσης στο ευρύτερο περιβάλλον της περιλαμβάνει πολλές επιμέρους παραμέτρους. Ειδικότερα μνημονεύουμε τις κάτωθι:

Α.1. Σύνδεση της περιοχής της επένδυσης με την πόλη της Γλυφάδας

Είναι κρίσιμο για την πορεία της πόλης μας, αλλά και για την πορεία της επένδυσης και την απόκτηση αμοιβαίων ωφελειών, να επιτευχθεί απρόσκοπτη και λειτουργική σύνδεση του πολεοδομικού συγκροτήματος που θα δημιουργηθεί με την ήδη υφιστάμενη πόλη. Για να γίνει αυτό θα πρέπει στις μελλοντικές φάσεις της πολεοδόμησης να λάβει χώρα εκτεταμένη διαβούλευση με αντικείμενο τον τρόπο ανάπτυξης των υποδομών που θα δημιουργηθούν από τον επενδυτή. Στην διαβούλευση αυτή θα πρέπει να επικρατήσει πνεύμα συνεννόησης. Δεν είναι λογικό, ούτε εξυπηρετεί τον στόχο της επίτευξης καλής γειτνίασης, δίπλα σε μία περιοχή αμιγούς κατοικίας, όπως είναι η Ευρυάλη, να προβλεφθούν ιδιαίτερα οχλούσες χρήσεις. Στο πλαίσιο αυτό ο Δήμος μας θα πρέπει άμεσα να ενημερωθεί για τις επιτρεπόμενες και τις επιθυμητές από τον επενδυτή χρήσεις εντός του Επιχειρηματικού Πάρκου, το οποίο σύμφωνα με το ΣΟΑ προτείνεται να δημιουργηθεί στο κομμάτι του χώρου της επένδυσης που ανήκει στα διοικητικά όρια του Δήμου Γλυφάδας, ώστε να μπορέσει να κάνει παρατηρήσεις σχετικά με τη συμβατότητα των επιχειρηματικών χρήσεων με τις παρακείμενες περιοχές αμιγούς κατοικίας.

Επιπλέον, σκόπιμο είναι να προβλεφθεί η επέκταση προς το Δήμο μας των προβλεπόμενων από τη ΣΜΠΕ και το ΣΟΑ δικτύων (τα οποία παρουσιάζονται αποκομμένα), όπως είναι ο προβλεπόμενος περίπατος πεζών κατά μήκος της ακτής Αγίου Κοσμά, ο οποίος πρέπει να επεκταθεί προς το θαλάσσιο μέτωπο της Γλυφάδας, μέχρι τα Αστέρια, ώστε να υλοποιηθεί η de facto συνέχεια της παραλίας, με τις διάφορες –συναφείς- προς την επένδυση χρήσεις (αναψυχή, μαρίνα, αθλητισμός) που υπάρχουν ή προγραμματίζονται εντός του Δήμου Γλυφάδας.

Εξάλλου,  σκόπιμη είναι η επέκταση του δικτύου ποδηλατοδρόμων και εκτός της περιοχής ΣΟΑ προς τον Υμηττό ώστε να συνδεθεί οργανικά η περιοχή επένδυσης με τον ορεινό όγκο του Υμηττού. Ο Δήμος Γλυφάδας είναι πρόθυμος να συμμετέχει στη μελέτη του δικτύου αυτού εντός των ορίων του, υποδεικνύοντας διαδρομές που παρουσιάζουν ενδιαφέρον και είναι εφικτές για την προτεινόμενη χρήση (κίνησης ποδηλάτου). Σε συνεργασία με τον επενδυτή προτείνουμε επιπλέον τη δημιουργία δικτύου περιπατητικών διαδρομών στον Υμηττό, αλλά και τη δημιουργία Κέντρου Περιβαλλοντικής Ερμηνείας του σημαντικού για την Αττική φυσικού αυτού πόρου. Σκόπιμο είναι, επίσης, να ενταχθεί ο αρχαιολογικός χώρος της παράκτιας ζώνης του Δήμου Γλυφάδας στο δίκτυο πολιτιστικών διαδρομών της περιοχής του ΣΟΑ.

Επίσης, σημαντική για τον Δήμο μας είναι η πλήρης εφαρμογή των όσων προβλέπονται στις σχετικές μελέτες για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων και τη διευθέτηση των ρεμάτων. Ιδιαίτερα σημαντική ειδικά για τη Γλυφάδα είναι η διευθέτηση του ρέματος της Ευρυάλης.

