4ο Posidonia Sea Tourism Forum: Οι προοπτικές ανάκαμψης της κρουαζιέρας

Με υπόβαθρο τις γεωπολιτικές εξελίξεις που έχουν αλλάξει δραματικά τον χάρτη της Μεσογειακής κρουαζιέρας, κορυφαία στελέχη από τις σημαντικότερες εταιρείες του κλάδου θα συμμετάσχουν στο 4ο Posidonia Sea Tourism Forum για να συζητήσουν τις προοπτικές ανάκαμψης της κρουαζιέρας στην Ανατολική Μεσόγειο και την Μαύρη Θάλασσα. Η ανά διετία διοργάνωση-ορόσημο για την διεθνή βιομηχανία κρουαζιέρας και yachting θα πραγματοποιηθεί στις 23 και 24 Μαΐου στην Αθήνα, στο Μέγαρο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο Αθηνών.

Η Ελλάδα, που φιλοξενεί την διοργάνωση, είναι η μόνη χώρα στην περιοχή που παραμένει σήμερα σταθερή, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν επηρεάζεται από την αρνητική κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή. Μπορεί το 2015 να κατέγραψε μία μικρή περιστασιακή αύξηση επισκεψιμότητας, που σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της CLIA ανήλθε σε 4,176 εκατομμύρια επιβατο-επισκέψεις, αλλά η προσωρινή απώλεια του ζωτικού της «συνέταιρου» στην κρουαζιέρα, δηλαδή της Τουρκίας, ήρθε με πολύ μεγάλο κόστος. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι δύο αυτές χώρες μαζί οριακά συγκρατούσαν την συνολική πτώση της κρουαζιέρας από τις κλιμακούμενες αναταραχές στην ευρύτερη Ανατολική Μεσόγειο. Με τις τελευταίες όμως εξελίξεις, τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα, οι προβλέψεις είναι ζοφερές και αυτό φάνηκε από την οξεία πτωτική τάση επισκεψιμότητας της Ελλάδος που ήδη ξεκίνησε από το 2016 και συνεχίζει πέρα από το 2017, αντανακλώντας τον σφικτό εμπορικό εναγκαλισμό μεταξύ χωρών που συνθέτουν μία ενιαία περιοχή κρουαζιέρας.

Προκειμένου να ενισχύσει την εικόνα της ως προορισμού κρουαζιέρας, η Ελλάδα έχει ξεκινήσει μία προσπάθεια διεύρυνσης και εμπλουτισμού των επιλογών που μπορεί να προσφέρει στην κρουαζιέρα. Όμως, η ανασύσταση μίας συνολικά βιώσιμης εμπορικής δυναμικής ικανής να αντιστρέψει την τρέχουσα φθορά απαιτεί την ενεργή συμβολή όλων των σημαντικών τουριστικά χωρών της περιοχής, όπως της Αιγύπτου, του Ισραήλ και της Τουρκίας. Στο πλαίσιο αυτό και με στόχο την ενίσχυση των συνδυασμένων προσπαθειών της περιοχής για την προσέλκυση περισσότερων κρουαζιερόπλοιων, μια υψηλού επιπέδου αντιπροσωπεία του Υπουργείου Τουρισμού της Αιγύπτου θα συμμετάσχει στο 4ο Posidonia Sea Tourism Forum και θα συναντηθεί με εταιρείες κρουαζιέρας.

