Λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση της Αρχαίας Αγοράς των Αθηνών

​Η λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας αποτελεί προτεραιότητα για το Υπουργείο Πολιτισμού. Μετά την ωρίμανση των μελετών για την εκτέλεση των αναγκαίων έργων στον Κεραμεικό, σειρά έχει ο αρχαιολογικός χώρος της Αρχαίας Αγοράς. Το Υπουργείο Πολιτισμού δια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών, στο πλαίσιο της πολιτικής του για την   βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών προς τους επισκέπτες και την ενδυνάμωση της εμπειρίας τους, προχωρεί στην αναβάθμιση των υποδομών, των εγκαταστάσεων εξυπηρέτησης του κοινού, αλλά και του αστικού εξοπλισμού στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Αγοράς των Αθηνών. Το έργο αφορά στη συνολική ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου με επίκεντρο τη διαμόρφωση νέας πύλης εισόδου – εξόδου, επί της οδού Αδριανού, και στη βελτίωση της προσβασιμότητας στον χώρο.

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Η λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση του αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Αγοράς μαζί με τη βελτίωση των υπηρεσιών εξυπηρέτησης και της προσβασιμότητας των επισκεπτών στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού, αποτελούν ένα σύνολο επεμβάσεων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με  στόχο την ενδυνάμωση της εμπειρίας και την βελτίωση της εξυπηρέτησης των χιλιάδων επισκεπτών των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας. Οι επεμβάσεις, που έχουμε σχεδιάσει για την Αρχαία Αγορά αφορούν στην πλήρη αναβάθμιση των εγκαταστάσεων εξυπηρέτησης του κοινού, και εκείνων με ειδικές απαιτήσεις. Υπηρετούν, σταθερά και απαρέγκλιτα, τη στρατηγική μας για καθολική προσβασιμότητα στους αρχαιολογικούς χώρους, όπως  και στην εξασφάλιση των αναγκαίων προϋποθέσεων για την ενίσχυση της "ασημένιας οικονομίας", στον τομέα του πολιτιστικού τουρισμού. Κεντρική ιδέα του σχεδιασμού μας είναι η διακριτικότητα των κατασκευών, ο διάλογος με το τοπίο και τα μνημεία, η οργάνωση υφιστάμενων και νέων χρήσεων που υποστηρίζουν τη λειτουργία, την​​ ​επισκεψιμότητα και την προσβασιμότητα της Αρχαίας Αγοράς».

Η περιοχή επέμβασης ορίζεται βόρεια από​​ τις γραμμές του ΗΣΑΠ, παράλληλα της οδού Αδριανού, δυτικά από την οδό Αποστόλου Παύλου, νότια από τις κλιτύες της Ακρόπολης, ενώ ανατολικά εφάπτεται με τον αστικό ιστό της Πλάκας. Χαρακτηριστικό εσωτερικό όριο της Αρχαίας Αγοράς αποτελεί η σύγχρονη οδός Αστεροσκοπείου, η οποία διχοτομεί τον χώρο, σε δύο μεγάλες ενότητες. Η εικόνα που έχει σήμερα ο αρχαιολογικός χώρος εμφανίζει λειτουργικά και αισθητικά προβλήματα. Ανάμεσα σε άλλα, από τις τέσσερις πύλες εισόδου που διαθέτει ο αρχαιολογικός χώρος, για την έκδοση εισιτηρίων, σήμερα λειτουργεί μόνο η κύρια είσοδος επί της οδού Αδριανού. Συμπληρωματικά  λειτουργεί η είσοδος επί της Αποστόλου Παύλου, στην πλατεία Ζακλίν ντε Ρομιγύ για την είσοδο ατόμων με κινητικά προβλήματα και επισήμων, κατόπιν συνεννόησης.

