Γ.Βερνίκος: Προτάσεις για την επανεκκίνηση της ελληνικής ανταγωνιστικότητας

Παρά τη σκληρή δημοσιονομική προσαρμογή και τις μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει, παρά την προσπάθεια που η οικονομία και η κοινωνία έχουν καταβάλει, ένας από τους βασικότερους στόχους, αυτός της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας, όχι μόνο δεν έχει επιτευχθεί, αλλά δείχνει και σημάδια περαιτέρω υποχώρησης, τόνισε ο Πρόεδρος της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής Ελλάδος κ.Γιώργος Βερνίκος στην ομιλία του σε ημερίδα με θέμα «Μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για την επανεκκίνηση της ελληνικής ανταγωνιστικότητας». Ο κ.Βερνίκος κατέθεσε και σχετικές προτάσεις για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας.

Αναλυτικά ο ομιλία του:

"Αγαπητοί συνάδελφοι, φίλες και φίλοι,

Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζουμε στην έδρα της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της Ελλάδος για την Ημερίδα που συνδιοργανώνουμε με την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, για ένα θέμα που είναι η καρδιά του προβλήματος αυτή τη στιγμή στη χώρα μας:

«Τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για την επανεκκίνηση της ελληνικής ανταγωνιστικότητας», στα πλαίσια μάλιστα της στρατηγικής της Ευρώπης 2020.

Είναι γνωστό ότι τα τελευταία χρόνια διεξάγεται με πολλούς τρόπους η συγκεκριμένη συζήτηση, η δε ΕΟΚΕ έχει θέσει τους βασικούς πυλώνες της στρατηγικής ανάπτυξης της Ευρώπης για την απασχόληση, την καινοτομία, την εκπαίδευση, την κοινωνική ένταξη και συνοχή, όπως και για θέματα περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής και της ενέργειας.  Βέβαια, ζούμε σ’ ένα περιβάλλον που αλλάζει γρήγορα και συνεχώς νέα δεδομένα και νέες προκλήσεις παρουσιάζονται, γι’ αυτό και πρέπει συνέχεια ν’ αναλαμβάνουμε και ν’ ανανεώνουμε τις στρατηγικές μας, όχι μόνο για τα θέματα που προανέφερα, αλλά και για όλα τα ζητήματα που αφορούν την ευρωπαϊκή ταυτότητα, την ενδυνάμωση του διεθνούς ρόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας, την κοινή πολιτική ασφάλειας, την επιχειρησιακή δυνατότητα ελέγχου των ευρωπαϊκών συνόρων, τον επανακαθορισμό του κοινωνικού κράτους και την ίδια την κάλυψη του δημοκρατικού και θεσμικού ελλείμματος της Ευρώπης. 

Ο θεσμός των ΟΚΕ είναι άλλωστε σταθερά προσανατολισμένος στην προώθηση της συμμετοχικής δημοκρατίας και σε μια κοινωνία που δεν αποκλείεται κανείς και όλοι συμμετέχουν ενεργά, στην οποία οι νέοι έχουν ευκαιρία απασχόλησης και αξιοπρεπούς ζωής και οι πολίτες αισθάνονται χειραφετημένοι, ενεργοί, ισότιμα μέλη και ασφαλείς στην καθημερινότητά τους. Δεν παύουν όμως, δυστυχώς, όλα αυτά τα οποία υπηρετούμε με προσήλωση, να έρχονται συχνά σε σύγκρουση με πιεστικές εθνικές πολιτικές, με οικονομικές και κοινωνικές ανάγκες και προτεραιότητες, με αντιφατικές και αλληλοσυγκρουόμενες κριτικές για την πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης και τελικά με ισχυρές ευρωσκεπτικιστικές τάσεις.

Η αλήθεια είναι ότι σήμερα υπάρχει ένας αδυσώπητος ανταγωνισμός των εθνικών παραγωγικών συστημάτων και μια σειρά βαθέων διαρθρωτικών προβλημάτων, που ταλανίζουν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα και μεταξύ άλλων αρνητικών «κλειδώνουν» τις ανισότητες. Από την άλλη, οι τρέχουσες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, οι ραγδαίες εξελίξεις στην τεχνολογία και τα αδιέξοδα στα οποία βρεθήκαμε τα τελευταία χρόνια, τόσο εθνικά, όσο και σαν Ένωση, δείχνουν πλέον αναμφίβολα το δρόμο: απαιτείται μια νέα κοινωνική και οικονομική οργάνωση, χρειάζεται ν’ αλλάξει ριζικά ο τρόπος που παρέχει υπηρεσίες το κράτος στους πολίτες, ν’ αλλάξουν ριζικά ακόμα και τα πολιτικά κόμματα.  Η σύγκληση και η συνοχή σε όλες μας τις πολιτικές είναι απαραίτητη και επιτακτική. 

