Βρετανικός τουρισμός: Ανησυχία για ύφεση της οικονομίας και πτώση της στερλίνας

Η αυξανόμενη αβεβαιότητα για το Brexit εντείνει την ανησυχία για ύφεση της βρετανικής οικονομίας ενώ την ίδια στιγμή καταγράφονται πτωτικές τάσεις της στερλίνας.

Η πορεία της βρετανικής οικονομίας θα αποτελέσει προάγγελο των εξελίξεων και στον εξερχόμενο βρετανικό τουρισμό για το 2020 επηρεάζοντας σαφέστατα και τη χώρα μας.  

Τα τελευταία διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία για την οικονομική ανάπτυξη της Βρετανίας έχουν τροφοδοτήσει μια έντονη συζήτηση μεταξύ οικονομικών αναλυτών για το αν η χώρα βρίσκεται σε πορεία ύφεσης ή όχι. Τα μηνιαία στατιστικά στοιχεία του Office for National Statistics (ONS) δείχνουν μια ανάκαμψη 0,3% του βρετανικού ΑΕΠ τον Μάιο του 2019, έναντι μείωσης 0,4% τον Απρίλιο του ιδίου έτους. Όπως όμως φαίνεται η μεγέθυνση της οικονομίας παρέμεινε, στο δεύτερο τρίμηνο, σε χαμηλότερα επίπεδα από τον μέσο όρο του πρώτου τριμήνου.

 Όπως είναι σαφές, οι αριθμοί σχεδόν «εγγυώνται» για την οικονομία της Βρετανίας ένα αναπτυξιακά αδύναμο πρώτο εξάμηνο του έτους, απαιτώντας από τον επόμενο πρωθυπουργό της χώρας, είτε τον Boris Johnson είτε τον Jeremy Hunt, να προσθέσει τον παράγοντα "πιθανή ύφεση" στον κατάλογο των πιεστικών ανησυχιών για το αύριο της χώρας.

Τα καλά νέα για τη βρετανική οικονομία είναι ότι τα ποσοστά απασχόλησης βρίσκονται σε επίπεδα ρεκόρ. Αναμένεται λοιπόν ότι η οικονομία θα επωφεληθεί από την αύξηση των καταναλωτικών δαπανών, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι τα νοικοκυριά απολαμβάνουν σταθερή αύξηση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματός τους.

Από την άλλη πλευρά είναι πολλοί οι αναλυτές που εκφράζουν την άποψη ότι οι δύσκολες στιγμές βρίσκονται μπροστά. Χαρακτηριστικά, ο Chris Williamson, επικεφαλής οικονομολόγος της IHS Markit η οποία δημοσιεύει τους δείκτες PMI, δήλωσε ότι «γίνεται όλο και πιο προφανές ότι η υποκείμενη υγεία της οικονομίας επιδεινώνεται συνεχώς». Είναι γεγονός ότι τα δημοσιευόμενα στοιχεία για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά φέρνουν στο προσκήνιο μια απαισιόδοξη προοπτική, με τους δείκτες PMI, ειδικότερα τον Ιούνιο, να προβάλουν σαφώς το σενάριο μιας οικονομίας κοντά στην ύφεση.

Πολλοί αναλυτές αναφέρονται στο θετικό στοιχείο της αύξησης της βιομηχανικής παραγωγής τον Μάιο. Αυτή η αύξηση όμως ήταν απόρροια, σε μεγάλο βαθμό, της επανεκκίνησης της παραγωγής στα εργοστάσια αυτοκινήτων, καθώς η πτώση του Απριλίου προκλήθηκε από τους ίδιους τους κατασκευαστές οι οποίοι, αντιδρώντας στην αρχική προθεσμία για Έξοδο από την ΕΕ την 29η Μαρτίου, μετέθεσαν σκόπιμα τους ετήσιους προγραμματισμούς συντήρησης για τον μήνα αυτό. Αυτό όμως που είναι εύκολα αντιληπτό στην αγορά είναι ότι, ανεξάρτητα της κατάληξης του Brexit, το σημερινό υψηλό επίπεδο συσσώρευσης αποθεμάτων στην αγορά θα πρέπει τελικά να μειωθεί, γεγονός που υποδηλώνει μείωση της μελλοντικής παραγωγής και περαιτέρω αδυναμία στη μελλοντική οικονομική ανάπτυξη.

Οι ανησυχίες για ένα άτακτο Brexit

Από πλευράς τους οι επιχειρηματικές ενώσεις του ιδιωτικού τομέα επισημαίνουν ότι, η αυξανόμενη αβεβαιότητα γύρω από το Brexit εντείνει τις υπάρχουσες ανησυχίες για επιβράδυνση τόσο της βρετανικής όσο και της ευρωπαϊκής οικονομικής ανάπτυξης. Αν οι προοπτικές δεν βελτιωθούν, η προετοιμασία για την έξοδο από την ΕΕ στις 31 Οκτωβρίου θα είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα άσκηση τόσο για οικονομολόγους όσο και για πολιτικούς στη Βρετανία. Οι περισσότεροι αναμένουν ότι, μια άτακτη έξοδος χωρίς συμφωνία θα συμπιέσει τους ρυθμούς ανάπτυξης της χώρας. Εάν δε το σημείο εκκίνησης βρει την οικονομία σε σχετικά αδύναμη κατάσταση, δεν θα χρειαστεί μεγάλη πίεση για να τη στρέψει σαφώς προς την ύφεση.

