124 φυσικοί πόροι στην Ελλάδα προς αναγνώριση ως ιαματικές πηγές

124 φάκελοι για αναγνώριση φυσικών πόρων από όλη την Ελλάδα ως ιαματικών έχουν κατατεθεί στο Υπουργείο Τουρισμού, εκ των οποίων οι 53 έχουν ήδη πάρει ΦΕΚ Αναγνώρισης.

Αυτό τόνισε ο Αντιπρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Συνδέσμου Δήμων Ιαματικών Πηγών Ελλάδας και Δήμαρχος Αγιάς κ. Αντώνης Γκουντάρας κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του ΔΣ του Συνδέσμου, η οποία πραγματοποιήθηκε την Τρίτη, 26 Ιουνίου στο Δημαρχιακό Μέγαρο του Δήμου Κύθνου.

Πέρα από τα διαδικαστικά θέματα που συζητούνται σε συνεδριάσεις ΔΣ Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου όπως ο ΣΔΙΠΕ ακολούθησε βαθιά ανάλυση των θεμάτων που αφορούν την πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί σήμερα στον Ιαματικό Τουρισμό της χώρας.

Διαβάστε παρακάτω την εισήγηση του κ. Γκουντάρα

“Αγαπητοί συνάδελφοι

Μετά από κάποια χρόνια έντονης προσπάθειας βρισκόμαστε στην ευχάριστη θέση σήμερα να πρέπει να διαχειριστούμε μια άλλη πραγματικότητα στις Ελληνικές Ιαματικές πηγές. Πριν λίγα χρόνια οι ερωτήσεις και το άγχος όλων μας περιοριζόταν στην διαδικασία των αναγνωρίσεων των φυσικών πόρων ως ιαματικών. Τίποτα δεν είχε προχωρήσει παραπέρα και το όραμα μας για τοπική ανάπτυξη βασισμένη στις πηγές μας μειωνόταν χρόνο με τον χρόνο.

Αυτό όμως άλλαξε.

Σήμερα έχουν κατατεθεί στο Υπ.Τουρισμού 124 φάκελοι για αναγνώριση των φυσικών πόρων ως ιαματικών και από αυτούς οι 53 έχουν ήδη πάρει ΦΕΚ Αναγνώρισης. Ο ρόλος του Συνδέσμου στην κατάθεση, στην επεξεργασία και στην έκδοση των ΦΕΚ είναι καταλυτικός. Ασχολούμαστε με κάθε περίπτωση ξεχωριστά, καλύπτουμε αδράνειες λάθη και παραλήψεις από όπου και αν προέρχονται με ένα στόχο : να κερδίσουμε τον χαμένο χρόνο. Η αποτελεσματικότητα του Συνδέσμου που σαν Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) συμμετέχει σε όλες τις επιτροπές των Υπουργείων, ομολογείται πλέον από όλους. Έτσι λοιπόν οι πηγές μας αποκτούν ταυτότητα, αποδεικνύουν τις θεραπευτικές τους ενδείξεις, τον χημισμό τους, τον τρόπο χρήσης τους και μπορούν να περάσουν στην επόμενη ημέρα.

Ακόμη σήμερα μπορούμε να βγάλουμε Ειδικά Σήματα Λειτουργίας όπως όλα τα τουριστικά καταλύματα. Ο ρόλος του Συνδέσμου είναι και σε αυτό καταλυτικός. Και σε αυτή την διαδικασία ασχολούμαστε με κάθε περίπτωση ξεχωριστά για να προχωράμε γρήγορα και να λύνονται προβλήματα. Μάλιστα φροντίσαμε να αντέξουμε στις διάφορες πιέσεις και τελικά να ψηφιστεί νόμος που υπηρετεί το αρχικό μας όραμα. Την δημιουργία πολλών δεκάδων, καλών, βιώσιμων επιχειρήσεων που προσφέρουν υψηλή ποιότητα θερμαλιστικών υπηρεσιών και εντάσσονται στο τουριστικό πακέτο του κάθε προορισμού. Καταργήσαμε στην πράξη το σχέδιο κάποιων να υπάρχουν μόνο 5 καλές επιχειρήσεις εκμετάλλευσης ιαματικών πηγών και δώσαμε την δυνατότητα να αναπτυχθούν οι Ιαματικές πηγές παντού στην Ελλάδα.