Όλες οι χώρες της περιοχής έχουν ουσιαστικές προσδοκίες από την ανάπτυξη της κρουαζιέρας και αντιλαμβάνονται την οικονομική σημασία της σε εθνική και τοπική κλίμακα. Η Ελλάδα, αν και δεν έχει ακόμη αναπτύξει επαρκώς το homeporting και παρότι καταγράφει μείωση στις αφίξεις, ακόμη καταφέρνει να συγκεντρώνει περίπου μισό δισεκατομμύριο ευρώ ετησίως από έσοδα που σχετίζονται με την κρουαζιέρα. Μαζί με τέλη, εισφορές και φόρους που ενισχύουν τα κρατικά ταμεία, η κρουαζιέρα αποφέρει οφέλη και σε πληθώρα τοπικών επιχειρήσεων, πάροχων υπηρεσιών, λιμανιών, αεροδρομίων και ξενοδοχείων, ενώ συμβάλλει και στη δημιουργία άμεσων και έμμεσων θέσεων εργασίας. Ειδικότερα για τις τοπικές οικονομίες, σε έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος παρουσιάζεται εικόνα αύξησης δαπανών των επιβατών κρουαζιέρας στην στεριά, που σήμερα κινούνται στα €65 κατά άτομο ανά επίσκεψη τράνζιτ και υπερδιπλάσιες, ήτοι  € 139, στα λιμάνια αφετηρίας (homeport).

«Αυτά είναι μερικά μόνο παραδείγματα της συμβολής της διεθνούς βιομηχανίας κρουαζιέρας στις εθνικές οικονομίες, ενώ στην περίπτωση της Ελλάδας νέα οφέλη θα προκύψουν από τα ολοκληρωμένα ή δρομολογημένα σχέδια ιδιωτικοποιήσεων σε κρίσιμες υποδομές, όπως λιμάνια, αερολιμένες και μαρίνες», δήλωσε ο Θεόδωρος Βώκος, Εκτελεστικός Διευθυντής της Εκθέσεις Ποσειδώνια ΑΕ που διοργανώνει το Forum.

Εκείνο που προσελκύει τόσες κορυφαίες προσωπικότητες της κρουαζιέρας στο 4ο Posidonia Sea Tourism Forum είναι η αδιαμφισβήτητη στρατηγική σημασία της Ανατολικής Μεσογείου για την βιομηχανία αυτή και η διαχρονική ελκυστικότητα της. Επίσης, είναι ιστορικά μία από τις πιο κερδοφόρες περιοχές κρουαζιέρας στον κόσμο και για αυτό οι εταιρείες πιστεύουν στις δυνατότητες ανάκαμψής της και ανυπομονούν να την δούν να επιστρέφει σε πλήρη εμπορική ισχύ και εμβέλεια πρόσβασης.

Η χάραξη νέων στρατηγικών και κατευθύνσεων για την ανάπτυξη και εμπορική ανασυγκρότηση της περιοχής είναι ένα από τα κεντρικά θέματα που θα συζητήσουν στο Συνέδριο ηγετικά στελέχη από τις πιό σημαντικές εταιρείες κρουαζιέρας. Μεταξύ αυτών Carnival Corporation, Royal Caribbean Cruises, MSC Cruises, Pullmantur, Silversea Cruises, Azamara Club Cruises, Celebrity Cruises, Crystal Cruises, Celestyal Cruises και η πολύ ενδιαφέρουσα start up, Virgin Voyages. Τα στελέχη αυτά θα έχουν την ευκαιρία να συναντηθούν και με τους Υπουργούς Ναυτιλίας και Τουρισμού της Ελλάδος, καθώς και με άλλους αξιωματούχους της Ελληνικής Κυβέρνησης αλλά και με επικεφαλής μεγάλων λιμενικών ενώσεων και οργανισμών, όπως CLIA Europe, MedCruise, Global Ports Holding, Istanbul Port και Αρχή Λιμένων Κύπρου, προκειμένου να εργαστούν από κοινού πάνω σε στρατηγικές ανάπτυξης του κλάδου της κρουαζιέρας.

