Last-minute κρατήσεις: Η μάχη της Ελλάδας με την Ισπανία, την Τουρκία και την Αίγυπτο

Η φετινή θερινή περίοδος στην Ευρώπη αποδεικνύεται εξαιρετικά απαιτητική για τους τουριστικούς οργανισμούς, με τις last-minute κρατήσεις να διαμορφώνουν –για άλλη μια χρονιά– τους τελικούς ισολογισμούς των πωλήσεων. Παρά την ισχυρή ώθηση των early bookings από το φθινόπωρο του 2023 έως τον Ιανουάριο του 2024, η ζήτηση ατόνησε τους επόμενους μήνες, με την προσοχή να στρέφεται πλέον σχεδόν αποκλειστικά στην αγορά της τελευταίας στιγμής.

Απρίλιος μετ’ εμποδίων, αλλά ο Μάιος έφερε ανάκαμψη

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Travel Data + Analytics (TDA), η καμπύλη κρατήσεων φέτος παρουσίασε μετατόπιση εξαιτίας των αργιών του Πάσχα που έπεσαν αργά τον Απρίλιο, οδηγώντας σε αδύναμες νέες κρατήσεις εκείνο τον μήνα. Ωστόσο, από τις αρχές Μαΐου παρατηρείται σαφής ανάκαμψη, όπως σημειώνει ο Roland Gassner, επικεφαλής επιχειρηματικής ανάπτυξης της TDA. Η TUI και άλλοι μεγάλοι tour operators έχουν ήδη καταγράψει άνοδο στις πωλήσεις.

Παρόλα αυτά, το αποτύπωμα αυτής της ανάκαμψης είναι περιορισμένο. Μέχρι τα τέλη Απριλίου, οι συνολικές πωλήσεις για πακέτα διακοπών ήταν αυξημένες μόλις κατά 4% σε σχέση με πέρυσι, με τον αριθμό των ταξιδιωτών να υπολείπεται ελαφρώς σε σύγκριση με το 2023. Η αύξηση προέρχεται σχεδόν αποκλειστικά από τις τιμές, όχι από τον όγκο κρατήσεων.

Η πίεση των τιμών και η «έκρηξη» του πληθωρισμού στην Τουρκία

Καθώς οι τιμές των πακέτων έχουν αυξηθεί κατά περίπου 40% την πενταετία 2019-2024, οι φετινές ανατιμήσεις συνεχίζονται, κυρίως λόγω του πληθωρισμού και της αύξησης του κόστους για ξενοδόχους και αεροπορικές εταιρείες. Ιδιαίτερα έντονη είναι η κατάσταση στην Τουρκία, όπου ο πληθωρισμός κυμαίνεται ακόμη γύρω στο 40%. Ως αποτέλεσμα, αν και οι συνολικές πωλήσεις είναι σχετικά σταθερές, ο αριθμός των επισκεπτών στη χώρα έχει μειωθεί κατά 5% σε σύγκριση με το προηγούμενο καλοκαίρι.

Αυτό επέτρεψε στην Ισπανία να ανακτήσει την πρωτοκαθεδρία σε κρατήσεις για το καλοκαίρι, με προορισμούς όπως η Μαγιόρκα να ξεπερνούν την Τουρκία που πέρυσι είχε περάσει για πρώτη φορά μπροστά.

Ελλάδα: Θετικό πρόσημο, αλλά χωρίς θρίαμβο

Η Ελλάδα, που το 2023 σημείωσε ρεκόρ με 5,4 εκατ. Γερμανούς επισκέπτες, συνεχίζει να καταγράφει καλή πορεία και φέτος. Παρά τις αυξήσεις τιμών, παραμένει ανταγωνιστική σε σχέση με την Τουρκία και προσελκύει ταξιδιώτες που αναζητούν πιο προσιτές λύσεις. Όπως επισημαίνει ο Gassner, ορισμένοι τουρίστες που παραδοσιακά επέλεγαν την Τουρκία στρέφονται φέτος προς την Ελλάδα, την Αίγυπτο και τη Βουλγαρία – χώρες που παρουσιάζουν διψήφιες αυξήσεις στις κρατήσεις από τους tour operators.

Η απορρόφηση μέρους της ζήτησης από τη χρεοκοπία της FTI, του τρίτου μεγαλύτερου γερμανικού τουριστικού οργανισμού, ευνοεί και την Ελλάδα, όπως και την Αίγυπτο και την Τουρκία, όπου η παρουσία της FTI ήταν παραδοσιακά ισχυρή.

