Ποτάμι: Η διάβρωση των ελληνικών ακτών πλήττει το περιβάλλον και την οικονομία

Το θέμα της διάβρωσης των ελληνικών ακτών αναδεικνύουν με ερώτηση που κατέθεσαν στη Βουλή οι βουλευτές του Ποταμιού Σπύρος Δανέλλης (Ηρακλείου) και Γιώργος Αμυράς (Β΄Αθήνας) προς τους υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γεώργιο Σταθάκη και Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο τονίζοντας ότι το σημαντικό αυτό ζήτημα έχει σοβαρές συνέπειες όχι μόνο στο περιβάλλον αλλά και την οικονομία της χώρας.

Όπως επισημαίνουν οι βουλευτές, οι ελληνικές παραλίες παρουσιάζουν σήμερα φαινόμενα διάβρωσης κατά 28,6%. Τα τελευταία χρόνια καταγράφονται περιπτώσεις «οπισθοχώρησης» παραλιών και εκβολών ποταμών κατά 5, 10, ακόμη και 400 μέτρα μέσα σε μόλις λίγες δεκαετίες. 

Τους καλούν δε να απαντήσουν σε ποιες ενέργειες έχουν προβεί για τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση της νομοθεσίας για την υλοποίηση έργων προστασίας των ακτών από το φαινόμενο της διάβρωσης.

Ζητούν επίσης να μάθουν σε τι οφείλεται η πολύχρονη καθυστέρηση της οριστικοποίησης των γραμμών αιγιαλού σε όλη την ελληνική επικράτεια, για τις ενέργειες που έχουν γίνει σχετικά καθώς και για τους λόγους καθυστέρησης αδειοδότησης αντιδιαβρωτικών έργων στις παράκτιες περιοχές της χώρας.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:

"Σε ημερίδα που διοργάνωσε το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδας πρόσφατα με θέμα «Διάβρωση ακτών: Αίτια-Αντιμετώπιση - Θεσμικό Πλαίσιο» οι ομιλητές έκαναν εκτενή αναφορά στο γεγονός ότι η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει και «καταπίνει» παραλίες, δρόμους και σπίτια. Ενδεικτικό είναι πως τα τελευταία χρόνια καταγράφονται περιπτώσεις «οπισθοχώρησης» παραλιών και εκβολών ποταμών κατά 5, 10, ακόμα και 400 μέτρα, κάποιες φορές μάλιστα μέσα σε μόλις λίγες δεκαετίες. Όπως αναφέρθηκε, το ποσοστό των ελληνικών παραλιών που παρουσιάζει σήμερα φαινόμενα διάβρωσης ανέρχεται στο 28,6%. 

Το πρόβλημα της διάβρωσης είναι εντονότερο σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας, όπως στην Κρήτη όπου υπό διάβρωση βρίσκονται το 65,8% των παραλιών, στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας όπου πρόβλημα διάβρωσης εντοπίζεται στο 45,1% των παραλιών και στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας όπου υπό διάβρωση βρίσκεται το 39% της ακτογραμμής. Η οπισθοχώρηση της ακτογραμμής, δηλαδή η απώλεια παράκτιας γης έχει συντελεστεί είτε φυσιολογικά λόγω τοπικών γεωλογικών και θαλάσσιων διεργασιών (τεκτονική βύθιση, άνοδος στάθμης - κλιματική αλλαγή κλπ.), είτε τεχνητά από ανθρώπινες παρεμβάσεις (φράγματα ποταμών, τεχνικά έργα κλπ).

Στην ημερίδα του ΤΕΕ υπογραμμίστηκε από σχεδόν όλους τους ομιλητές ότι το σημαντικό ζήτημα της διάβρωσης των ακτών έχει σοβαρές συνέπειες, όχι μόνο στο περιβάλλον, αλλά και στην οικονομία της χώρας. Παρόλα αυτά η αντιμετώπιση του φαινομένου υπήρξε μέχρι σήμερα αποσπασματική. Απαιτείται ολοκληρωμένη και ενιαία στρατηγική, σχεδιασμός στον οποίο πρέπει να συμμετέχουν η επιστημονική κοινότητα, η κεντρική διοίκηση, οι τοπικές αρχές αυτοδιοίκησης, καθώς επίσης έργα και εξασφάλιση πόρων για την αντιμετώπιση του φαινομένου. 