Ενόψει της υπό εξέλιξη αξιοποίησης και ανάπτυξης του παραλιακού μετώπου της Γλυφάδας και των υπόλοιπων Δήμων της ευρύτερης περιοχής προτείνουμε να λάβει χώρα ειδική διαβούλευση και να εκκινήσει συνεργασία για την ένταξη της ανάπτυξης του παραλιακού μετώπου έμπροσθεν της επένδυσης στο ευρύτερο πλαίσιο ανάπτυξης και αξιοποίησης της παραλιακής ζώνης, ώστε να επιτευχθεί ένα κατά το δυνατόν ενιαίο λειτουργικό και αισθητικό αποτέλεσμα, αλλά και να εξασφαλιστεί η λειτουργικότητα και συνέχεια των δικτύων (ποδηλατόδρομοι, περιπατητικές διαδρομές) του παραλιακού μετώπου.

Ιδιαίτερη αναφορά θα πρέπει να γίνει στην σύνδεση του χώρου του Γκολφ Γλυφάδας με τον όμορο χώρο της επένδυσης. Το Γκολφ της Γλυφάδας είναι μία σύγχρονη και άρτια αθλητική εγκατάσταση διεθνούς εμβέλειας. Δεδομένου του ότι η φιλοξενία διεθνών διοργανώσεων διευκολύνεται από την λειτουργία περισσότερων γηπέδων Γκολφ στην ίδια περιοχή σκόπιμο θα ήταν να συζητηθεί η προοπτική δημιουργία ενός μικρότερου γηπέδου Γκολφ εντός του χώρου της επένδυσης και η διερεύνηση τρόπων συνεργασίας και συνεργειών μεταξύ της Γκολφ Γλυφάδας Α.Ε. και του επενδυτή.

Τέλος, εξυπακούεται ότι δεν μπορεί να υπάρξει λειτουργική σύνδεση του χώρου της επένδυσης με την πόλη της Γλυφάδας και κατ’ επέκταση ένταξη της επένδυσης στο ευρύτερο περιβάλλον, εάν δεν εξασφαλιστεί η ελεύθερη πρόσβαση στους χώρους της επένδυσης. Στο πλαίσιο αυτό θεωρούμε αυτονόητο ότι το πάρκο που θα δημιουργηθεί θα είναι δημόσιο και ανοιχτό, με ελεύθερη πρόσβαση για όλους τους πολίτες, ότι οι αθλητικοί χώροι εντός του πάρκου θα χρησιμοποιούνται από όλους τους πολίτες, ότι ο χώρος της επένδυσης συνολικά θα είναι ανοικτός και δεν θα υπάρχουν περιοχές μη προσβάσιμες σε όλους, αλλά και ότι η πρόσβαση στο σύνολο της παραλιακής ζώνης (αιγιαλός και παραλία) θα είναι ελεύθερη και ακώλυτη.

Α.2. Κυκλοφοριακό

Η υλοποίηση και η λειτουργία της επένδυσης θα επιβαρύνει περαιτέρω τους ήδη επιβαρυμένους κυκλοφοριακούς άξονες των όμορων περιοχών και εν προκειμένω της Γλυφάδας. Επιπλέον, η αύξηση των κινούμενων οχημάτων θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των ρύπων και των θορύβων (προβλέπεται αύξηση των συγκεντρώσεων των ρύπων λόγω της αύξησης του κυκλοφοριακού φόρτου στους κόμβους της Γ. Λαμπράκη με τις Λεωφόρους Βουλιαγμένης και Ποσειδώνος), τον περιορισμό των διαθέσιμων για στάθμευση χώρων και την αύξηση του συνολικού χρόνου μετάβασης από ένα σημείο σε άλλο εντός του Δήμου μας (αναμένεται επί παραδείγματι μείωση της ταχύτητας στις Λεωφόρους Βουλιαγμένης και Ποσειδώνος).

