Πανδημίες, συνομωσίες και επιστημονικός αντίλογος

Είναι ο κορωνοϊός επινόηση των ΜΜΕ, της φαρμακοβιομηχανίας ή των Κινέζων; Ο καθηγητής Χέντρικ Στρέεκ, επικεφαλής του Ινστιτούτου Ιολογίας στη Βόννη, αποδυναμώνει αυτές αλλά και άλλες θεωρίες συνομωσίας. Διαβάστε τις απαντήσεις του στο θέμα της DW.

• "Ο ιός δεν είναι και τόσο επικίνδυνος. Μέσα ενημέρωσης, πολιτικοί και επιστήμονες υπερβάλλουν και διογκώνουν τον κίνδυνο"

Όλες οι σχετικές έρευνες, τόσο οι μελέτες στις ΗΠΑ που υποδεικνύουν ένα σχετικά χαμηλό ποσοστό θνητότητας, όσο και άλλες μελέτες που καταλήγουν σε υψηλότερο ποσοστό, δείχνουν καθαρά ότι το ποσοστό θνητότητας είναι σε κάθε περίπτωση υψηλότερο από το αντίστοιχο της εποχικής γρίπης. Σε έρευνα που κάναμε στην περιφέρεια του Χάινσμπεργκ- προφανώς παίζει ρόλο και το συγκεκριμένο δείγμα πληθυσμού που υπόκειται σε τεστ- καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι ο ιός είναι τουλάχιστον τέσσερις φορές πιο επικίνδυνος από την εποχική γρίππη αλλά πιο ακίνδυνος από τα επίσημα στοιχεία. Είναι ένας ιός, τον οποίο πρέπει να πάρουμε πολύ σοβαρά, χωρίς ωστόσο να δραματοποιούμε υπερβολικά την κατάσταση.

• "Κάθε μέρα οι πολιτικοί και τα ΜΜΕ παρουσιάζουν δραματικά στοιχεία για την εξάπλωση της πανδημίας. Κι όμως, δεν ξέρω ούτε έναν που να έχει νοσήσει από Covid-19" 

 Στο στενό οικογενειακό μου περιβάλλον γνωρίζω δύο ανθρώπους που έχουν νοσήσει από Covid-19.

•  "Στην Ιταλία ή στις ΗΠΑ υπάρχουν πολλοί νεκροί. Εδώ όχι. Κάτι δεν πάει καλά..."

Έχουμε και στη Γερμανία νεκρούς από Covid-19. Μόνο που στην Ιταλία και στις ΗΠΑ, η εξάπλωση του ιού έγινε πολύ γρήγορα, με αποτέλεσμα να επιβαρυνθούν τα νοσοκομεία. Έτσι ο ιός κατάφερε να εισχωρήσει σε χώρους με πολλούς ασθενείς ή ανθρώπους με αυξημένο κίνδυνο μετάδοσης και θηντότητας. Στη Γερμανία καταφέραμε να απομονώσουμε αυτούς τους χώρους.

•  "Τόσες μαζικές διαδηλώσεις έγιναν κατά των περιοριστικών μέτρων κι όμως, δεν εμφανίστηκαν στη συνέχεια μαζικά κρούσματα".

Κατ' αρχάς, οι κινητοποιήσεις έγιναν σε εξωτερικούς χώρους, όπου η πιθανότητα μετάδοσης του ιού είναι μικρότερη. Επιπλέον, όταν έχουμε μία μεγάλη διαδήλωση- στο Βερολίνο για παράδειγμα- στην οποία οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες προέρχονται από άλλες πόλεις, είναι πολύ δύσκολο να διαπιστώσεις αν είχαμε ξέσπασμα της πανδημίας σε αυτές τις πόλεις. Θα ήταν πιο εύκολο, εάν όλοι οι διαδηλωτές ήταν μόνιμοι κάτοικοι της πόλης.

• "Ο εμβολιασμός είναι επικίνδυνος και επιθετικός και αλλοιώνει το DNA μας. Το μόνο που ενδιαφέρει τη φαρμακοβιομηχανία είναι το κέρδος της"

Και οι δύο αυτοί ισχυρισμοί είναι αποδεδειγμένα λανθασμένοι. Ένας εμβολιασμός δεν αλλοιώνει το ανθρώπινο DNA. Ακόμη και οι συνθετικοί αγγελιοφόροι RNA μετατρέπονται σε πρωτείνη. Εμείς ούτως ή άλλως δεν διαθέτουμε τα απαραίτητα ένζυμα για να τους μετατρέψουμε σε DNA. Ασφαλώς η φαρμακοβιομηχανία κερδίζει χρήματα από την παρασκευή εμβολίων, αλλά το ποσό που δίνουν κάθε χρόνο τα ασφαλιστικά ταμεία για εμβολιασμούς είναι μόλις το 0,3% εκείνου που δίνουμε συνολικά για φάρμακα. Από και και πέρα, η φαρμακοβιομηχανία πρέπει να κερδίσει κάποια χρήματα, γιατί αλλιώς δεν θα προχωρούσε καν στην έρευνα για τα εμβόλια.