Είναι επίσης φανερό ότι, λόγω της κρίσης, ο κοινωνικός διάλογος –πιο ωφέλιμος από ποτέ- υπέστη υποχώρηση και απαιτείται μεγάλη πίστη, επιμονή και προσπάθεια, τόσο από τα μέλη μας, όσο και από την κοινωνία, προκειμένου να καταφέρουμε να προτείνουμε, ν’ αναδείξουμε και κυρίως να υποστηρίξουμε με πειστικό τρόπο λύσεις προς όφελος της δημοκρατίας, της ανάπτυξης και της κοινωνικής αλληλεγγύης.  Οι κοινωνικοί εταίροι δεν πρέπει να ξεχνάμε το χρέος μας στην προσπάθεια εξεύρεσης λύσεων στα καυτά μέτωπα και διλήμματα που έχουμε μπροστά μας, με το πιο πρόσφατο τα εργασιακά.  Είναι σημαντικό να εξακολουθούμε να θέτουμε τις διαφορές, τις συγκλήσεις και τις απόψεις μας κάτω από συνεχή ανταλλαγή απόψεων και διάλογο και προκειμένου να εξασφαλίσουμε τις μέγιστες δυνατές συναινέσεις για να πάμε παρακάτω.  Είναι σημαντικό ν’ αναρωτιόμαστε: πως θα συνδεθούν τώρα και στο μέλλον οι κοινωνικές και οικονομικές εξελίξεις με την αναδιάρθρωση στην αγορά εργασίας, την ανάπτυξη και την ανάγκη διατήρησης του κοινωνικού κράτους;

Πιο συγκεκριμένα, για το θέμα μας «επανεκκίνηση της ελληνικής ανταγωνιστικότητας» θα μπορούσα με ευκολία να ισχυριστώ ότι στο σύγχρονο κόσμο υπάρχουν μερικές αυτονόητες αλήθειες, απλές, που ισχύουν για κάθε οικονομία που θέλει να διατηρήσει το βιοτικό της επίπεδο:  Να υπάρχει ένα καλό επενδυτικό και επιχειρηματικό κλίμα, σωστή και αποτελεσματική διακυβέρνηση, να γίνεται προσπάθεια να μειωθεί η εγκληματικότητα και η ανομία και να στηρίζεται, όσο είναι δυνατόν, το κοινωνικό κράτος.  Τόσο απλά είναι τα πράγματα, μόνο που αυτό προϋποθέτει κοινωνίες πολιτικά, κοινωνικά και πολιτιστικά ώριμες και εμείς έχουμε, φοβάμαι, δρόμο μπροστά μας. Αν μπούμε βέβαια σε μια πιο εξειδικευμένη προσέγγιση, εκεί μπορούμε να κάνουμε πολύ πιο μεγάλες αναλύσεις και είμαι απόλυτα σίγουρος ότι στη σημερινή συνάντησή μας θα καταγραφούν άκρως ενδιαφέρουσες προτάσεις.

Πριν μερικές ημέρες δημοσιεύθηκε η ετήσια Έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ για την ανταγωνιστικότητα (“GlobalCompetitivenessReport 2016 - 2017”), η οποία δείχνει την επιδείνωση της θέσης της ελληνικής οικονομίας στη διεθνή ανταγωνιστικότητα. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα έχει χάσει πέντε θέσεις στη λίστα με τις πιο ανταγωνιστικές οικονομίες και πλέον καταλαμβάνει την 86η θέση μεταξύ 138 κρατών, από 81η που ήταν την προηγούμενη χρονιά.  Ενδεικτικά αναφέρω ότι σε κρίσιμους δείκτες για την ανταγωνιστικότητα, όπως είναι η ανάπτυξη του χρηματοπιστωτικού συστήματος, κατατασσόμαστε στην 136η θέση μεταξύ 138 χωρών και στην 137η (προτελευταία θέση) όσο αφορά την πρόσβαση στη χρηματοδότηση.

Παρά λοιπόν τη σκληρή δημοσιονομική προσαρμογή και τις μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει, παρά την προσπάθεια που η οικονομία και η κοινωνία έχουν καταβάλει, ένας από τους βασικότερους στόχους, αυτός της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας, όχι μόνο δεν έχει επιτευχθεί, αλλά δείχνει και σημάδια περαιτέρω υποχώρησης.

