Ο Βασιλιάς (τουρισμός) δείχνει δυνατός, αλλά παραμένει γυμνός…

Παρακολουθώντας τις εξελίξεις μετά τη 13η Νοεμβρίου, το πως ξεδιπλώνεται η σοβαρότατη κρίση στις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας και όλα όσα κινούνται στο διεθνές προσκήνιο και παρασκήνιο και στη χώρα μας, κυρίως από τη σκοπιά του τουρισμού, ένα συμπέρασμα ξεπροβάλλει: 

Ότι το “ο θάνατός σου, η ζωή μου”, παραμένει μία βασική – αν όχι η πιο σταθερή, διαχρονικά - στρατηγική τουρισμού της χώρας μας! 

“Στρατηγική” χάριν ευφημισμού, βέβαια και υπό την έννοια ότι είναι μία διαδικασία στην οποία ο τουριστικός κόσμος, ελίσσεται κατά το δοκούν όταν ευνοείται ή εγκλωβίζεται εκ των πραγμάτων, όταν τα πράγματα είναι δύσκολα.

Στον τουρισμό, είναι παγκοίνως γνωστό ότι μία έκτακτη κατάσταση σε έναν προορισμό, μπορεί να ευνοήσει άλλους ή το αντίστροφο. Όπως αποδεικνύεται δε, τα τελευταία χρόνια, σε τέτοιες καταστάσεις δεν υπάρχουν πια “κώδικες τιμής” και “συμφωνίες κυρίων”. Μόλις προκύψει πρόβλημα σε έναν ή περισσότερους προορισμούς, οι υπόλοιποι σπεύδουν να επωφεληθούν και να τοποθετηθούν στρατηγικά προ των επιπτώσεων και των νέων εξελίξεων για να καρπωθούν οφέλη.

Μπορεί να τηρούνται τα προσχήματα, σε επίπεδο επικοινωνιακό, αλλά από κάτω, γίνεται χαμός έως και… “σκύλευση”, ειδικά στις επαφές με τους μεγάλους τροφοδότες και ρυθμιστές των ροών των πελατών, τους tour operators.

Επομένως (για να μην παρεξηγηθούμε κιόλας), δεν είναι θέμα να μπαίνει ένας προορισμός σε αυτό το παιχνίδι. Τουναντίον, είναι νόρμα της αγοράς. Γίνεται θέμα, όμως, όταν ένας προορισμός στηρίζεται και περιμένει τέτοιες καταστάσεις, για να αυξάνει την κίνησή του και να πορεύεται. «Ξυπόλητος στα αγκάθια», βέβαια, γιατί είναι πολύ εύκολο – ειδικά σε τόσο ρευστές συνθήκες - να περάσει από τη θέση του ευνοούμενου, στη θέση του σκυλευόμενου. Εν μία νυκτί.

Είναι εντελώς διαφορετικό να αντιμετωπίζεις τέτοιες συνθήκες, έχοντας πίσω σου μία μακροχρόνια συγκροτημένη τουριστική πολιτική, με καλομελετημένη στρατηγική marketing και προβολής, με μηχανισμούς διαχείρισης κρίσεων (θετικών και αρνητικών επιπτώσεων) με επενδυτικά σχέδια, με σύγχρονες υποδομές, ανταγωνιστικό και θωρακισμένο προϊόν και άλλο να προχωρείς με καταστάσεις “δος ημίν σήμερον”, από περίοδο σε περίοδο και ουσιασικά να “ελπίζεις” να πάει κάτι στραβά αλλού για να συμπληρώσεις, πρόσκαιρα, τον δικό σου “άρτο”.

Η ουσία είναι μία. Αν δεν έχεις ασχοληθεί, ως χώρα, ως προορισμός, να απαντήσεις μεθοδιακά και πρακτικά το ερώτημα “γιατί αυτοί οι τουρίστες, που τώρα έρχονται από σπόντα, δεν είχαν επιλέξει την Ελλάδα αρχικά;” και το “πόσους από αυτούς, μπορούμε να κρατήσουμε, να τους κερδίσουμε, ως προορισμός;”, τότε, τι να συζητάμε; 

Δεν είναι τωρινός, ούτε κάν πρόσφατος αυτός ο προβληματισμός. Πηγαινοέρχεται δεκαετίες τώρα, μεταξύ των μεγάλων κρίσεων και συρράξεων ή των τρομοκρατικών επιθέσεων, δεξιά και αριστερά (ακόμα και στην ίδια την Ελλάδα), κάποιες φορές άνοιξε η συζήτηση, αλλά ποτέ δεν ολοκληρώθηκε, ποτέ δεν μπήκε σε μία πολιτική ατζέντα με συνέχεια και συνέπεια, προκειμένου να μεταφραστεί σε στρατηγική και σχέδια. 

Ούτε καν έναν μόνιμο, αξιόπιστο και αποτελεσματικό μηχανισμό διαχείρισης κρίσεων δεν έχει αποδώσει, όλα αυτά τα χρόνια. 

Ας μην γελιώμαστε, όμως. Αν ρίξουμε μία βαθιά και αντικειμενική ματιά στην κατάσταση του “βασιλιά”-τουρισμού, αυτήν τη στιγμή, στα τέλη του 2015, αυτό που βλέπουμε είναι ότι πολύ πιο θεμελιώδη και κρίσιμα ζητήματα παραμένουν περίπου στην ίδια, προ πολλών ετών, κατάσταση.

Κοινώς, ο βασιλιάς από πλευράς εικόνας και συνεισφοράς, δείχνει δυνατός, ανθεκτικός και δημοφιλής, αλλά, από πλευράς πολιτικής βούλησης, οικονομικής σταθερότητας, θεσμικών πλαισίων, επενδυτικού-επιχειρηματικού περιβάλλοντος και υποδομών, παραμένει γυμνός και απροστάτευτος…