Η Τράπεζα της Αγγλίας, στην εξαμηνιαία έκφραση των ανησυχιών της στο πλαίσιο της έκθεσης χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, αναφέρει ότι ένα άτακτο Brexit και ένας παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος είναι οι δύο πιο επικείμενες απειλές για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Βρετανίας.

Συγκεκριμένα, η Κεντρική Τράπεζα προειδοποιεί στην έκθεσή της, που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, ότι η «αντιληπτή πιθανότητα» ενός no-deal Brexit έχει αυξηθεί, γεγονός που φέρνει μαζί του «υπαρκτούς κινδύνους οικονομικής αναστάτωσης» και «σημαντικής αστάθειας» της αγοράς. Η Τράπεζα επισημαίνει ότι η Βρετανία είναι πιο προετοιμασμένη για μια αναταραχή λόγω του Brexit από ότι ήταν πριν από έξι μήνες, αν και ο Διοικητής της κ. Mark Carney επισήμανε ότι μία άτακτη έξοδος θα μπορούσε ενδεχομένως να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομία και στις αγορές.

Η επιστροφή των πολιτικών ρητορικών γύρω από ένα no-deal Brexit έχει αναγκάσει τη στερλίνα να ακολουθεί το τελευταίο χρονικό διάστημα μια δύσκολη πορεία. Η σχεδόν 2% πτώση της αξίας του νομίσματος από την αρχή του τρέχοντος μηνός Ιουλίου αντικατοπτρίζει την πιθανότητα το ΗΒ να εγκαταλείψει την ΕΕ χωρίς συμφωνία, καθώς η αγορά παρακολουθεί τους υποψήφιους ηγέτες της χώρας να έχουν αυξήσει τη ρητορική τους γύρω από ένα σκληρό Brexit. Την περασμένη Τρίτη 9/7/2019, η λίρα έπεσε στα πιο χαμηλά της επίπεδα από τον Απρίλιο του 2017 διαπραγματευόμενη στα 1,2441 δολάρια, αφού ο πρωθυπουργός της συντηρητικής ηγεσίας κ. Johnson είπε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα εγκαταλείψει την ΕΕ στις 31 Οκτωβρίου "come what may".

Τα κερδοσκοπικά κεφάλαια τοποθετούνται σταθερά αρνητικά, ενώ οι πιο μακροπρόθεσμοι επενδυτές δείχνουν ελάχιστο ενδιαφέρον για την αγορά του νομίσματος καθώς η αβεβαιότητα εξακολουθεί να υπερισχύει, παρά το γεγονός ότι τα περιουσιακά στοιχεία της Βρετανίας καθίστανται φθηνότερα. Η πιθανή στήριξη από αύξηση του επιτοκίου της Τράπεζας της Αγγλίας είναι επίσης όλο και πιο απίθανη. Παρά την ισχυρότερη από το αναμενόμενο αύξηση του ΑΕΠ το Μάιο, η ύπαρξη υποτονικών οικονομικών στοιχείων και οι ανησυχίες σχετικά με την επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης έχουν προκαλέσει βλέψεις για πιθανή περικοπή του βασικού επιτοκίου κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους.

Ο Silvia Dall'Angelo, ανώτερος οικονομολόγος της Hermes Investment Management στο Λονδίνο δήλωσε πρόσφατα ότι "εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία για το Brexit, η στερλίνα θα εξασθενήσει σημαντικά, μέχρι 1,1 δολάρια ή ακόμα και σε επίπεδο ισοτιμίας". Σημειώνεται ότι η στερλίνα σημειώνει εννέα συνεχείς εβδομάδες απωλειών έναντι του ευρώ από τις αρχές Μαΐου, με συνολικές απώλειες μεγαλύτερες από 6% και με προοπτικές που είναι σαφώς προς την κατεύθυνση μεγαλύτερης πτώσης. Οι επενδυτές βεβαίως εξακολουθούν να έχουν την ελπίδα ότι η έξοδος χωρίς συμφωνία θα αποφευχθεί, αλλά δεν αρκεί μόνο η ελπίδα.

Ο οικονομολόγος της Nomura, George Buckley, εξέφρασε τη σταθερή πεποίθηση της τράπεζας ότι το πιο πιθανό αποτέλεσμα θα είναι μια συμφωνία "κάπως ηρωική".

Άλλοι είναι λιγότερο αισιόδοξοι. Η Lazard Asset Management βλέπει 50% πιθανότητα για μια νέα διαπραγμάτευση για το Brexit τον Οκτώβριο, ενώ η Bank of America Merrill Lynch δήλωσε ότι μια Έξοδος χωρίς συμφωνία είναι μάλλον το πιο πιθανό σενάριο. Ο Nick Wall, διευθυντής χαρτοφυλακίου στην Merian Global Investors στο Λονδίνο, πριν από την έναρξη της κούρσας ηγεσίας εξακολουθούσε να πιστεύει ότι θα μπορούσε να αποφευχθεί ένα σκληρό Brexit. "Αυτό μπορεί τώρα να αμφισβητηθεί, δεδομένης της ρητορικής", είπε.

Πολλοί επενδυτές εξακολουθούν να διατηρούν την ελπίδα ότι θα είναι δυνατή η παράταση της προθεσμίας του Οκτωβρίου. Η κ. Dall'Angelo δήλωσε ότι θεωρεί πιθανή μια "κυβερνητική κρίση που θα οδηγήσει σε γενικές εκλογές" ως το πιο πιθανό σενάριο, γεγονός που θα έχει σαν αποτέλεσμα μια παράταση της προθεσμίας Εξόδου, ενώ ο κ. Wall δίνει σε ένα τέτοιο σενάριο 60% πιθανότητα.