Το υπό διαβούλευση ΣΟΑ περιέχει προτάσεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που θα προκύψουν από την επιβάρυνση του κυκλοφοριακού και περιλαμβάνει μοντέλα προσομοίωσης εκπομπής και διάχυσης ρύπων, μεταθέτει δε την περαιτέρω εξέταση του προβλήματος σε μελλοντικό χρόνο κατάρτισης Μελετών Κυκλοφοριακών Επιπτώσεων και Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Στο πλαίσιο της διαβούλευσης για την κατάρτιση των εν λόγω μελετών θα πρέπει να προταθούν πρόσθετα μέτρα, ώστε να βελτιωθεί η κυκλοφοριακή λειτουργία του οδικού δικτύου που περιβάλλει την περιοχή του ΣΟΑ. Στη συνέχεια, θα πρέπει να καταρτιστούν εκ νέου μοντέλα προσομοίωσης εκπομπής και διάχυσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, λαμβάνοντας υπόψη τα εν λόγω μέτρα, προκειμένου να εκτιμηθεί με ακρίβεια η επίπτωση του υπό μελέτη ΣΟΑ στο ατμοσφαιρικό περιβάλλον της άμεσης αλλά και ευρύτερης περιοχής της μελέτης.

Εξάλλου, ενόψει της αναμενόμενης κυκλοφοριακής επιβάρυνσης θα πρέπει να μελετηθούν και να υιοθετηθούν πολιτικές και να δοθούν κίνητρα στους κατοίκους και επισκέπτες για την χρησιμοποίηση Μέσων Μαζικής Μεταφοράς. Εξυπακούεται ότι για την ευδοκίμηση των σχετικών πολιτικών και πρωτοβουλιών θα πρέπει να επιδιωχθεί η βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών μαζικών μεταφορών. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να επανεξεταστεί η περίπτωση της επέκτασης της γραμμής 2 του μετρό προς τη Γλυφάδα, καθώς και ένας διαφορετικός μελλοντικός σχεδιασμός για τα αστικά λεωφορεία, με περισσότερα και πιο πυκνά δρομολόγια. Ειδικό βάρος θα πρέπει να δοθεί στην πύκνωση και βελτίωση των υπηρεσιών των δημοτικών μέσων μαζικής μεταφοράς, όπως είναι η υπηρεσία Δημοτικής Συγκοινωνίας του Δήμου μας, η οποία προϋποθέτει την απόκτηση από τους Δήμους νέων, εξελιγμένων και περιβαλλοντικά φιλικών οχημάτων μαζικής μεταφοράς. Η απόκτηση των μέσων αυτών ή κάποιων από αυτά, αλλά και η κατάρτιση συγκοινωνιακών μελετών για την βέλτιστη αξιοποίηση των μέσων θα μπορούσε να γίνει μέσω χρηματοδότησης (ή συγχρηματοδότησης) των επενδύσεων και των μελετών από την Πολιτεία και την Περιφέρεια, αλλά και σε συνεργασία με τον επενδυτή εν είδη ανταποδοτικού οφέλους για την αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού βάρους που θα επιφέρει η επένδυση.

Επίσης, ο Δήμος μας προτείνει ως αντιστάθμισμα των αρνητικών επιπτώσεων στο κυκλοφοριακό της πόλης -αντιστάθμισμα συμβατό με τη φιλοσοφία της βιώσιμης κινητικότητας- τη συμμετοχή του φορέα επένδυσης στην «ενεργό κινητικότητα» (active travel) των κατοίκων της Γλυφάδας, με την χρηματοδότηση της δημιουργίας δικτύου ποδηλατοδρόμων που θα συνδέει τους σταθμούς τραμ, λεωφορείου και μετρό με τις πολεοδομικές ενότητες του Δήμου οι οποίες επηρεάζονται από την πρόσθετη ρύπανση και κυκλοφοριακό φόρτο (τουλάχιστον όλες οι ΠΕ μεταξύ Λεωφόρων Ποσειδώνος και Βουλιαγμένης).

Τέλος, ο σχεδιασμός και η δημιουργία χώρων στάθμευσης στις παρυφές της πόλης της Γλυφάδας, εντός του χώρου της επένδυσης και ιδίως κοντά σε στάσεις μέσων μαζικής μεταφοράς (όπως επί παραδείγματι κοντά στο σταθμό του μετρό στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης ή στους σταθμούς του τραμ επί της Λεωφόρου Ποσειδώνος) μπορεί να αποδειχθεί σημαντικός για την αποσυμφόρηση των οδικών αξόνων που αναμένεται να επιβαρυνθούν.