Τα μέτρα που προτείνουν οι ειδικοί αφορούν είτε σε «σκληρές» ακτομηχανικές λύσεις (βραχίονες, κυματοθραύστες, παράκτιους τοίχους κ.ά.) είτε σε πιο «ήπιες» λύσεις (εμπλουτισμός των παραλιών, αλλαγή της παράκτιας κλίσης ή σταθεροποίηση των αμμοθινών). Όποια λύση και αν επιλεγεί όμως, ουσιαστικά πρόκειται για αντιδιαβρωτικά έργα, η αδειοδότηση των οποίων απαιτεί πολύπλοκες διαδικασίες και είναι εξαιρετικά χρονοβόρες, με συνέπεια το παράκτιο περιβάλλον να παραμένει εκτεθειμένο σε περεταίρω διάβρωση.

Πρωτίστως όμως, αυτό που απαιτείται να τελεσφορήσει είναι η διαδικασία οριστικής χάραξης των γραμμών αιγιαλού στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας. Επισημαίνεται ότι την ώρα που η ελληνική ακτογραμμή διαβρώνεται, η ελληνική πολιτεία έως σήμερα δεν έχει ακόμη χαραγμένο αιγιαλό, παρά μόνο για μεμονωμένα ασύνδετα τμήματα, τα οποία προσεγγίζουν το 20% του συνόλου της ελληνικής ακτογραμμής. Κι αυτό συμβαίνει 77 χρόνια από την πρώτη φορά που η ελληνική πολιτεία αποφάσισε να καθορίσει και να προστατεύσει τον αιγιαλό με τον αναγκαστικό ν. 2344/40 και 16 χρόνια έπειτα από τις τελευταίες ρυθμίσεις του ν. 2971/2001. 

Σημειώνεται δε ότι η προκαταρκτική γραμμή αιγιαλού που έχει επεξεργαστεί η ΕΚΧΑ Α.Ε. (Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση) ήδη από το 2008, θα πρέπει να διορθωθεί στα σημεία όπου διαπιστώνονται προβλήματα ώστε άμεσα να γίνει οριστική. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται και προστατεύεται ο αιγιαλός και ο παράκτιος ελλαδικός χώρος. Διαφορετικά, ο νόμος ορίζει ότι η προκαταρκτική γραμμή γίνεται αυτόματα και οριστική, με ορατό τον κίνδυνο να εμφανιστούν προβλήματα παρόμοια με αυτά που ανέδειξε η ανάρτηση των δασικών χαρτών.

Εύλογα δημιουργείται πλήθος ερωτημάτων όσον αφορά στις αιτίες καθυστέρησης της ολοκλήρωσης της επεξεργασίας της νομοθεσίας, με την οποία θα ρυθμίζονται τα θέματα καθορισμού της γραμμής αιγιαλού και της απλοποίησης των διαδικασιών αδειοδότησης έργων προστασίας των ακτών. Με αποτέλεσμα να μην δίνονται λύσεις σε πολλά από τα προβλήματα των παράκτιων περιοχών της χώρας. 

Κατόπιν των ανωτέρω, ερωτάσθε:

1. Σε τι οφείλεται η πολύχρονη καθυστέρηση της οριστικοποίησης των γραμμών αιγιαλού σε όλη την ελληνική επικράτεια;

2. Σε ποιες ενέργειες έχετε προβεί ώστε να χαραχθούν οριστικά οι γραμμές αιγιαλού της χώρας;

3. Σε τι οφείλεται η καθυστέρηση στις αδειοδοτήσεις αντιδιαβρωτικών έργων στις παράκτιες περιοχές της χώρας;

4. Σε ποιες ενέργειες έχετε προβεί για τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση της νομοθεσίας για την υλοποίηση έργων προστασίας των ακτών από το φαινόμενο της διάβρωσης;"