Δημιουργήσαμε τις προϋποθέσεις χρηματοδότησης των εγκαταστάσεων των ιαματικών πηγών μέσα από το ΕΣΠΑ. Θα θυμάστε όλοι την κ.Φωτονίατα της Ειδικής Γραμματείας ΕΤΠΑ & ΤΣ του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης στη συνεδρίαση του Διοικητικού μας στην Αθήνα και την παρουσίαση του ερωτηματολογίου που ετοιμάσαμε μαζί τους με σκοπό την πρόσκληση μέσα από το ΕΠΑΝΕΚ. Όπως έχουμε εξηγήσει και άλλες φορές δεν περνάμε στο επόμενο βήμα με δική μας ευθύνη, γιατί σχεδόν κανένα μέλος μας δεν είναι ώριμο για να συμμετάσχει στην πρόσκληση αν αυτή βγει αύριο το πρωί. Στην καθημερινή συνεργασία που έχουμε μαζί σας πάντα επισημαίνουμε την ανάγκη εκπόνησης οικονομοτεχνικής μελέτης. Είναι γεγονός πως έχουν γίνει βήματα, κάποιοι έχουν ξεκινήσει. Ο Σύνδεσμος είναι κοντά και στους Δήμους-μέλη αλλά και στους συμβούλους που επιλέγονται για παροχή συμβουλών και τεχνογνωσίας.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Σύνδεσμος έχει λύσει το ζήτημα της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 24/2011 για τη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη. Μέχρι πριν από λίγους μήνες ο χώρος μας είχε δεχθεί ένα τεράστιο όγκο παραπληροφόρησης, σχετικά με το τι είναι αυτή η οδηγία και τι χρειάζεται να κάνουμε για να την εκμεταλλευτούμε. Έχουμε αποδείξει πλέον ότι η οδηγία είναι μια πραγματικότητα, δουλεύει, και σίγουρα δεν χρειάζεται να μετατραπούν οι Μονάδες και τα Κέντρα μας σε Μονάδες Α΄θμιας φροντίδας υγείας και να σηκώσουμε το τεράστιο κόστος του αρχικού σχεδιασμού (υπολογίζεται σε 30.000€ / μήνα).

Είμαστε σε διαρκή συνεργασία με το Υπ.Υγείας γι αυτό το ζήτημα για το οποίο θα ενημερώσει στη συνέχεια ο Γενικός του Συνδέσμου.

Βέβαια η συνεργασία μας με το Υπ.Τουρισμού είναι όπως ξέρετε, συνεχής. Γι αυτό άλλωστε έχουν προχωρήσει τόσο πολύ, τόσα πολλά πράγματα. Ένα από τα αποτελέσματα αυτής της συνεργασίας είναι και η Ομάδα Εργασίας για την Διανομή των Ιαματικών Φυσικών Πόρων. Πιστεύουμε ότι σε λίγους μήνες θα υπάρχει υπουργική απόφαση με την οποία θα καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για να μπορεί όποιος διαχειρίζεται έναν αναγνωρισμένο φυσικό πόρο να τον διανέμει με κανόνες και δίκαια. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να δημιουργηθούν λουτροπόλεις όπως ακριβώς και στην υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση.

Πιστεύω πως είναι πασιφανές πως στον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε τα ζητήματα των ιαματικών πηγών έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο η επαφή με το εξωτερικό και η συνεργασία που κατοχυρώσαμε τόσο με τον Ευρωπαϊκό Σύνδεσμο Ιστορικών Λουτροπόλεων – European Historic Thermal Towns Association όσο και με την European Spa Association. Το κέρδος αυτών των συνεργασιών είναι πολυεπίπεδο και όχι μόνο βγάζουν το Ελληνικό Θερμαλιστικό σύστημα από την απομόνωση (άλλοι 3 δήμοι ακολουθούν τον Σύνδεσμο στις διοργανώσεις του εξωτερικού) αλλά και η τεχνογνωσία που αντλούμε εισάγεται άμεσα στο δικό μας θεσμικό πλαίσιο. Τώρα που έρχεται η ώρα να ξαναφτιάξουμε τις υποδομές μας έχει τεράστια σημασία να συνεχίσουμε να αντλούμε γνώση για να φτιάξουμε βιώσιμες επιχειρήσεις. Δυστυχώς στην Ελλάδα δεν υπάρχει τέτοιου είδους γνώση δεδομένης και της αδράνειας τόσων δεκαετιών. Δεν μπορεί ένας Σύμβουλος επιχειρήσεων που φτιάχνει SPA στα ξενοδοχεία ή ένας γιατρός να σχεδιάσει τις Μονάδες Ιαματικής Θεραπείας και τα Κέντρα Ιαματικού Τουρισμού- Θερμαλισμού. Γι αυτό λοιπόν πρέπει όλοι οι δήμοι να είναι κοντά και να ζητούν βοήθεια από τον Σύνδεσμο για το οτιδήποτε.

