Ι.Στουρνάρας: Θετικές ενδείξεις για σταδιακή βελτίωση της οικονομίας, όμως...

Χωρίς την άμεση ελάφρυσνη του χρέους δεν θα είναι εφικτή η προβλεπόμενη έξοδος στις αγορές, τόνισε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ.Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας απόψε στο συνέδριο του ΣΕΤΕ.

Ο κ.Στουρνάρας ανέφερε μια σειρά από θετικά στοιχεία που διαμορφώθηκαν από την υλοποίηση του προγράμματος, έστω και με βραδείς ρυθμούς, όπως την σταδιακή βελτίωση της οικονομίας, που αρχίζει να απεικονίζεται και στην πορεία αρκετών μακροοικονομικών δεικτών όπως η αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής κατά 2% σε ετήσια βάση το οκτάμηνο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2016, η άνοδος του δείκτη όγκου λιανικών πωλήσεων κατά 9,7% τον Ιούλιο του 2016 σε ετήσια βάση, ενώ ο εποχικά διορθωμένος δείκτης όγκου λιανικών πωλήσεων αυξήθηκε κατά 4,9% τον Ιούλιο του 2016, σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα και η (σύμφωνα με την Εργάνη) δημιουργία 237.817 νέων θέσεων εργασίας.

«Οι προβλέψεις της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν ανάκαµψη της οικονοµικής δραστηριότητας που ξεκινά από το β’ εξάµηνο του 2016 και συνεχίζεται τα έτη 2017 και 2018», τόνισε ο κ.Στουρνάρας, προσθέτοντας:

«Συγκεκριμένα, το 2016 αναµένεται µικρή µείωση του ΑΕΠ, της τάξεως του 0,3%, και ανάπτυξη 2,5% και 3% για το 2017 και 2018 αντίστοιχα. Οι προβλέψεις βασίζονται στην υπόθεση ότι οι μεταρρυθμίσεις και οι ιδιωτικοποιήσεις, που έχει συμφωνήσει η ελληνική κυβέρνηση με τους θεσμούς, θα υλοποιηθούν και θα ολοκληρωθεί εγκαίρως η εκταμίευση των σχετικών δόσεων, προκειμένου να ενισχυθεί η ρευστότητα της ελληνικής οικονομίας, καθώς και στο ότι θα συνεχιστεί η διευκολυντική νοµισµατική πολιτική από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ)».

Ο διοικητής της ΤτE στάθηκε ωστόσο και στους κινδύνους που ελοχεύουν. «Τυχόν καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και ιδιαίτερα στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και ιδιωτικοποιήσεων θα περιορίσει την αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας, με αποτέλεσμα την αναζωπύρωση της αβεβαιότητας».

«Παράλληλα, εξακολουθούν να υφίστανται κίνδυνοι και αβεβαιότητα για την πορεία της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας οικονομίας, που οφείλονται, μεταξύ άλλων, στη σχεδιαζόμενη έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), καθώς και σε ενδεχόμενη επιδείνωση της προσφυγικής κρίσης. Επίσης, κίνδυνοι ελλοχεύουν από ενδεχόμενη έξαρση του προστατευτισμού, καθώς και πιο απλουστευτικές προσεγγίσεις σε περίπλοκα προβλήματα και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού, που εδράζονται στον απομονωτισμό και όχι στη συνεργασία και το συντονισμό». 

Οι κίνδυνοι και η θωράκιση

Για την αντιμετώπιση των κινδύνων και την επιβεβαίωση των θετικών προοπτικών, σύμφωνα με τον κ.Στουρνάρα, απαιτούνται:

 1ον  Επιτάχυνση της εφαρμογής του προγράμματος

Το πρώτο και σημαντικότερο είναι η προσήλωση στους στόχους του προγράμματος και κυρίως η επιτάχυνση του ρυθμού εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων, που έχουν αποφασισθεί. Στις αμέσως επόμενες μέρες, αρχίζει η δεύτερη αξιολόγηση, που περιλαμβάνει μια σειρά ουσιώδεις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, με προσδοκώμενα οφέλη για την οικονομική δραστηριότητα. Η αξιολόγηση θα πρέπει να ολοκληρωθεί χωρίς καθυστερήσεις. Αν συμβεί αυτό, οι θετικές επιπτώσεις θα γίνουν γρήγορα αισθητές και θα ισχυροποιηθεί η πρόβλεψη ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας με επιταχυνόμενους ρυθμούς από το 2017 και μετά. 

