Aίγυπτος: Ολική επαναφορά στον παγκόσμιο τουρισμό

Ολική επαναφορά στη διεθνή τουριστική σκηνή επιχειρεί η Αίγυπτος, σύμφωνα με στοιχεία που περιλαμβάνονται σε έκθεση του ελληνικού γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων στο Κάιρο.

Όπως αναφέρεται στην έκθεση με αντικείμενο την οικονομία της Αιγύπτου και την ανάπτυξη των οικονομικών και εμπορικών σχέσεων Ελλάδας – Αιγύπτου ο τουρισμός αποτελεί ιστορικά έναν από τους ισχυρότερους κλάδους της αιγυπτιακής οικονομίας και σημαντικότατη πηγή εισροών ξένου συναλλάγματος.

Σύμφωνα με πηγές του αιγυπτιακού Υπουργείου Τουρισμού, τα τουριστικά έσοδα της χώρας στη διάρκεια του πρώτου τριμήνου τρέχοντος έτους κατέγραψαν αύξηση της τάξεως του 83,3% έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2017, ανερχόμενα σε 2,2 δισ. δολ., ενώ παράλληλα ο αριθμός των τουριστών που επισκέφθηκαν την Αίγυπτο παρουσιάστηκε αυξημένος κατά 37,1% σε ετήσια βάση, φθάνοντας σε 2,383 εκατ. Σημειώνεται δε ότι, με βάση στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας Αιγύπτου, το ΑΕΠ του τουριστικού κλάδου έχει αυξηθεί στη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2018 κατά 44,5%.

Το ιστορικό της πτώσης και της ανόδου

Τα χρόνια μετά το 2011 και την απαρχή της περιόδου πολιτικής αναταραχής, το τουριστικό ρεύμα προς την χώρα ανακόπηκε, χωρίς να έχει επανέλθει στα πρότερα του 2011 επίπεδα, παρά την αποκατάσταση της πολιτικής ομαλότητας από το 2013 και έπειτα. Ιδιαίτερα μάλιστα μετά τα τέλη του 2015 και ολόκληρο το 2016, η πτώση της εισερχόμενης τουριστικής κίνησης υπήρξε δραματική, με εξαιρετικά αρνητικές συνέπειες στις συναλλαγματικές εισπράξεις της χώρας.

Το 2015 η Αίγυπτος υποδέχθηκε 9,3 εκατ. τουρίστες, ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία της αιγυπτιακής στατιστικής υπηρεσίας, το 2016 επισκέφθηκαν την χώρα μόλις 5,4 εκατ. ξένοι τουρίστες. Αιτία υπήρξε η συντριβή ρωσικού επιβατικού αεροσκάφους, στα τέλη Οκτωβρίου 2015 στο Σινά, που ώθησε τη Ρωσία αλλά και πληθώρα ευρωπαϊκών χωρών να διακόψουν τις απ’ ευθείας αεροπορικές τους συνδέσεις είτε με την χερσόνησο Σινά ή με ολόκληρη την χώρα. Η δραματική πτώση των τουριστικών εσόδων υπήρξε βασική αιτία της συναλλαγματικής κρίσης που ταλάνισε την Αίγυπτο το μεγαλύτερο διάστημα του 2016. Το οικονομικό έτος 2016/17, ο τουρισμός αντιπροσώπευε ποσοστό 1,89% του αιγυπτιακού ΑΕΠ. 

Το 2017 η κατάσταση αντιστράφηκε, εν μέρει εξαιτίας της υποτίμησης του αιγυπτιακού νομίσματος, καθώς επίσης λόγω του κλίματος πολιτικής σταθερότητας, αλλά κυρίως εξαιτίας του εκσυγχρονισμού και της ενίσχυσης των συστημάτων ασφάλειας στα αιγυπτιακά αεροδρόμια, που κατέστησαν την Αίγυπτο περισσότερο ελκυστικό τουριστικό προορισμό. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, τα έσοδα της Αιγύπτου από τον τουρισμό αυξήθηκαν το 2017 κατά 123,5% σε ετήσια βάση, ανερχόμενα σε 7,6 δισ. δολ.

Παράλληλα, ο αριθμός των εισερχόμενων από το εξωτερικό τουριστών αυξήθηκε κατά 54% φθάνοντας τα 8,3 εκατ., παραμένοντας πάντως σε σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα έναντι εκείνων του 2010 (14,7 εκατ. τουρίστες). Οι τουριστικές εισπράξεις στο σύνολο του οικονομικού έτους 2016/17 αυξήθηκαν κατά 16,2%,  φθάνοντας σε 4,38 δισ. δολ.

Διώρυγα Σουέζ

Η Διώρυγα του Σουέζ αντιστοιχεί περίπου στο 10% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου και αποτελεί παραδοσιακά, μαζί με τα μεταναστευτικά εμβάσματα και τον τουρισμό, εκ των κορυφαίων πηγών εισοδήματος της Αιγύπτου, συμβάλλοντας με περισσότερα από 5 δισ. δολ. ετησίως στο ισοζύγιο πληρωμών. Σημειώνεται ότι η Διώρυγα αποτελεί την ταχύτερη ναυτιλιακή διαδρομή μεταξύ Ευρώπης και Ασίας και μία από τις κύριες πηγές ξένου συναλλάγματος της Αιγύπτου. Η επέκτασή της, κόστους περίπου 8 δισ. δολ., που εγκαινιάστηκε τον Αύγουστο του 2015 από τον Πρόεδρο Al Sisi, είχε ως στόχο να βοηθήσει στην αναζωογόνηση της προβληματικής αιγυπτιακής οικονομίας, διπλασιάζοντας την καθημερινή κυκλοφορία και αυξάνοντας τα ετήσια έσοδα σε 13,2 δισ. δολ. μέχρι το 2023.

Παρ’ ότι η αναβάθμιση της Διώρυγας βελτίωσε κατά πολύ τους χρόνους διέλευσης και τα σχετικά κόστη, οι αισιόδοξες εκτιμήσεις της αιγυπτιακής κυβέρνησης περί ραγδαίας αύξησης των εσόδων από την Διώρυγα δε φαίνεται προς το παρόν να δικαιώνονται, κυρίως λόγω της γενικότερης στασιμότητας που επικρατεί στις διεθνείς αγορές εμπορευματικών φορτίων. Παρατηρείται ωστόσο ανοδική πορεία των εσόδων το 2017 και στη μέχρι τώρα διάρκεια του 2018.  

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία της Αρχής της Διώρυγας του Σουέζ, τα έσοδα της Διώρυγας στην διάρκεια του 2017 εκτιμάται ότι αυξήθηκαν στα 5,3 δισ. δολ., έναντι 5 δισ. δολ. το 2016, επανερχόμενα στα επίπεδα του 2014. Σύμφωνα εξάλλου με στοιχεία που ανακοίνωσε η Αρχή της Διώρυγας τον Ιούνιο 2018, τα έσοδα αυτής κατά το οικονομικό έτος 2017/18 αυξήθηκαν κατά 11,5% και ανήλθαν στα ιστορικά υψηλά επίπεδα των 5,585 δισ. δολ., έναντι 5,008 δισ. δολ. το προηγούμενο οικονομικό έτος (2016/17)