Α.3. Θόρυβος

Στην περιοχή του Δήμου Γλυφάδας νοτιοανατολικά του ορίου εφαρμογής του ΣΟΑ αναμένεται αύξηση της ενόχλησης από θορύβους τόσο σε επίπεδα 24ώρου όσο και σε επίπεδα νύχτας. Αναμένεται ότι στις περιοχές μεταξύ Λεωφόρου Βουλιαγμένης και ορίων ΣΟΑ θα παρατηρηθεί αύξηση της έντασης των θορύβων.

Για την αντιμετώπιση των αρνητικών αυτών επιπτώσεων στην ποιότητα ζωής των κατοίκων των  όμορων περιοχών του Δήμου μας προτείνεται από τη ΣΜΠΕ η τοποθέτηση συστημάτων ηχοπροστασίας και ηχοαπόσβεσης στις μηχανολογικές εγκαταστάσεις/κλιματιστικές μονάδες και στις ψυκτικές εγκαταστάσεις, η κατασκευή ηχοπετασμάτων περιμετρικά των Η/Μ εγκαταστάσεων ή η τοποθέτηση των Η/Μ εγκαταστάσεων σε ηχομονωμένα κτίρια, όπου αυτό κρίνεται σκόπιμο και η γραμμική φύτευση θάμνων και δέντρων κατά μήκος των οδών του οδικού δικτύου για τον μετριασμό του θορύβου από την κυκλοφορία των οχημάτων.

Ο Δήμος μας επικροτεί τις συγκεκριμένες προτάσεις, πρέπει δε να επιμείνει στην χορήγηση συγκεκριμένων εγγυήσεων για την εφαρμογή όσων προτείνονται από την ΣΜΠΕ, αλλά και στην συμβουλευτική του συμμετοχή σε επόμενες ΜΠΕ και ΜΚΕ.

Σκόπιμο δε είναι να προβλεφθεί ότι οι περισσότερο οχλούσες χρήσεις δεν θα χωροθετηθούν στις παρυφές του χώρου της επένδυσης, ιδίως σε σημεία που συνορεύουν με περιοχές των πόλεων, οι οποίες φιλοξενούν ήπιες χρήσεις (π.χ. αποκλειστικής ή αμιγούς κατοικίας), όπως επί παραδείγματι συμβαίνει με την περιοχή της Ευρυάλης.

Α.4. Τουρισμός, Οικονομική Δραστηριότητα και Απασχόληση

Η επένδυση στο χώρο του παλαιού αεροδρομίου του Ελληνικού αποτελεί πρώτης τάξεως ευκαιρία για την αύξηση της τουριστικής κίνησης στην περιοχή μας. Η αξιοποίηση αυτής της ευκαιρίας θα δώσει αναπτυξιακή ώθηση στις τουριστικές επιχειρήσεις της πόλης μας. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να αναπτυχθούν συνέργειες μεταξύ των ξενοδοχείων της πόλης μας και των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τουρισμό. Η αξιοποίηση της δυναμικής που η επένδυση θα δώσει στον τουρισμό, όμως, απαιτεί καλή πληροφόρηση. Για το λόγο αυτό προτείνουμε να αναληφθούν από τον επενδυτή πρωτοβουλίες (υπό τη μορφή ημερίδων ενημέρωσης) για την άμεση ενημέρωση των τουριστικών και ξενοδοχειακών επιχειρήσεων για τις σχεδιαζόμενες υποδομές και πρωτοβουλίες που θα επηρεάσουν τον τουρισμό. Είναι επίσης σημαντικό να υπάρξει συνεργασία με τον επενδυτή και με την Πολιτεία για να προσαρμόσει ο Δήμος μας Στο Γενικό Πολεοδομικό Σχεδιασμό του αντίστοιχες ρυθμίσεις και δυνατότητες προκειμένου το παράκτιο μέτωπο του Δήμου να αναπτυχθεί ισόρροπα τα επόμενα χρόνια. Εξάλλου, θα πρέπει να λάβει χώρα ειδική διαβούλευση σχετικά με την προοπτική αξιοποίησης των μαρινών της Γλυφάδας για τη βελτίωση του τουριστικού προϊόντος και να διερευνηθεί η προοπτική αναβάθμισης των μαρινών της Γλυφάδας με χρηματοδότηση του επενδυτή ή συγχρηματοδότηση από τον Δήμο και τον επενδυτή στο πλαίσιο στρατηγικής συνεργασίας για την ανάπτυξη του τουρισμού.