2ον Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια  

Το δεύτερο, εξίσου σοβαρό, ζήτημα που αφορά τις τράπεζες, την Κυβέρνηση αλλά και την Τράπεζα της Ελλάδος, είναι η ανασύνταξη του τραπεζικού συστήματος, για να αποκατασταθούν οι κανονικές συνθήκες χρηματοδότησης προς τον ιδιωτικό τομέα. Η ισχυροποίηση του τραπεζικού συστήματος και η απελευθέρωση πόρων για τη χρηματοδότηση της οικονομίας προϋποθέτουν την αντιμετώπιση του μεγαλύτερου όγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων, όσο το δυνατόν συντομότερα.

Η αποτελεσματική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι βασική προϋπόθεση για την ανάκαμψη της πιστωτικής επέκτασης αλλά και για την αναδιάρθρωση επιχειρήσεων και τομέων της οικονομίας.

Γι αυτό η Τράπεζα της Ελλάδος έχει εντείνει τις προσπάθειες, προωθώντας, σε συνεργασία με την κυβέρνηση, σημαντικές πρωτοβουλίες που πρέπει να επιταχυνθούν και να ολοκληρωθούν τους επόμενους μήνες. Αναφέρω ενδεικτικά:

- τη διαμόρφωση δευτερογενούς αγοράς δανείων (εξυπηρετούμενων ή μη),

- την αναμόρφωση του πλαισίου εξωδικαστικού διακανονισμού χρέους,

- τη βελτίωση των υποδομών και της εξειδικευμένης τεχνογνωσίας του δικαστικού πλαισίου,

- την αναμόρφωση της νομοθεσίας με στόχο τη διασφάλιση της συμμετοχής των παλαιών μετόχων στην εξυγίανση των επιχειρήσεων ή, στην περίπτωση αδυναμίας τους, την άμεση αποχώρησή τους. 

Παράλληλα, όμως, απαιτείται πιο ενεργητική πολιτική διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, από την πλευρά των τραπεζών, με έμφαση σε μακροχρόνιες ρυθμίσεις, συντονισμένη αντιμετώπιση των κοινών πιστούχων και στην αναδιάρθρωση των βιώσιμων επιχειρήσεων, με τη συμμετοχή των μετόχων.

Στη μακρά περίοδο της κρίσης, ο ιδιωτικός τομέας έχει καταβάλει υψηλό τίμημα. Αβεβαιότητα, καταρρέουσα ζήτηση, περιορισμός της χρηματοδότησης και υψηλός δανεισμός από το παρελθόν οδήγησαν πολλές επιχειρήσεις σε πτώχευση, χιλιάδες εργαζομένους σε ανεργία και σε πολλαπλασιασμό του όγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Καταγράφουμε, όμως, παράλληλα, και κλάδους της οικονομίας, οι οποίοι επλήγησαν λιγότερο ή καθόλου από την κρίση, αλλά δεν μειώνουν - όπως θα ήταν εύλογα αναμενόμενο - το ποσοστό δανείων που δεν εξυπηρετείται. 

Όσον αφορά τις δραστηριότητες που σχετίζονται άμεσα με τον τουρισμό (καταλύματα και δραστηριότητες υπηρεσιών εστίασης), κατά τη διάρκεια της κρίσης, παρατηρείται αύξηση του μεριδίου τους τόσο σε όρους προστιθέμενης αξίας όσο και στην απασχόληση. Παράλληλα, όμως, καταγράφηκε αύξηση και στο ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων επί του συνόλου των δανείων της εν λόγω κατηγορίας, με αποτέλεσμα στο τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2016 να ανέλθει σε 54,3%. Το ποσοστό αυτό είναι πολύ υψηλότερο του αντίστοιχου δείκτη των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων του συνόλου της οικονομίας (45,1%). Το φαινόμενο θα πρέπει να ερευνηθεί και να αντιμετωπισθεί.

3ον Το χρέος   

Η τρίτη σημαντική πρόκληση που θα αντιμετωπίσουμε άμεσα είναι η έναρξη ουσιαστικών συζητήσεων με τους εταίρους για την ελάφρυνση του δημόσιου χρέους. Η ελάφρυνση του χρέους είναι εξαιρετικής σημασίας όχι μόνο μακροπρόθεσμα, αλλά και βραχυπρόθεσμα. Διότι, εάν το ελληνικό χρέος δεν κριθεί βιώσιμο, η προβλεπόμενη έξοδος στις αγορές το 2018 δεν είναι εφικτή. Πρέπει, συνεπώς, οι συνομιλίες να αρχίσουν τώρα και να ολοκληρωθούν όσο το δυνατόν συντομότερα. Άλλωστε, η συζήτηση για το χρέος συνιστά δέσμευση των εταίρων από το 2012, η οποία επαναλήφθηκε τον περασμένο Μάιο, αλλά δεν έχει ακόμα υλοποιηθεί.

Διαβάστε τι είπε για τον τουρισμό

Ι. Στουρνάρας: Προσαρμογή του τουριστικού μοντέλου στις νέες απαιτήσεις