Ιορδανία - Όπου το παρελθόν συναντά το μέλλον

• Κείμενο- φωτό: Δημήτρης Σταθόπουλος

Η Ιορδανία βρισκόταν χρόνια στη λίστα των επιθυμητών προορισμών μου. Με φήμη που περιλαμβάνει από αρχαίους πολιτισμούς μέχρι εντυπωσιακά φυσικά τοπία, και με μια μοναρχία που εκπροσωπείται από τις εμβληματικές φιγούρες του Βασιλιά Αμπντάλα και της Βασίλισσας Ράνια, το βασίλειο αυτό της Μέσης Ανατολής προσελκύει επισκέπτες που αναζητούν κάτι διαφορετικό.

Η πτήση με την Royal Jordanian από την Αθήνα έφτασε στο Διεθνές Αεροδρόμιο «Βασίλισσα Αλία» μετά από δυόμισι ώρες ταξιδιού πάνω από ελληνικά νησιά, την Κύπρο και τελικά την έρημο που καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της χώρας. Η εναλλαγή του τοπίου από το γαλάζιο της Μεσογείου στο χρυσαφί της ερήμου, αποτέλεσε μια πρώτη γεύση της εμπειρίας που ακολουθούσε.

Το Αμμάν: Μοντέρνο και παραδοσιακό συνυπάρχουν

Μας υποδέχτηκε ο Σαλίμ, ο ξεναγός που θα μας συνόδευε σε όλο το ταξίδι - μια τυχερή συγκυρία, καθώς είχε περάσει μια δεκαετία στην Ελλάδα και μιλούσε άψογα ελληνικά. Αυτό που έκανε εντύπωση κατά την είσοδο στην πρωτεύουσα ήταν οι σύγχρονες κατασκευές επενδυμένες με τον χαρακτηριστικό λευκό ασβεστόλιθο της περιοχής.

Το Αμμάν είναι χτισμένο πάνω σε επτά λόφους και οργανώνεται σε ομόκεντρους κύκλους, ξεκινώντας από το ιστορικό κέντρο. Το ξενοδοχείο Fairmont Amman βρισκόταν στον πέμπτο κύκλο, σε μια περιοχή με υψηλούς γυάλινους πύργους που φιλοξενούν διεθνείς αλυσίδες ξενοδοχείων.

Το πρώτο βράδυ επισκεφθήκαμε το Sufra Restaurant στην παραδοσιακή συνοικία Jabal. Το εστιατόριο, που βρίσκεται στη λίστα με τα 50 καλύτερα της Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής, στεγάζεται σε ένα αναπαλαιωμένο αστικό σπίτι και προσφέρει αυθεντικές ιορδανικές γεύσεις. Εκεί είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε την παρασκευή των παραδοσιακών πιτών khobz σε ειδικό φούρνο και να δοκιμάσουμε ποικιλίες από hummus, το mutabbal με ψητή μελιτζάνα και ταχίνι, και το dimseh, ένα εξαιρετικό πιάτο με φακές και μελάσα ροδιού.

Στην καρδιά της ερήμου: Wadi Rum

Την επόμενη μέρα αναχωρήσαμε για το νότο της χώρας με προορισμό την έρημο Wadi Rum. Μετά από τέσσερις ώρες ταξιδιού, το αστικό τοπίο έδωσε τη θέση του σε μικρούς οικισμούς και τελικά στην απεραντοσύνη της ερήμου που διακόπτεται από επιβλητικούς κοκκινωπούς βραχώδεις σχηματισμούς.

Κατά τη διάρκεια της διαδρομής κάναμε στάση σε έναν σταθμό εξυπηρέτησης που θύμιζε περισσότερο εμπορικό κέντρο πολυτελείας παρά σημείο ανάπαυσης. Πέρα από τα βασικά, μπορούσες να βρεις από τοπικά αναμνηστικά μέχρι δαπανηρά έπιπλα και αντικείμενα διακόσμησης.

Φτάνοντας στο Wadi Rum, Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, επιβιβαστήκαμε σε οχήματα 4×4 για να εξερευνήσουμε αυτό το αλλόκοσμο τοπίο που έχει φιλοξενήσει γυρίσματα πολλών χολιγουντιανών παραγωγών. Με οδηγό τον Βεδουίνο Γιουσέφ, επισκεφθήκαμε τοποθεσίες με εντυπωσιακούς βραχώδεις σχηματισμούς και είχαμε την τύχη να συναντήσουμε μια θηλυκή καμήλα με το νεογέννητο μικρό της – ένα σπάνιο θέαμα που μας θύμισε πώς η ζωή βρίσκει τρόπο να επιβιώνει ακόμα και στις πιο αντίξοες συνθήκες.