Εξάλλου, η αύξηση του πληθυσμού της περιοχής και η προσέλευση ενός μεγάλου αριθμού επισκεπτών εξαιτίας της επένδυσης αποτελεί κατ’ αρχάς ευκαιρία για τις εμπορικές επιχειρήσεις της πόλης μας. Η εκμετάλλευση, όμως, αυτής της ευκαιρίας δεν είναι αυτονόητη, αλλά αντίθετα απαιτεί και προϋποθέτει την λειτουργική ένταξη της επένδυσης στην ευρύτερη περιοχή και την σύνδεσή της με την πόλη μας. Τα οδικά δίκτυα (δρόμοι, ποδηλατόδρομοι, περίπατοι κλπ) και το ανεπτυγμένο και λειτουργικό δίκτυο δημόσιων μεταφορών θα φέρουν περισσότερους καταναλωτές στην αγορά της πόλης μας και θα αυξήσουν τα κέρδη των επιχειρήσεων.

Τέλος, όπως πολλάκις έχουμε αναφέρει κατά το παρελθόν, ο Δήμος μας βλέπει την προοπτική της αξιοποίησης του πρώην αεροδρομίου ως μία ευκαιρία που θα δώσει ώθηση και στην τοπική απασχόληση.

Στο πλαίσιο αυτό επαναλαμβάνουμε την πάγια πρότασή μας για την δέσμευση του επενδυτή για την απασχόληση ενός ποσοστού άνεργων δημοτών του Δήμου μας, αλλά και των όμορων Δήμων, αλλά και την αξιοποίηση τοπικών επιχειρήσεων και συνεργασία μαζί τους κατά την κατασκευαστική φάση του έργου.

Επίσης, προτείνουμε τη θεσμοθέτηση της συμμετοχής ενός ποσοστού πολιτών της Γλυφάδας στην ενοικίαση των αστικών αγροτικών κήπων που προτείνεται από το ΣΟΑ και επικροτεί η ΣΜΠΕ.

Συμπερασματικά, η επένδυση πιστεύουμε ότι θα αποτελέσει ευκαιρία για την ανάπτυξη της πόλης μας. Αυτό μάλιστα αποτυπώνεται σε μελέτη που εκπόνησε το ΙΟΒΕ σχετικά με τις οικονομικές επιπτώσεις της επένδυσης στο γειτονικό της περιβάλλον αλλά κα στη χώρα γενικότερα, μελέτη η οποία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι επιπτώσεις θα είναι θετικές στις όμορες περιοχές, με ιδιαίτερη αναφορά στον Δήμο Γλυφάδας τόσο αναφορικά με την παραλιακή ζώνη τουρισμού-αναψυχής όσο και στο υπερτοπικό πολεοδομικό κέντρο της πόλης, με χρήσεις κυρίως τουρισμού, αναψυχής και εμπορίου. Για να γίνει, όμως, αυτό θα πρέπει να υπάρξει ενημέρωση, συνεργασία και συνέργειες μεταξύ Πολιτείας, επενδυτή, όμορων Δήμων και τοπικών φορέων (εμπορικού συλλόγου, εκπροσώπων τουριστικών επιχειρήσεων και ξενοδοχείων κλπ).

Β. Φορείς Διαχείρισης

Η υλοποίηση και καλή εφαρμογή όλων των ανωτέρω ζητημάτων, η διοίκηση του μητροπολιτικού πάρκου και των κοινόχρηστων χώρων, η διαχείριση των ανταποδοτικών τελών ή όποιων άλλων τελών προβλεφθεί ότι θα καταβάλλονται θα αναληφθεί από ειδικούς φορείς διαχείρισης που θα συσταθούν. Για τους λόγους αυτούς είναι κρίσιμα για το δημόσιο διάλογο ζητήματα όπως η νομική μορφή των φορέων, οι αρμοδιότητές τους, η συμμετοχή των τοπικών φορέων στη διοίκησή τους κλπ. Τα ζητήματα αυτά παραμένουν άγνωστα και δεν ξεκαθαρίζονται από το ΣΟΑ. Για αυτούς τους λόγους θα πρέπει άμεσα να ξεκινήσει διαβούλευση μεταξύ Κυβέρνησης, όμορων Δήμων και επενδυτή, ώστε να συσταθούν οι Ειδικοί Φορείς.