Η Έκθεση του Π.Ο.Φ. επιβεβαιώνει όσα χρόνια τώρα συζητάμε στην ΟΚΕ, όσα λένε οι παραγωγικοί φορείς και επιβεβαιώνουν τα στατιστικά στοιχεία, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και οι επιστημονικές έρευνες. Η Ελλάδα, παρά τις επιμέρους επιτυχίες και τα ασυναγώνιστα συγκριτικά πλεονεκτήματα που έχει σε πολλούς τομείς, ακολουθεί για χρόνια ένα στρεβλό αναπτυξιακό μοντέλο, που στηρίζεται στις κομματικές πελατειακές σχέσεις, το διάχυτο κρατισμό, την κρατικοδίαιτη επιχειρηματικότητα, τα συντεχνιακά συμφέροντα, την ιδιοτέλεια όσων ασκούν μικρή ή μεγάλη εξουσία και τις φαντασιώσεις πολλών.  Αποτέλεσμα να είναι παγιδευμένη, σε συνδυασμό με τις ατέλειες της ευρωπαϊκής νομισματικής πολιτικής, στο φαύλο κύκλο της ύφεσης και της αυξημένης ανεργίας.  Είναι μία μη ανταγωνιστική χώρα, χωρίς επενδύσεις και εθνική αποταμίευση, με αυξημένη γραφειοκρατία, με προβλήματα στη λειτουργία της αγοράς, του κράτους, του τραπεζικού συστήματος, με προβλήματα κοινωνικής νοοτροπίας και κλίμα έντονα αντιεπενδυτικό.

Όταν μιλάμε για ανταγωνιστικότητα, υπάρχουν μερικές πραγματικότητες που αφορούν τόσο τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, όσο και το σύνολο της ελληνικής επιχειρηματικότητας:  Μικρούς, μεγάλους και εθνικούς πρωταθλητές.  Ανάγκη για επενδύσεις, ανάπτυξη χρηματοπιστωτικής αγοράς και πρόσβασης στη χρηματοδότηση, συγκράτηση ταλέντων και προσέλκυση νέων, επαναφορά ομολόγων της Ε.Κ.Τ., συμπεφωνημένο και δυνατό μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα, δημοκρατικοί θεσμοί και εγγύηση κράτους δικαίου.  Και φυσικά ενίσχυση και στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ενδεικτικά αναφέρω τη μείωση του γραφειοκρατικού κόστους, το πρόγραμμα δανειοδότησης και εγγυήσεων, το συμψηφισμό οφειλών και επιτάχυνση των προγραμμάτων ΕΣΠΑ, τη μέριμνα για εξαγωγικές επιχειρήσεις, την καταπολέμηση λαθρεμπορίου και παρεμπορίου και τη διασύνδεση της έρευνας με το επιχειρείν.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικά τα κείμενα που έχουν κατατεθεί από την ΕΟΚΕ: η Ενημερωτική Έκθεση με θέμα την πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση, καθώς και η Γνωμοδότηση για την Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης για το 2016,  τα κείμενα των οποίων είναι στη διάθεσή σας.

Όλο αυτό το διάστημα συζητάμε εδώ αυτά και τα σχετικά θέματα. Εκφράσαμε μία πολύ σημαντική Γνωμοδότηση για τη «Μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού Συστήματος», την οποία και θα παρουσιάσει σήμερα στη δεύτερη συνεδρίαση ο Αντιπρόεδρος της ΟΚΕ.  Αναμένουμε επίσης ν’ ανοίξει η συζήτηση για τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, για τις οποίες σήμερα θα εκφράσουν τις απόψεις τους  οι κοινωνικοί εταίροι.  Επιπλέον, η επόμενη Γνωμοδότησή μας, την οποία έχουμε ήδη αποφασίσει και επεξεργαζόμαστε, είναι ακριβώς γι’ αυτό το θέμα: για το νέο αναπτυξιακό μοντέλο που χρειάζεται η χώρα μας.

Ευχόμενος καλές εργασίες στην Ημερίδα μας, θέλω να σας υποσχεθώ ότι η ΟΚΕ θα συνεχίζει ν’ αγωνίζεται με πείσμα για να πείσει και να εμπνεύσει, πέρα από τα ίδια τα μέλη της, και ολόκληρη την κοινωνία για τη σημασία και τα οφέλη του κοινωνικού διαλόγου.  Και τέλος απευθύνομαι στα μέλη μας:  «Αξιοποιείστε τη θεσμική κατάκτηση του οργανωμένου κοινωνικού διαλόγου στα πλαίσια της ΟΚΕ.  Οι κοινωνικοί εταίροι έχουν πάντα την τελική ευθύνη για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, αλλά ο κοινωνικός διάλογος διεξάγεται και πρέπει να διεξάγεται εδώ».  Και απευθύνομαι και στα μέλη της τρίτης Ομάδας:  «Διεκδικήστε το δικαίωμά σας στον κοινωνικό διάλογο».

Είμαστε όλοι υπεύθυνοι για το τι συμβαίνει στη χώρα μας.  Είμαστε όλοι υπεύθυνοι η ιστορία να προχωρήσει μπροστά, αξιοποιώντας τα παθήματα του παρελθόντος.  Έχουμε ευθύνη και στους εαυτούς μας και στις επόμενες γενιές".