Θέλω να επιμείνω στο ζήτημα της τεχνικής υποστήριξης των Δήμων-μελών και να θέσω προβληματισμούς για το επόμενο βήμα που καλείται να κάνει ο Σύνδεσμος. Όπως ξέρετε βρισκόμαστε σε διαδικασία Λύσης – Εκκαθάρισης της Αναπτυξιακής Εταιρείας του Συνδέσμου. Η ΑΝΕΘ αποτέλεσε για χρόνια το εργαλείο μέσα από το οποίο παραγόταν οι διάφορες μελέτες που χρησιμοποιήθηκαν για τις αναγνωρίσεις. Έπαιξε τον ρόλο της, βοήθησε και δεδομένων των συνθηκών πρέπει να αντικατασταθεί.

Προσωπικά με απασχολεί πάρα πολύ το ζήτημα της επόμενης μέρας. Με ποιο τρόπο χωρίς να έχουμε τις δεσμεύσεις και τους περιορισμούς που έχει μια αναπτυξιακή στον τρόπο λειτουργίας της θα καταφέρουμε να καλύψουμε την ανάγκη των Δήμων – μελών μας για τεχνική υποστήριξη σε όλα τα επίπεδα.

Προτείνουμε τη συγκρότηση ενός Ευρωπαϊκού Ομίλου Εδαφικής Συνεργασίας με στόχο την μετάβαση μας από ένα στάδιο όπου τα βασικά του χαρακτηριστικά ήταν οι αυτονόητες παρεμβάσεις στα ζητήματα της ταυτοποίησης των Ι.Φ.Π. και της ρύθμισης των λειτουργικών τους ζητημάτων (αναγνωρίσεις, προδιαγραφές), σε ένα επόμενο στάδιο όπου θα πρέπει να θέτει στο επίκεντρο την αξιοποίηση της ευρωπαϊκής εμπειρίας σε όλες εκείνες τις κρίσιμες παραμέτρους που συνθέτουν μια σύγχρονη λουτρόπολη. Η επιλογή αυτού του τύπου νομικής οντότητας σχετίζεται με τις δυνατότητες που παρέχουν οι δυο κοινοτικοί κανονισμοί αλλά και ο τρόπος ενσωμάτωσης τους στο εθνικό δίκαιο.

Πιο συγκεκριμένα, μια σειρά από πλεονεκτήματα καταδεικνύουν την ορθότητα της διερεύνησης της σκοπιμότητας σύστασης του από την πλευρά μας.

Το πρώτο πλεονέκτημα σχετίζεται με τα χαρακτηριστικά του συνεργατικού περιβάλλοντος που μπορεί να εξασφαλίσει ένας ΕΟΕΣ. Ειδικότερα είναι σε θέση να εξασφαλίζει τη σταθερότητα, την αμοιβαιότητα και τη διάρκεια στις συνεργασίες τοπικών, περιφερειακών αρχών, ΝΠΔΔ, κλπ., και στις Ενώσεις αυτών, καθώς η νομική τους οντότητα αναγνωρίζεται στο σύνολο του ενωσιακού χώρου αλλά και στο σύνολο των χωρών που έχουν καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας (Δυτικά Βαλκάνια), αλλά και σε όλες τις χώρες, εκτός ενωσιακού χώρου, που υλοποιούν προγράμματα εδαφικής συνεργασίας.

Το δεύτερο πλεονέκτημα σχετίζεται με την πρόβλεψη του Κανονισμού 1299/2013 για την εδαφική συνεργασία, με την οποία του αναγνωρίζεται το καθεστώς του μοναδικού δικαιούχου, στα σχετικά προγράμματα εδαφικής συνεργασίας (διασυνοριακή, διαπεριφερειακή, διακρατική).