Η είσπραξη τελών, εισφορών και εσόδων συνδέονται με τους Φορείς, όπως με τους φορείς συνδέονται και η λειτουργία της έκτασης και η διαχείριση και η αξιοποίηση ΚΦ και ΚΧ τμημάτων της. Επομένως, είναι σημαντικό με τους φορείς να συνδεθούν τα ζητήματα διοίκησης, συνεργειών και ανταποδοτικών δυνατοτήτων με τους Δήμους. Για το λόγο αυτό στο επόμενο διάστημα και στην διαβούλευση που θα ακολουθήσει θα πρέπει να ξεκαθαριστούν ζητήματα λειτουργίας των φορέων διαχείρισης. Οι φορείς διαχείρισης θα πρέπει να λειτουργούν κατά τρόπο σύμφωνο με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο και να διασφαλίζουν την ομαλή και παραγωγική σύμπραξη - συνεργασία Επενδυτή και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καθώς και την ισόρροπη ανάπτυξη στην ευρύτερη περιοχή. Επειδή δε οι αρμοδιότητες που θα ασκούν αυτές που σύμφωνα με το Νόμο ανήκουν στην Τοπική  Αυτοδιοίκηση, οι φορείς που θα συσταθούν θα πρέπει κατά τη σύσταση και λειτουργία τους να λαμβάνουν υπόψη το θεσμικό πλαίσιο (Σύνταγμα, νόμους κλπ) που αφορά στη διαχείριση των τοπικών υποθέσεων. Μάλιστα, επειδή οι αρμοδιότητες που θα ασκούνται εκτείνονται στην περιφέρεια περισσότερων Δήμων θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και να γίνει σεβαστό και το θεσμικό πλαίσιο που ρυθμίζει τους Συνδέσμους Δήμων. Εξάλλου, στη διοίκηση των Φορέων θα πρέπει τουλάχιστον να συμμετέχουν ισότιμα όλοι οι όμοροι Δήμοι.

Γ. Χωροθέτηση Κοινωφελών (ΚΦ) και Κοινόχρηστων Χώρων (ΚΧ)

Σύμφωνα με το Νόμο εντός της περιοχής του υπό διαβούλευση ΣΟΑ θα διατεθεί στους όμορους δήμους χώρος για την εγκατάσταση κοινωφελών και κοινωνικά ανταποδοτικών χρήσεων, ώστε να απελευθερωθούν αντίστοιχοι χώροι από τον οικιστικό ιστό για τη δημιουργία πρασίνου. Αυτοί οι χώροι είναι πιθανό να προκύψουν από την πολεοδόμηση, ως εισφορά σε γη.

Κατ’ αρχάς πρέπει άμεσα να ξεκαθαριστεί ποιος θα είναι ο χώρος που θα παραχωρηθεί στους Δήμους, ποιες θα είναι οι επιτρεπόμενες εντός αυτού χρήσεις, αν ο χώρος αυτός θα είναι ενιαίος ή θα προκύψει από την πολεοδόμηση κλπ. Αυτό θα επιτρέψει στους Δήμους να κρίνουν αν ο παραχωρούμενος χώρος εξυπηρετεί λειτουργικές τους ανάγκες και κατά συνέπεια, αν μπορεί ή χρειάζεται να αξιοποιηθεί για τη μεταφορά δημοτικών εγκαταστάσεων ή για άλλους λόγους. Εφόσον διευκρινιστούν τα ανωτέρω ζητήματα, ο Δήμος Γλυφάδας επιφυλάσσεται σε εκείνο μόνο το στάδιο να αναφέρει διεξοδικά ποιες είναι οι εκτάσεις που θα χρειαστεί να αξιοποιήσει για κοινωφελείς σκοπούς, π.χ. στην εκπαίδευση, στον πολιτισμό, στον αθλητισμό.

Σε κάθε περίπτωση προτείνουμε τη μετεγκατάσταση του ΣΜΑ και του Αμαξοστασίου του Δήμου εντός του διατιθέμενου χώρου, εφόσον δεν καταστεί εφικτή η συνολική διαχείριση απορριμμάτων μέσω της δημιουργίας διαδημοτικού ΣΜΑ, Αμαξοστασίου και λοιπών εγκαταστάσεων, όπως αναλυτικά αναφέρεται κατωτέρω (υπό Δ.). Επίσης, προτείνουμε την ανταλλαγή της εισφοράς σε γη που δεν θα αξιοποιηθεί με εισφορά σε χρήμα, όπως ορίζει η σχετική πολεοδομική νομοθεσία, ώστε να πραγματοποιηθούν έργα βιώσιμης αστικής κινητικότητας, ποδηλατοδρόμων, διαδρομών περιπάτου και λοιπών προτεινόμενων πιο πάνω κοινωφελών έργων, τα οποία θα προάγουν το ευρύτερο περιβάλλον της επένδυσης, αλλά και του Δήμου.

