Σκοτεινός τουρισμός, η νέα "τρέλα" στα ταξίδια

Αυξημένη ζήτηση για σκοτεινό τουρισμό (dark tourism), από ταξιδιώτες που αναζητούν μοναδικές, συναρπαστικές και ίσως εξτρίμ εμπειρίες διακοπών παρατηρείται τα τελευταία χρόνια.

Μέρη σε όλο τον κόσμο, που συνδέονται με τραγικά γεγονότα, αναδύονται ως κεντρικά σημεία ενδιαφέροντος για τολμηρούς ταξιδιώτες που επιθυμούν να βιώσουν με εναλλακτικές πρακτικές και δραστηριότητες το σκοτεινό παρελθόν των προορισμών αυτών. 

O τουρισμός που συνδέεται με την πολιτιστική κληρονομιά, τις ταινίες και την περιπέτεια είναι το κατάλληλο όχημα για να συνδέσει τους επισκέπτες με ένα τέτοιου είδους ταξίδι.

Τα ταξίδια αυτά περιλαμβάνουν στοιχεία που δεν συναντώνται στην ευρεία έννοια ταξιδίου: Ξεναγήσεις σε τόπους εκτελέσεων και θανάτου σε κοινή θέα, μέρη μαζικών θανατώσεων, δολοφονιών, σε πεδία μάχης ή μέρη όπου άφησαν την τελευταία τους πνοή μεγάλες προσωπικότητες, μαυσωλεία, κοιμητήρια, τόποι που συνδέονται με τη δουλειά, που έχουν υποστεί φυσικές καταστροφές (τυφώνες, τσουνάμι), φυλακές, καθώς και σε τόπους όπου γίνεται αναπαράσταση γεγονότων θανάτου και καταστροφής.

Οι λάτρεις των εμπειριών σκοτεινού τουρισμού προέρχονται από διαφορετικές ηλικιακές ομάδες, ξεκινούν από νεαρούς φοιτητές και φθάνουν μέχρι τους τουρίστες τρίτης ηλικίας. Μερικοί από αυτούς ελκύονται από την κουλτούρα και την ιστορική πλευρά των προορισμών ενώ άλλοι από την ιστορία του φυσικού περιβάλλοντος.

Δημοφιλέστεροι προορισμοί σκοτεινού τουρισμού στον κόσμο είναι το Κάστρο Μπραν της Ρουμανίας, οι Κατακόμβες του Παρισιού, το Άουσβιτς στην Πολωνία, το Sleepy Hollow στο Salem, το Μουσείο της ιστορίας Eastern State Penitentiary στις ΗΠΑ, η Νάπολη στην Ιταλία κτλ.

Στην Ευρώπη οι τουρίστες μπορούν να ακολουθήσουν το δρόμο των 49 κοιμητηρίων που έχει αναγνωρισθεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης ως χώρος πολιτιστικής κληρονομιάς, ο οποίος εκτείνεται σε 37 πόλεις σε 16 χώρες, με την Ισπανία να έχει τα περισσότερα κοιμητήρια.

Παράδειγμα σκοτεινού τουρισμού είναι οι ειδικές ξεναγήσεις στα σύνορα του Μεξικό. Εκεί οργανώνονται νυχτερινά γκρουπ που προσομοιώνουν το πέρασμα των συνόρων με τις ΗΠΑ από παράνομους μετανάστες. Η διαδρομή αυτή αποτελείται από εμπειρίες και προσφέρει συγκινήσεις όπως το πέρασμα από τα τούνελ και η απαγωγή από δήθεν διακινητές ανθρώπων. 

Η διακίνηση ναρκωτικών είναι η θεματική ξεναγήσεων σκοτεινού τουρισμού που προσφέρονται στην Κολομβία. Οι επισκέπτες εξερευνούν μέρη που συνδέονται με τον ξακουστό έμπορο ναρκωτικών Pablo Escobar.

Ο Εμφύλιος Πόλεμος είναι επίσης το θέμα πολλών ξεναγήσεων στην Ισπανία, που περιλαμβάνουν κυρίως επισκέψεις σε πολεμικά καταφύγια και ανθρακαποθήκες.

Τι οδηγεί όμως τους ανθρώπους να αναζητούν τέτοιες εμπειρίες στα ταξίδια; Σύμφωνα με τον λέκτορα σκοτεινού τουρισμού στο Caledonian University London, καθηγητή Lennon, ο οποίος συνέβαλλε στη διαμόρφωση του όρου dark tourism, οι ταξιδιώτες έχουν κίνητρο την επιθυμία τους να συναντήσουν συμβολικά ή πραγματικά τον θάνατο.