Το τρίτο πλεονέκτημα σχετίζεται με τις ρυθμίσεις του Ν.4483/17, με τις οποίες παρέχεται η δυνατότητα συμμετοχής του σε προγραμματικές συμβάσεις, η δυνατότητα παροχής υπηρεσιών τεχνικής υποστήριξης σε φορείς που υλοποιούν προγράμματα Τομεακών ή Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων καθώς επίσης και η δυνατότητα τους να ορίζονται ως ενδιάμεσοι φορείς ολοκληρωμένων χωρικών επενδύσεων είτε ως διαχειριστικές αρχές προγραμμάτων.

Τέλος σημαντική είναι και η ρύθμιση του Ν.4483/17 αναφορικά με την πρόσληψη του προσωπικού των ΕΟΕΣ, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις που ο ίδιος θεσπίζει στο καταστατικό του.

Όμως το πιο σημαντικό πλεονέκτημα είναι αυτό που σχετίζεται με την ικανότητα του ΕΟΕΣ να λειτουργήσει ως ένας ιμάντας μεταφοράς τεχνογνωσίας και δημιουργικής της προσαρμογής, από χώρες που έχουν αναπτύξει μια σημαντική γνώση στη διαχείριση των Ι.Φ.Π. σε χώρες όπως η Ελλάδα, που τώρα ξεκινούν συγκροτημένα να θέτουν στο επίκεντρο την ολοκληρωμένη αξιοποίηση τους.

Για αυτό το λόγο προτείνουμε ως χωρική προτεραιότητα τη διερεύνηση της σκοπιμότητας σύστασης με χώρες όπως η Ιταλία, η Γαλλία, η Ισπανία και η Βουλγαρία.

Με τη συγκρότηση του ΕΟΕΣ, πρέπει να επιδιώκουμε τη συγκρότηση ενός σύγχρονου οργανισμού ικανού να υποστηρίξει το σύνολο των μελών μας σε αυτό το μεταβατικό στάδιο, ο οποίος ταυτόχρονα είναι σε θέση να εξασφαλίζει έναν εξωστρεφή προσανατολισμό μέσω τις δικτύωσης με αντίστοιχους φορείς και οργανισμούς των προαναφερόμενων (και όχι μόνον) χωρών. Τέτοιες μορφές δικτύωσης αναπτύσσονται ταχύτατα στην Ε.Ε. (σήμερα λειτουργούν 69 ΕΟΕΣ, ενώ άλλοι 20 περίπου βρίσκονται στο στάδιο της σύστασης), ενώ και η χώρα μας συμμετέχει ενεργά σε αυτή την προσπάθεια έχοντας ήδη τρεις ΕΟΕΣ με καταστατική έδρα την Ελλάδα (Αμφικτιονία, ΕΛΙΚΑΣ, Εύξεινη Πόλη), στους οποίους συμμετέχουν δεκάδες φορείς της Τ.Α.

Για αυτούς τους λόγους εισηγούμαι τη διερεύνηση της σκοπιμότητας σύστασης ενός ΕΟΕΣ, απόλυτα εξειδικευμένου στην ορθολογική αξιοποίηση, ανάδειξη και λειτουργία περιοχών Ιαματικών Φυσικών Πόρων, με την ενεργή συμμετοχή του Συνδέσμου μας ως επισπεύδοντα φορέα.

Η σημερινή παρουσία μας στην Κύθνο για την συνεδρίαση του Διοικητικού μας Συμβουλίου σημειολογικά καταδεικνύει την επιτυχημένη στρατηγική μας. Αυτές της ημέρες το ΤΑΙΠΕΔ τρέχει τον 1ο διαγωνισμό για την ανάπτυξη των Ιαματικών πηγών που έχει στην ιδιοκτησία του. Πιστεύουμε πως ότι κάναμε μέχρι σήμερα, βοήθησε τα μέγιστα για να φτάσουμε μέχρι εδώ. Παλαιότερα ήταν αδύνατη η επιτυχία ενός τέτοιου εγχειρήματος. Με ελλιπέστατο θεσμικό πλαίσιο η αναζήτηση επενδυτών για τις Ελληνικές ιαματικές πηγές ήταν κενό γράμμα, πράγμα το οποίο φάνηκε πριν από κάποια χρόνια σε μια αντίστοιχη προσπάθεια του ΤΑΙΠΕΔ. Σήμερα έχουμε μαζί μας τον Διευθυντή Ακίνητης περιουσίας του ΤΑΙΠΕΔ κ.Παναγίωτη Μαυραγάνη και τον κ.Άλκη Ρσούλη του νομικού τμήματος, προκειμένου να συνεχίσουμε την ούτως ή άλλως επιτυχημένη συνεργασία μας, αλλά και για να μας εξηγήσουν σε ποια φάση βρίσκεται ο διαγωνισμός και ποια είναι τα σχέδια τους για το μέλλον. Τους ευχαριστώ ειλικρινά για την παρουσία τους.