Ειδικά για τις προβλεπόμενες Ζώνες Ανάπτυξης, η εισφορά μπορεί να είναι κατά αναλογία σε δικαίωμα χρήσης γης (δικαίωμα επιφάνειας) και όχι κυριότητας, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει οι Ζώνες Ανάπτυξης να εξαιρεθούν από την εισφορά γης. Η μη εισφορά από τις Ζώνες Ανάπτυξης θα αποτελεί αρνητική απόκλιση από το πολεοδομικό και περιβαλλοντικό κεκτημένο και του ακινήτου και των όμορων Δήμων.

Δ. Διαχείριση απορριμμάτων

Στη διαβούλευση για την ΣΜΠΕ αναφέρεται ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει η διαχείριση των απορριμμάτων του συγκεκριμένου ακινήτου. Ειδικότερα, αναλύονται διεξοδικά ο χώρος και ο τρόπος της διαχείρισης, οι οποίοι είναι απόλυτα ενταγμένοι στο σύγχρονο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Πλην όμως αυτή η συζήτηση γίνεται χωρίς να έχει ληφθεί υπόψη ένα σοβαρότατο πρακτικό και νομικό θέμα. Στην επικράτεια και των τριών Δήμων υφίστανται σήμερα Σταθμοί Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ), οι οποίοι δεν είναι αδειοδοτημένοι. Είναι αυτονόητο ότι η λειτουργία τους συνεχίζεται παρά τα προβλήματα για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας. Η δημιουργία εντός του χώρου της επένδυσης σταθμού διαχείρισης απορριμμάτων που δεν θα λαμβάνει υπόψη το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι όμοροι Δήμοι και τις ανάγκες τους θα συμβάλλει στη διαιώνιση μίας αδιέξοδης κατάστασης η οποία μπορεί κάλλιστα να λυθεί σήμερα. Συγκεκριμένα η πρόβλεψη  δημιουργίας εγκαταστάσεων που θα εξυπηρετούν τη διαχείριση απορριμμάτων των όμορων Δήμων θα δώσει οριστική λύση στο σημερινό πρόβλημα. Είναι απολύτως παράλογο σε μία Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, στόχος της οποίας είναι η καλή ένταξη του ακινήτου στην ευρύτερη περιοχή, να μην υπάρχει πρόβλεψη για την αντιμετώπιση του συγκεκριμένου προβλήματος τη στιγμή που δεν υπάρχουν άλλες λύσεις για την άρση του αδιεξόδου. Η μη λύση διαταράσσει την περιβαλλοντική ισορροπία της περιοχής και ανά πάσα στιγμή μπορεί να οδηγήσει σε απρόβλεπτες επιβαρύνσεις και δυσμενείς συνέπειες. Είναι δε σίγουρο ότι θα δημιουργήσει στην ευρύτερη περιοχή «δύο ταχύτητες» αναφορικά με το ζήτημα της αποκομιδής των απορριμμάτων, πράγμα το οποίο δεν είναι πρακτικά ορθό από περιβαλλοντικής απόψεως, αλλά και θα αποτρέψει την μεγιστοποίηση των ωφελειών από την επένδυση.

Πρέπει οπωσδήποτε να εξευρεθεί πρακτική και βιώσιμη λύση του ζητήματος των απορριμμάτων αναφορικά όχι μόνο με την έκταση του ακινήτου, αλλά και την κάλυψη των αναγκών των τριών όμορων Δήμων. Η διαχείριση των απορριμμάτων που θα προκύψουν από την όποια επένδυση απαιτεί τη χωροθέτηση μιας μόνιμης εγκατάστασης, η οποία παράλληλα μπορεί να δώσει μια μόνιμη και ουσιαστική λύση στο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων της περιοχής μας. Φυσικά και δεν γίνεται λόγος – ούτε καν σκέψη – για «χωματερή», αλλά για διαλογή στην πηγή, για κομποστοποίηση και για τα λεγόμενα «πράσινα σημεία» (green points), που αποτελούν σημεία αναφοράς για πολλούς ευρωπαϊκούς Δήμους και δεν δημιουργούν την οποιαδήποτε όχληση. Στο πλαίσιο της συμπληρωματικότητας της προτεινόμενης επένδυσης με τις υφιστάμενες δομές των όμορων δήμων, λαμβάνοντας υπόψη τον περιφερειακό σχεδιασμό για την διαχείριση των απορριμμάτων και παρά το γεγονός ότι είχε γίνει σχετική πρόβλεψη με το νόμο 4062/2012, εντούτοις στο Ειδικό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων που εμπεριέχεται στη ΣΜΠΕ καλύπτονται μόνο οι ανάγκες που θα προκύψουν από την πραγματοποίηση της επένδυσης.

