«Το κόστος... το κόστος...»*

Ό,τι και να λέμε ή μας λένε, ό,τι και να κάνουμε, ένα είναι απολύτως βέβαιο: το κόστος του ελληνικού τουριστικού προιόντος, ύστερα από τις αυξήσεις στους συντελεστές ΦΠΑ σχεδόν σε όλες τις υπηρεσίες και τα προιόντα που συνδέονται άμεσα και έμμεσα με τον τουρισμό, θα είναι το κυρίαρχο ζήτημα για την Ελλάδα, σε όλες μας τις αγορές και σχεδόν σε όλες τις κατηγορίες επισκεπτών, για το 2016. 

Το όλο θέμα και οι βασικές πιθανές επιπτώσεις του έχουν παρουσιαστεί και αναλυθεί σε μεγάλο βαθμό από τους τουριστικούς φορείς και τουριστικούς παράγοντες. Με μεγαλύτερη έμφαση στο τι γίνεται με τους tour operators και τα ξενοδοχεία, δηλαδή στις διαπραγματεύσεις και στις συμφωνίες που αυτές καταλήγουν, με κύριο στόχο να μετριαστεί η επιβάρυνση προς τον τελικό αποδέκτη, τους πελάτες.

Δεν είναι, όμως, μόνον η αναστάτωση που επήλθε στο tour operating (θα διαβάσατε ότι οι μπροσούρες αρκετών TOs για Ελλάδα έχουν καθυστερήσει, ακριβώς λόγω αυτής της κατάστασης) από το... «σάλτο μορτάλε» που γίνεται στο κόστος του προορισμού Ελλάδα.

Οι tour operators, φυσικά, διακινούν το σημαντικό μέρος των επισκεπτών προς τη χώρα μας. Αλλά ανάλογα σημαντικό, πια, είναι και το μερίδιο των μεμονωμένων ταξιδιωτών, που είτε κλείνουν μόνοι τους τα μέρη του ταξιδιού τους ή απευθύνονται σε μικρότερα ή ανεξάρτητα τουριστικά γραφεία.

Αυτοί οι ταξιδιώτες, «βλέπουν» τις επιβαρύνσεις παντού και ξεκάθαρα, (χωρίς το «πακετάρισμα» του tour operator): Από το ξενοδοχείο, την εστίαση και τις μετακινήσεις-μεταφορές εντός Ελλάδας, μέχρι τα εισιτήρια στα Μουσεία και στους Αρχαιολογικούς χώρους αλλά και σε ορισμένα βασικά προιόντα και αγαθά, π.χ. καφές, χυμός, τσάι, παγωτό κοκ.

Αυτοί οι ταξιδιώτες, που για ορισμένες μορφές τουρισμού είναι μία καθοριστική «μάζα», όπως π.χ. στα City Break, στα μεγάλα μας αστικά κέντρα, σε κάποιες ειδικές μορφές τουρισμού - διαπιστώνουν ή θα διαπιστώσουν αργότερα, όταν θα ψάχνουν για προορισμό ταξιδιού, ότι η Ελλάδα έχει γίνει πολύ πιο ακριβή. Σε κάθε του βήμα, επιλογή, δραστηριότητα, αυτός ο ταξιδιώτης, αν επιλέξει Ελλάδα, θα έχει μία σημαντική επιβάρυνση, σε σχέση με τη φετινή περίοδο. 

Αν είναι επαναλαμβανόμενος επισκέπτης, θα το αντιληφθεί αμέσως. Αν θέλει να έρθει για πρώτη φορά ή ύστερα από κάποιο καιρό, θα συγκρίνει με τους ανταγωνιστικούς προορισμούς.

Πως θα αντιδράσει; Τι θα κάνει; Γιατί, ας μην ξεχνάμε, ακόμα και αν έχει μία οικονομική άνεση μεγαλύτερη του μέσου όρου, το ακριβότερο, χωρίς να έχει αλλάξει ανάλογα κάτι στην ποιότητα ή στην προσφορά, είναι, απλά, ενοχλητικό.

Ανεξάρτητα από τι πιστεύουμε και εκτιμούμε εμείς εδώ στην Ελλάδα, είναι πάντα ενδιαφέρον να παρακολουθούμε και τις αντιδράσεις των ξένων, όπου αυτές εκδηλώνονται. Είναι χαρακτηριστικό ότι η είδηση των εξωπραγματικών, κατ’ εμέ, αυξήσεων στα εισιτήρια των Μουσείων και των Αρχαιολογικών χώρων, προκάλεσε ένα μεγάλο κύμα αρνητικών δημοσιευμάτων και σχολίων στα social media - ορισμένα δε πολύ «επιθετικά» - κάτι που πολλοί δεν περίμεναν.

Προς το παρόν, αυτό το διάστημα, μόνον υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε. Θα περιορίσει κάποιες πρόσθετες δραστηριότητες, π.χ. ξεναγήσεις, περιηγήσεις, επισκέψεις σε Μουσεία; Θα «κόψει» εξόδους για φαγητό, ποτό, διασκέδαση και αγορές; Θα μείνει λιγότερες μέρες; 

Θα αναγκαστεί να επιλέξει all inclusive, ενώ δεν θα το έκανε αρχικά (το οποίο παρεμπιπτόντως, από μέσο ΦΠΑ 9,8% πάει περίπου στο 16,5%); 

Νομίζω ότι έχουμε πολλή δουλειά να κάνουμε σε επίπεδο παρακολούθησης και ανάλυσης των τάσεων και των επιπτώσεων, τους επόμενους μήνες. Η πιθανότητα δομικών μεταβολών στη ζήτηση για τη χώρα μας, στις περισσότερες αγορές μας, απλά και μόνον λόγω κόστους, είναι πολύ μεγάλη. Όσο και αν μπορεί να «θολώνουν» το τοπίο η γεωπολιτική συγκυρία και οι εξελίξεις γύρω μας.

*Στην ταινία «Αποκάλυψη Τώρα», ο Μάρλον Μπράντο, ο διαβόητος συνταγματάρχης Kurz, ψυχορραγεί «σφαγμένος» από τον Μάρτιν Σιν, τον Λοχαγό Willard, ψιθυρίζοντας «The horror… the horror…”.