Ακόμη έχουμε μαζί μας την Γενική Γραμματέα του Βουλγαρικού Συνδέσμου Λουτροπόλεων και SPA κ. Tsvetina Ivanova, προκειμένου να προωθήσουμε περαιτέρω την συνεργασία μας, αλλά και για να μας παρουσιάσει την κατάσταση του Θερμαλισμού στη γειτονική χώρα. Όπως έχω ήδη εξηγήσει η εξωστρέφεια είναι θεμελιώδής άξονας της στρατηγικής μας. Τίποτα όμως δεν γίνεται ευκαιριακά και για λόγους εντυπωσιασμού στον Σύνδεσμο. Απόδειξη είναι το αποτέλεσμα της δουλείας μας. Πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν είμαστε οι μόνοι που έχουμε καλούς Ιαματικούς Φυσικού Πόρους και αν θέλουμε να θέτουμε στόχους αυτοί οφείλουν να είναι πραγματιστικοί και όχι ευκαιριακές, ασυνάρτητες εξαγγελίες που εξυπηρετούν δημοσιογραφικά ρεπορτάζ και πολιτικές καριέρες.

Τέλος έχουμε μαζί μας τον κ.Λεοτσινίδη Μιχάλη καθηγητής Υγιεινής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών. Με τον ίδιο τον κ.Λεοτσινίδη αλλά και με το Πανεπιστήμιο της Πάτρας συνεργαζόμαστε εδώ και πολλά χρόνια. Βλέπουμε εκεί φοιτητές και καθηγητές να ασχολούνται με τον Θερμαλισμό και να παράγουν καινούρια επιστημονική γνώση και γι αυτό παροτρύνουμε όλα τα μέλη μας να συνεργάζονται με το την Ιατρική σχολή της Πάτρας. Οι συμβουλές του είναι πάντα χρήσιμές και βοηθούν στην σωστή εξυπηρέτηση των επισκεπτών στις Ιαματικές μας πηγές.

Κλείνοντας θέλω να παροτρύνω τους δημάρχους και τα στελέχη που ασχολούνται με τα ιαματικά να μην σταματήσουν τις προσπάθειες. Είμαστε στη μέση του δρόμου. Πρέπει να ανταλλάσουμε συνεχώς μεταξύ μας πληροφορίες και με άξονα τον Σύνδεσμο και όχι τον οποιοδήποτε παντογνώστη, να συνεχίσουμε μέχρι του σημείου στο οποίο θα έχουμε πλέον πολλές δεκάδες, καλές, βιώσιμες επιχειρήσεις εκμετάλλευσης ιαματικών πηγών ενταγμένες στο τουριστικό πακέτο του κάθε προορισμού».

Μετά τον χαιρετισμό του Δημάρχου Κύθνου και μέλους της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΣΔΙΠΕ κ. Σταμάτη Γαρδέρη τα μέλη του ΔΣ του ΣΔΙΠΕ είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν άλλες 3 εισηγήσεις.

Η 1η από τον καθηγητή Υγιεινής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών κ.Λεοτσινίδη Μιχάλη και αφορούσε την επιστημονική γνώση που συνεχίζει να παράγεται και στηρίζει τον Ιαματικό τουρισμό. Η 2η από την Γενική Γραμματέα του Βουλγαρικού Συνδέσμου Λουτροπόλεων και SPA κ. Tsvetina Ivanova, και αφορούσε την κατάσταση του Θερμαλισμού στη γειτονική χώρα.

Και η 3η από τον Διευθυντή Ακίνητης περιουσίας του ΤΑΙΠΕΔ κ.Παναγίωτη Μαυραγάνη η οποία αφορούσε τον ουσιαστικό λόγο της παρουσίας του ΣΔΙΠΕ στην Κύθνο, τον διαγωνισμό που τρέχει το ΤΑΙΠΕΔ αυτές της ημέρες για την ανάπτυξη λουτρών της Κύθνου, αλλά και την συνέχεια του σχεδιασμού για τις άλλες Ιαματικές πηγές που έχει στο χαρτοφυλάκιο του.