Ποιοι ωφελούνται από την κατάρρευση της FTI

Η χρεοκοπία της FTI έχει διαμορφώσει ένα νέο τοπίο στην τουριστική αγορά. Οι ανταγωνιστές της – όπως οι TUI, Dertour, Schauinsland και Anex Group (που περιλαμβάνει την Öger Tours) – αποκτούν πρόσβαση σε μια πίτα εσόδων που ξεπερνά τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ. Ορισμένοι από αυτούς καταγράφουν ήδη διψήφια ποσοστά ανάπτυξης.

Στο πλαίσιο αυτό, πολλοί Τούρκοι ξενοδόχοι έχουν κινητοποιηθεί δυναμικά, προσφέροντας ειδικές τιμές σε τουρ οπερέιτορς, με εκπτώσεις 10%-15% σε επιλεγμένα ξενοδοχεία, ενώ προτείνονται πιο οικονομικά καταλύματα στη δεύτερη ή τρίτη σειρά από την παραλία. Στόχος είναι να διατηρηθεί ζωντανή η last-minute αγορά, στην οποία η Τουρκία διακρίθηκε ιδιαίτερα τα τελευταία δύο χρόνια.

Οι ΗΠΑ σε υποχώρηση – Η Ασία και οι κρουαζιέρες κερδίζουν έδαφος

Εκτός Ευρώπης, η αγορά των ΗΠΑ καταγράφει σημαντική υποχώρηση: οι νέες κρατήσεις από τη Γερμανία είναι μειωμένες κατά πάνω από 30% σε σύγκριση με πέρυσι, κυρίως λόγω του κόστους. Οι τουρίστες στρέφονται σε πιο προσιτούς long-haul προορισμούς, όπως η Καραϊβική, η Ταϊλάνδη και άλλες ασιατικές χώρες. Αντίστοιχα, η Αυστραλία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και προορισμοί στην υποσαχάρια Αφρική παρουσιάζουν αύξηση της ζήτησης.

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι κρουαζιέρες συνεχίζουν την ανοδική πορεία τους, ενισχυμένες από τη ναυπήγηση νέων πλοίων και την επιστροφή της εμπιστοσύνης του κοινού.

Last-minute κρατήσεις: Όχι πλέον «ευκαιρίες», αλλά καθυστερημένες αποφάσεις

Οι τιμές για last-minute πακέτα δεν χαρακτηρίζονται πλέον από τις μεγάλες προσφορές του παρελθόντος. Το «πακέτο διάσωσης» των last-minute κρατήσεων είναι πάντα ο καιρός. Ένας βροχερός Ιούνιος στη Γερμανία θα μπορούσε να λειτουργήσει ως καταλύτης για κρατήσεις της τελευταίας στιγμής. Οι καταναλωτές δεν έχουν πλέον πολλές ελπίδες για «ευκαιρίες» – οι καλές τιμές είναι σπάνιες – όμως η ανάγκη για διακοπές, ακόμα και με καθυστέρηση, παραμένει ισχυρή.

Όπως σημειώνει ο Gassner, περίπου το 10-15% των Γερμανών καταναλωτών κινούνται πλέον στο όριο του "μόλις αντέχω οικονομικά να κάνω διακοπές". Ωστόσο, συνεχίζουν να προγραμματίζουν ταξίδια, σχεδόν από κοινωνική και ψυχολογική αδράνεια. Η τάση μπορεί να ανατραπεί εφόσον αυξηθούν οι ανακοινώσεις για περικοπές θέσεων εργασίας, ιδίως στον ευαίσθητο τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας.

Καλοκαίρι με προσδοκίες αλλά και ρίσκο

Ο τουριστικός τομέας στην Ευρώπη βρίσκεται σε αναμονή: αν και οι last-minute κρατήσεις μπορούν να ενισχύσουν τους τζίρους, δεν υπάρχει καμία εγγύηση για υπερβάσεις στόχων. Η Ελλάδα παραμένει σε τροχιά ανάπτυξης, επωφελούμενη από τη σχετική της σταθερότητα τιμών και τη φήμη της ως ασφαλούς και φιλόξενου προορισμού.

Όμως, όπως όλα δείχνουν, το καλοκαίρι του 2024 δεν θα είναι ένα καλοκαίρι «εύκολων πωλήσεων». Θα είναι ένα καλοκαίρι προσαρμογών, ταχύτατων κινήσεων, στοχευμένων προσφορών και σταθερής παρακολούθησης της αγοράς – ιδίως των last-minute κρατήσεων που μπορεί να κρίνουν την τελική έκβαση.

(*) Με πληροφορίες από το fvw