•  "Ο ιός έχει ήδη μεταλλαχθεί τόσες πολλές φορές που ο εμβολιασμός είτε είναι άχρηστος, είτε θα πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο, όπως συμβαίνει με τη γρίπη"

Αυτό δεν το γνωρίζουμε. Ο ιός μεταλάσσεται, αυτό είναι αλήθεια, αλλά το ποσοστό μεταλλάξεων δεν φαίνεται να είναι το ίδιο υψηλό, όπως στην γρίπη. Πόσο αποτελεσματικό θα αποδειχθεί το εμβόλιο και πόσο συχνός πρέπει να είναι ο εμβολιασμός, δεν το γνωρίζουμε από τη στιγμή που δεν υπάρχει καν εμβόλιο.

•  "Τα περιοριστικά μέτρα του κορονωϊού είναι υπερβολικά. Επιτέλους, θέλω και πάλι την ελευθερία μου"

Γνωρίζουμε ότι τα βασικά μέτρα- δηλαδή η τήρηση αποστάσεων, η καθημερινή χρήση μάσκας και οι γενικοί κανόνες υγιεινής- είναι αποτελεσματικά και μπορούν να αποτρέψουν την εξάπλωση της πανδημίας. Επιπλέον η τήρηση των μέτρων αυτών έχει κατά πάσα πιθανότητα ως αποτέλεσμα ότι ακόμη και σε περίπτωση μόλυνσης, η μόλυνση αυτή προκαλεί χαμηλό ιικό φορτίο. Ο ασθενής μπορεί να νοσεί αλλά έχει ελάχιστα συμπτώματα. Με άλλους ιούς συμβαίνει αυτό: όταν το ιικό φορτίο είναι υψηλό, τα συμπτώματα είναι βαριά, ενώ όταν είναι χαμηλό είναι μάλλον ελαφρά. Σαν να λέμε ότι η επίδραση του δηλητηρίου εξαρτάται από τη χορηγούμενη δόση. Κρατώντας αποστάσεις και τηρώντας τους κανόνες υγιεινής συμβάλλουμε όλοι στο να μικραίνει αυτή η δόση και να γίνεται πιο ομαλή η πορεία της όποιας ασθένειας.

•  "Σε γειτονικές χώρες, όπως η Ολλανδία και η Δανία, κανείς δεν φοράει μάσκα σε καταστήματα ή εμπορικά κέντρα. Αυτό δεν σημαίνει ότι θέλουν να αυτοκτονήσουν οι άνθρωποι..."

Είναι αλήθεια ότι σε μερικές χώρες δεν φορούν μάσκα και είναι επίσης αλήθεια ότι δεν πρέπει να φοράμε παντού μάσκα. Το σημαντικό είναι να τη φοράμε όταν δεν μπορούμε να τηρήσουμε τις απαραίτητες αποστάσεις. Πολλές φορές τα καταστήματα στην Ολλανδία ή τη Δανία δεν έχουν τόση πολλή κίνηση, όπως εδώ. Από την άλλη πλευρά, βλέπουμε επίσης ότι για παράδειγμα στην Ολλανδία το ποσοστό θνητότητας είναι υψηλότερο από το αντίστοιχο στη Γερμανία. 

•  "Ο κορωνοϊός παρασκευάστηκε σε εργαστήριο στην Κίνα, μπορεί να διέρρευσε κατά λάθος κιόλας"

Είναι μάλλον απίθανο να έχει παρασκευαστεί σε εργαστήριο αυτός ο κορωνοϊός. Κατ' αρχάς, απ' όσο τουλάχιστον γνωρίζω, δεν υπάρχουν καν ερευνητικά προγράμματα για την ανάπτυξη ιών, γιατί κάτι τέτοιο θεωρείται πολύ επικίνδυνο. Δεν μπορεί κανείς να πει με βεβαιότητα ποια είναι η προέλευσή του, αλλά ένας ιός δεν μπορεί να περιέχει γενετικά στοιχεία, τα οποία δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στη φύση. Πρέπει επίσης να πούμε ότι αυτά τα εργαστήρια, όπως για παράδειγμα στην Κίνα, έχουν εγκαταστάσεις υψηλής ασφαλείας, ιοί και βακτήρια δεν διαρρέουν τόσο εύκολα ή κατά λάθος. Προσωπικά θεωρώ μάλλον απίθανο να έχει συμβεί κάτι τέτοιο, αλλά δεν μπορεί κανείς να το αποδείξει. Όπως δεν μπροεί να αποδείξει και το αντίθετο...

• "Κι αν ακόμη κολλήσω, είμαι νέος και υγιής. Προφανώς δεν θα έχω συμπτώματα ή θα έχω πολύ ελαφρά συμπτώματα"

Αυτό ισχύει σύμφωνα με τη γλώσσα της στατιστικής, ότι δηλαδή οι πιο νέοι και υγιείς άνθρωποι έχουν συνήθως ελαφρά συμπτώματα ή δεν έχουν καθόλου. Ωστόσο, έχουν υπάρξει πολλές περιπτώσεις που δείχνουν ότι μπορεί να συμβεί και το αντίθετο: νέοι και υγιείς άνθρωποι να παρουσιάζουν βαριά συμπτώματα ή να πεθαίνουν από τον κορωνοϊό.