Προς αυτή την κατεύθυνση, ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Παναγιώτης Κουρουμπλής έκανε λόγο για ένα «συνολικό στρατηγικό πλάνο το οποίο έχει καταρτίσει το υπουργείο για το χώρο της κρουαζιέρας και του θαλάσσιου τουρισμού και το οποίο φιλοδοξεί, μέσα από διάλογο και συνεργασία με φορείς και πολιτικά κόμματα, να εξελιχθεί σε εθνική πολιτική». Ο κ. Κουρουμπλής εξέφρασε αισιοδοξία ότι «το αποτέλεσμα της κρουαζιέρας για την Ελλάδα φέτος θα είναι τελικά καλύτερο από τις αρχικές εκτιμήσεις και αυτό είναι αποτέλεσμα των συντονισμένων ενεργειών των φορέων του κλάδου σε συνεργασία με το υπουργείο». Όπως είπε ο ίδιος, «το υπουργείο στοχεύει σε συνεργασία τόσο με τους ανθρώπους της κρουαζιέρας όσο και με υποψήφιους επενδυτές σε υποδομές για την κρουαζιέρα στα λιμάνια της χώρας». Κλείνοντας, ανακοίνωσε ότι με στόχο να βοηθηθεί ο κλάδος θα πραγματοποιηθεί άμεσα «συνάντηση όλων των συναρμόδιων φορέων με θέμα τη διευκόλυνση της μετάβασης των επιβατών κρουαζιέρας στα αξιοθέατα της Αττικής».

Για το ίδιο θέμα, με επίκεντρο την Ελλάδα, ο Πρόεδρος του Ελληνικού Ναυτικού Επιμελητηρίου (HCS), κ. Γιώργος Πατέρας, δήλωσε: «Το ΝΕΕ συμμετέχει ενεργά σε όλες τις ομάδες εργασίας της Εθνικής Επιτροπής Συντονισμού Κρουαζιέρας, ωστόσο πρέπει να επισημάνουμε ότι απαιτείται σοβαρή ερευνητική δουλειά προτού καταρτιστεί μια Κεντρική Πολιτική Κρουαζιέρας. Το ΝΕΕ πιστεύει ότι η Κεντρική Πολιτική Κρουαζιέρας θα πρέπει να στοχεύει στη μεγιστοποίηση των οφελών από την αγορά κρουαζιέρας, με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε τουριστικού προορισμού. Μια άλλη θετική εξέλιξη μπορεί να είναι η ανάκαμψη του τομέα επισκευών και ανακαίνισης κρουαζιερόπλοιων, μετά την αλλαγή της διοίκησης του λιμανιού του Πειραιά, την επανενεργοποίηση της ζώνης του Περάματος και την πιθανή άρση των βαρών που αντιμετωπίζουν τα τρία μεγάλα ναυπηγεία μας».

Από την πλευρά του ο κ. Θεόδωρος Κόντες, Πρόεδρος της Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων και Φορέων Ναυτιλίας (ΕΕΚΦΝ) δήλωσε: «Οι πολιτικές αναταραχές, η μεταναστευτική κρίση και οι τρομοκρατικές επιθέσεις στην Τουρκία, σε συνδυασμό με την ασταθή κατάσταση στη Συρία, την Αίγυπτο, το Λίβανο και το Ισραήλ, έχουν αναγκάσει τις εταιρείες κρουαζιέρας να μεταφέρουν τα πλοία τους προς άλλους προορισμούς για το 2017. Αυτό αναμένεται να οδηγήσει σε μείωση της κρουαζιέρας στην Ελλάδα, κατά περίπου 15% σε σύγκριση με το 2016. Εντούτοις, νέες αγορές θα ανοίξουν για την Ελλάδα στον τομέα της κρουαζιέρας. Αυτές οι αγορές αφορούν τη Ρωσία, την Κίνα, την Ινδία και άλλες χώρες της Ασίας. Ήδη έχουν γίνει κρατήσεις γκρουπ από αυτές τις αγορές. Ταυτόχρονα, το 2016 το λιμάνι του Πειραιά ενισχύθηκε ως λιμένας homeport και πρέπει να γίνουν περαιτέρω προσπάθειες ώστε η αύξηση που καταγράφηκε να διατηρηθεί ή και να βελτιωθεί ακόμα περισσότερο. Η Ελλάδα, με τον Πειραιά κύριο λιμάνι της, θα πρέπει να γίνει ο κεντρικός κόμβος της Ανατολικής Μεσογείου. Για το σκοπό αυτό, βασικά θέματα όπως η διαχείρση των θέσεων ελλιμενισμού (Berth Allocation) και η έκδοση βίζας για επιβάτες εκτός-Σένγκεν απαιτούν βελτίωση, όπως άλλωστε και η υποδομή των λιμένων, μέσω της Επιτροπής που συστάθηκε από τη βιομηχανία κρουαζιέρας».