Ο Δήμος Γλυφάδας προτείνει να τροποποιηθεί ο ν. 4422/2016 (ΦΕΚ Α’ 181/27.09.2016) ο οποίος κυρώνει τη σύμβαση με τη LAMDA Development και στη συνέχεια την τροποποιεί, ώστε να περιλάβει τη δυνατότητα διαχείρισης των απορριμμάτων των γειτονικών Δήμων εντός της περιοχής ΣΟΑ.

Έχοντας υπ’ όψη αυτά, προτείνουμε να χωροθετηθεί η χρήση Διαδημοτικού Σταθμού Διαχείρισης Απορριμμάτων εντός του χώρου της επένδυσης, σε σημείο που θα υποδειχθεί από τον επενδυτή και στο οποίο θα συμφωνήσουν οι όμοροι Δήμοι. Σε περίπτωση που δεν καταστεί εφικτό να δημιουργηθεί Διαδημοτικός Σταθμός Μεταφόρτωσης, προτείνουμε να συμπεριληφθούν οι όμοροι Δήμοι στο εκπονηθέν Ειδικό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων που περιέχεται στη ΣΜΠΕ και στο ΣΟΑ. Αν και αυτό δεν καταστεί εφικτό θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα δημιουργίας ξεχωριστού Σταθμού για τις ανάγκες κάθε Δήμου και να χωροθετηθεί στις εκτάσεις που, βάσει του ΣΟΑ, προορίζονται για κοινωφελείς χρήσεις και θα παραχωρηθούν στην Τ.Α. (Δήμοι ή Ειδικός Φορέας), π.χ. εφαπτόμενα στο μητροπολιτικό πάρκο.

Ε. Συμπερασματικά

Ο Δήμος Γλυφάδας γνωμοδοτεί θετικά ως προς το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (ΣΟΑ) Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού – Αγίου Κοσμά και τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), προσδοκώντας την λήψη υπόψη και ενσωμάτωση σε αυτές των παρατηρήσεων και προτάσεών μας.

Όλα τα ανωτέρω ζητήματα και οι δεσμεύσεις των πλευρών σχετικά με αυτά προτείνουμε να αποτυπωθούν σε Μνημόνιο Συνεργασίας που θα υπογραφεί μεταξύ των όμορων Δήμων και της κυβέρνησης ή κάθε Δήμου ξεχωριστά και της κυβέρνησης. Επίσης, μνημόνιο συνεργασίας θα πρέπει να υπογραφεί και με τον επενδυτή στ οποίο θα περιγράφεται με σαφήνεια το πλαίσιο συνεργασίας και θα αποτυπώνονται ρητώς οι δεσμεύσεις που θα αναλάβει ο Επενδυτής έναντι του Δήμου και τα ανταποδοτικά οφέλη που θα δοθούν στο Δήμο. Με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλιστεί η βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη της περιοχής και η απόδοση οφελών στην τοπική κοινωνία.

Τέλος, κρίνουμε ότι η σύσταση Κοινής Ομάδας Εργασίας μεταξύ Εμπειρογνωμόνων του επενδυτή και του Δήμου είναι απαραίτητη, τόσο προκειμένου να γίνει περαιτέρω επεξεργασία των προτάσεων του Δήμου και ένταξη τους στο ΣΟΑ και στο πλαίσιο χρηματοδότησης του, όσο και για την από κοινού εμβάθυνση και ανάλυση των ζητημάτων που θα ανακύψουν και θα εξεταστούν από τις επερχόμενες Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) κατά τις επόμενες φάσεις ολοκλήρωσης του έργου και την παρακολούθηση της υλοποίησης τους".