Αμοργός: Ταξίδι στο πιο ανατολικό νησί των Κυκλάδων

• Κείμενο- φωτό: Δημήτρης Σταθόπουλος

Το ταξίδι στην Αμοργό, ξεκινά από τη στιγμή που το πλοίο πλησιάζει στις ακτές της. Το έντονο μπλε χρώμα του Αιγαίου, εδώ αποκτά ιδιαίτερη ένταση, ενώ το ορεινό ανάγλυφο του νησιού, με την κορυφή Κρίκελλο να αγγίζει τα 822 μέτρα, δημιουργεί ένα εντυπωσιακό τοπίο. Το ανατολικότερο νησί των Κυκλάδων διαθέτει δύο κύρια λιμάνια - τα Κατάπολα και την Αιγιάλη - ενώ προσφέρει στους επισκέπτες του ένα συναρπαστικό μείγμα φυσικής ομορφιάς και πολιτισμικής κληρονομιάς.

Κατάπολα: Η πύλη εισόδου

Τα Κατάπολα, αποτελούν συνήθως την πρώτη επαφή με το νησί. Παρότι δεν εντυπωσιάζουν αμέσως, το λιμάνι κρύβει γραφικές γωνιές που αξίζει να ανακαλύψει κανείς. Το παραδοσιακό καφενείο "Ναυτιλία" της Ειρήνης Πρέκα λειτουργεί ταυτόχρονα ως ναυτιλιακό γραφείο και σημείο αναφοράς για τους επισκέπτες. Λίγα χιλιόμετρα από το λιμάνι, στην κορυφή του λόφου της Μουντουλιάς, βρίσκονται τα ερείπια της Αρχαίας Μινώας. Ο αρχαίος οικισμός, που ιδρύθηκε από Σάμιους αποίκους τον 7ο αιώνα π.Χ., περιλαμβάνει το Γυμνάσιο, τη Ρωμαϊκή Δεξαμενή και την Ακρόπολη, ενώ η μνημειακή πύλη που είναι λαξευμένη σε φυσικό βράχο μαρτυρά τη σημασία της περιοχής στην αρχαιότητα.

Χώρα: Το αρχιτεκτονικό κόσμημα

Η πρωτεύουσα του νησιού είναι ένας από τους ομορφότερους οικισμούς των Κυκλάδων. Χτισμένη μακριά από τη θάλασσα για προστασία από τις πειρατικές επιδρομές, η Χώρα διατηρεί την παραδοσιακή της φυσιογνωμία με τα στενά δρομάκια, τις λευκές εκκλησίες και το μεσαιωνικό κάστρο του 13ου αιώνα.

Οι ανεμόμυλοι που στεφανώνουν τον οικισμό προσφέρουν εξαιρετική θέα στο ηλιοβασίλεμα, ενώ στην είσοδο της Χώρας τα νεοκλασικά σχολικά κτίρια αποτελούν αξιόλογα αρχιτεκτονικά δείγματα. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η βυζαντινή εκκλησία του Φωτοδότη Χριστού, που περιβάλλεται από μοναστηριακά κελιά και αμπελώνες.

Για τους λάτρεις του πολιτισμού, ο Πύργος του Γαβρά (16ος αιώνας) στεγάζει την Αρχαιολογική Συλλογή Αμοργού με σημαντικά ευρήματα από τις τρεις αρχαίες πόλεις του νησιού. Το Λαογραφικό Μουσείο, που βρίσκεται στο σπίτι του ήρωα Θεόδωρου Πάσσαρη, παρουσιάζει στοιχεία της παραδοσιακής ζωής των κατοίκων.

Η Παναγιά η Χοζοβιώτισσα: Θαύμα αρχιτεκτονικής

Το διασημότερο μνημείο του νησιού είναι η Μονή της Παναγιάς της Χοζοβιώτισσας, χτισμένη στον 8ο αιώνα και ανακαινισμένη τον 11ο με μέριμνα του αυτοκράτορα Αλέξιου Κομνηνού. Το μοναστήρι, που κάποτε φιλοξενούσε πάνω από 100 μοναχούς, είναι χτισμένο σε μια απόκρημνη πλαγιά και προσφέρει εκπληκτική θέα στο Αιγαίο.

Η πρόσβαση γίνεται μέσω 300 λιθόστρωτων σκαλοπατιών, ενώ οι επισκέπτες μπορούν να εξερευνήσουν τους 5 ορόφους του κτιρίου και να θαυμάσουν τις βυζαντινές εικόνες και τη πλούσια βιβλιοθήκη. Η Μονή εορτάζει στις 21 Νοεμβρίου με λαμπρό πανηγύρι.

Νότια Αμοργός: Αρχαιολογικοί Θησαυροί

Η περιοχή της Κάτω Μεριάς, που συνδέθηκε με ασφαλτόδρομο μόλις πριν από δύο δεκαετίες, κρύβει έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους του νησιού. Ο Πύργος της Αγίας Τριάδας Αρκεσίνης είναι ένα οχυρό συγκρότημα που το χρησιμοποιούσαν ως κατοικία και φρυκτωρία. Η επιγραφή "ΚΤΗΣΙΦΩΝΤΟΣ" αποκαλύπτει τον ιδιοκτήτη του κτιρίου, ενώ τα γύρω κτίσματα περιλαμβάνουν πατητήρι, ελαιοτριβείο και αποθηκευτικούς χώρους.

Οι παραλίες του Μούρου και της Καλοταρίτισσας προσφέρουν εκπληκτικές δυνατότητες για κολύμπι, ενώ από την Καλοταρίτισσα υπάρχει σύνδεση με καΐκι προς το νησάκι της Γραμβούσας.

Αιγιάλη: Η Βόρεια Πύλη

Το δεύτερο λιμάνι του νησιού περιβάλλεται από γραφικά χωριά - Θολάρια, Λαγκάδα και Ποταμός - που αναβαθμίζονται στις πλαγιές πάνω από τον κόλπο. Ο όρμος του Αγίου Παύλου, με απέναντι τη νησίδα της Νικουριάς, δημιουργεί ένα προστατευμένο φυσικό περιβάλλον ιδανικό για κολύμπι. Η παραλία της Λεβρωσού, με τα αρμυρίκια που προσφέρουν φυσική σκιά, είναι μία από τις ομορφότερες του νησιού.