Το Συνέδριο καλύπτει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων κρουαζιέρας που περιλαμβάνουν νέες προκλήσεις  ανάπτυξης λιμενικών υποδομών και πρόσφατες επενδύσεις σε λιμένες κρουαζιέρας, όπως του Πειραιά, της Κωνσταντινούπολης και των ομαδοποιημένων της Κύπρου. Παράλληλα, διοικήσεις λιμένων, όπως η Global Ports, θα παρουσιάσουν σύγχρονες στρατηγικές ανάπτυξης, ενώ η συνεδρία για τα κριτήρια σχεδιασμού δρομολογίων και επιλογής προορισμών θα προσφέρει χρήσιμες πληροφορίες σε μεγάλους και μικρούς προορισμούς που θα βοηθήσουν στον σχεδιασμό μίας βιώσιμης ανάπτυξης.

Επιπλέον, δύο ειδικά workshops θα εστιάσουν σε διαφορετικές πτυχές της ανάπτυξης της κρουαζιέρας: Το ένα είναι αφιερωμένο σε ένα ζήτημα εξαιρετικής σημασίας για την CLIA Europe, την διαχείριση θέσεων ελλιμενισμού (Berth Allocation). Εκεί θα παρουσιαστούν δοκιμασμένοι τρόποι δημιουργίας ενός λειτουργικού συστήματος που θα λύσει πολλά προβλήματα, ειδικά για μικρότερα λιμάνια. Το δεύτερο αφορά τους ταξιδιωτικούς πράκτορες και επικεντρώνεται στην βελτίωση των δεξιοτήτων πώλησης κρουαζιέρας, ανοίγοντας έναν τομέα με σημαντικές οικονομικές προοπτικές για επαγγελματίες αυτού του κλάδου.

Τέλος, στο πλαίσιο μίας ενότητας του Συνεδρίου που είναι αφιερωμένη στο yachting, θα συζητηθούν τρόποι ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής σημαίας και η προσέλκυση περισσότερων σκαφών με την βελτίωση των υποδομών και των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Το 4ο Posidonia Sea Tourism Forum διοργανώνεται υπό την αιγίδα του Υπουργείου Τουρισμού και του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, και υποστηρίζεται από το Ναυτικό Επιμελητήριο της Ελλάδας, την  Ένωση Μεσογειακών Λιμένων Κρουαζιέρας (MEDCRUISE), την Ένωση Λιμένων Ελλάδας (ΕΛΙΜΕ), την  Ένωση Πλοιοκτητών Ελληνικών Σκαφών Τουρισμού, την Ένωση Μαρίνων Ελλάδας, το Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας, την Ένωση Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων & Φορέων Ναυτιλίας και τον Σύνδεσμο των εν Ελλάδι Τουριστικών & Ταξιδιωτικών Γραφείων (HATTA). Χρυσός χορηγός είναι ο ΕΟΤ, αργυροί Χορηγοί είναι ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς, η Air France – KLM – Delta και Χάλκινοι Χορηγοί είναι ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών, το Ακτίνα Travel Group, η Celestyal Cruises, η Global Ports Holding, το Ελληνικό Μουσείο Αυτοκινήτου και η Hellenic Seaways. Υποστηρικτές είναι τα Everest, ο Δήμος Ίου και η TRU Catering by Radisson Blu Park Hotel.