Στα εκδοτήρια, οι απαραίτητες για τη λειτουργία της εισόδου εγκαταστάσεις, όπως κλιματιστικές μονάδες, Wi-Fi, δίκτυα κτλ. είναι εμφανή, υποβαθμίζοντας αισθητικά τον περιβάλλοντα χώρο, ενώ στην κύρια είσοδο επί της οδού Αδριανού παρατηρείται η έλλειψη χώρου σκίασης. Από εκεί, στο επίπεδο του αρχαιολογικού χώρου  οδηγεί ράμπα κλίσης 10%, χωρίς ενδιάμεσο πλατύσκαλο, πράγμα που δυσχεραίνει την πρόσβαση σε άτομα με κινητικές δυσκολίες. Η προσβασιμότητα για τα ΑμΕΑ και τα εμποδιζόμενα άτομα είναι περιορισμένη. Η χρήση αναπηρικού αμαξιδίου είναι εξαιρετικά δυσχερής χωρίς υποβοήθηση, τόσο εξ αιτίας των κλίσεων της ράμπας πρόσβασης, όσο και των κλίσεων που αναπόφευκτα προκύπτουν από το ανάγλυφο και τα ίδια τα μνημεία. Οι χώροι υγιεινής, που βρίσκονται στη Στοά του Αττάλου, έχουν υποστεί σημαντικές φθορές και δεν υπάρχει πρόβλεψη για ΑμεΑ. Όσον αφορά στον εξοπλισμό του αρχαιολογικού χώρου, και στις σημάνσεις για τη σύνδεση των εισόδων με τα σημαντικά σημεία της Αγοράς, παρατηρείται μεγάλη ποικιλομορφία, χωρίς αισθητική και μορφολογική συνάφεια.

Το έργο αφορά στην αναβάθμιση της εικόνας και της λειτουργικότητας των εισόδων του αρχαιολογικού χώρου με προτεραιότητα στην κύρια είσοδο επί της οδού Αδριανού για την εξυπηρέτηση των ροών εισόδου-εξόδου, καθώς και στη λειτουργική εξυπηρέτηση των αναγκών των επισκεπτών ΑμεΑ. Περιλαμβάνονται η σύνδεση των εισόδων με τα σημεία στάσης, θέασης και τα σημεία πληροφόρησης του χώρου, η αναβάθμιση των χώρων υγιεινής, συμπεριλαμβανομένων των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης, που εξυπηρετούν τον αρχαιολογικό χώρο, λαμβάνοντας υπόψη την πρόσβαση και εξυπηρέτηση των επισκεπτών με αναπηρία. Επίσης, προβλέπεται η χωροθέτηση κατάλληλου αστικού εξοπλισμού στις εισόδους για τη βελτίωση της εμπειρίας του επισκέπτη στον αρχαιολογικό χώρο.

Όσον αφορά στις εισόδους-εκδοτήρια, προβλέπεται η αντικατάσταση του υπάρχοντος κτηρίου εκδοτηρίων, στην κύρια είσοδο επί της οδού Αδριανού, με νέο το οποίο να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες. Θα οργανώνει τον χώρο αναμονής και τις πορείες εισόδου - εξόδου, και θα παρέχει σκίαση σε επισκέπτες και εργαζομένους. Για την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου και την καλύτερη οργάνωση του χώρου εισόδου προβλέπονται αφαιρέσεις τμημάτων της υφιστάμενης πλατφόρμας εισόδου και πλήρωση σε ορισμένα άλλα. Στις εισόδους επί των οδών Αστεροσκοπείου και Αποστόλου Παύλου προγραμματίζεται η αποκατάσταση των υφιστάμενων εκδοτηρίων και η αισθητική αναβάθμισή τους.

Στην είσοδο του Αστεροσκοπείου προβλέπεται η διατήρηση του υφιστάμενου εκδοτηρίου εισιτηρίων με αισθητική αναβάθμισή του και συσχετισμό του με το νέο, κύριο εκδοτήριο επί της οδού Αδριανού. Προτείνεται νέο μεταλλικό στέγαστρο για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών, τη στέγαση του αυτόματου πωλητή νερού και του εκδοτηρίου e-ticket. Για την πρόσβαση στον αρχαιολογικό χώρο προτείνεται νέα σκάλα, παράλληλη προς την οδό Παναθηναίων, και δημιουργία ίχνους της συνέχειας της παναθηναϊκής οδού, επί της οδού Αστεροσκοπείου υποδηλώνοντας τη συνέχειά της στο νότιο τμήμα του αρχαιολογικού χώρου, προς την Ακρόπολη.

Στην είσοδο επί της οδού Αποστόλου Παύλου αναβαθμίζεται το υφιστάμενο εκδοτήριο και κατασκευάζεται στέγαστρο για τη σκίαση των επισκεπτών, κατά τη διαδικασία έκδοσης εισιτηρίων, του αυτόματου πωλητή νερού και του εκδοτηρίου e-ticket. Για τους χώρους υγιεινής προτείνεται ολική ανακαίνιση των υφιστάμενων εγκαταστάσεων, με προσθήκη νέων, με προδιαγραφές και για ΑμεΑ, αλλά και η  αντικατάσταση των παλαιών δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης. Όσον αφορά στον εξοπλισμό, προτείνονται νέοι στύλοι περισχοίνισης, νέες πληροφοριακές πινακίδες, νέα καθιστικά και νέα κιγκλιδώματα.