Αργότερα, δοκιμάσαμε παραδοσιακό βεδουίνικο τσάι στη σκιά ενός βράχου, ανεβήκαμε σε καμήλες για μια σύντομη βόλτα και παρακολουθήσαμε το ηλιοβασίλεμα να βάφει με πορτοκαλί και κόκκινες αποχρώσεις τους πέτρινους γίγαντες της ερήμου.

Η διανυκτέρευση σε ειδικά διαμορφωμένη κατασκήνωση αποτέλεσε μοναδική εμπειρία. Μέσα στην απόλυτη ησυχία της ερήμου, κάτω από έναν ουρανό γεμάτο αστέρια που συνήθως χάνονται στη φωταγώγηση των πόλεων, είχα την ευκαιρία για ενδοσκόπηση και περισυλλογή.

Πέτρα: Η ροζ πόλη των Ναβαταίων

Ξημερώματα, αφήσαμε πίσω μας το Wadi Rum για να επισκεφθούμε το σημαντικότερο αξιοθέατο της Ιορδανίας: την αρχαία πόλη της Πέτρας. Αυτό το αρχιτεκτονικό θαύμα, κρυμμένο για περίπου χίλια χρόνια από τον υπόλοιπο κόσμο, είναι λαξευμένο μέσα στο ροζ ψαμμίτη και αποτελεί κληρονομιά των αρχαίων Ναβαταίων.

Η προσέγγιση στον αρχαιολογικό χώρο γίνεται μέσα από ένα στενό φαράγγι (Σικ) με πολύχρωμους κάθετους βράχους ύψους έως και 100 μέτρων. Κατά μήκος της διαδρομής διακρίνονται απομεινάρια του πήλινου υδραγωγείου που εξασφάλιζε νερό στην άλλοτε ακμάζουσα πόλη.

Στην έξοδο του φαραγγιού αποκαλύπτεται το επιβλητικό "Θησαυροφυλάκιο" (Αλ Χάζνε), ένα ταφικό μνημείο ύψους 40 μέτρων λαξευμένο στο βράχο. Πιστεύεται ότι ανήκε στον φιλέλληνα βασιλιά Αρέτα Γ', γεγονός που εξηγεί τις ελληνικές επιδράσεις στην αρχιτεκτονική του και τις ελληνικές επιγραφές που εντοπίζονται στην περιοχή.

Συνεχίζοντας την περιήγηση, συναντήσαμε εκατοντάδες άλλα κτίσματα: τάφους, ναούς, και το εντυπωσιακό ρωμαϊκό θέατρο του 1ου αιώνα π.Χ. με χωρητικότητα 4.000 θεατών, σκαλισμένο κι αυτό στο φυσικό βράχο.

Νεκρά Θάλασσα: Στο χαμηλότερο σημείο της Γης

Αφήνοντας πίσω μας την Πέτρα, κατευθυνθήκαμε προς τη Νεκρά Θάλασσα. Βρισκόμενη 430 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της Μεσογείου, αποτελεί το χαμηλότερο σημείο στεριάς του πλανήτη. Από την όχθη της διακρίνονταν καθαρά η Ιεριχώ και τα περίχωρα της Ιερουσαλήμ.

Η κολύμβηση στα νερά της αποτελεί αξέχαστη εμπειρία: λόγω της εξαιρετικά υψηλής περιεκτικότητας σε αλάτι, το σώμα επιπλέει χωρίς καμία προσπάθεια. Η γεύση του νερού είναι τόσο αλμυρή που προκαλεί έντονη αίσθηση στα χείλη, ενώ πρέπει να αποφεύγεται η επαφή με τα μάτια. Πολλοί επισκέπτες επιλέγουν να αλείψουν το σώμα τους με τον πλούσιο σε μεταλλικά στοιχεία πηλό της περιοχής, που φημίζεται για τις θεραπευτικές του ιδιότητες.

Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι η στάθμη της Νεκράς Θάλασσας μειώνεται κατά περίπου ένα μέτρο ετησίως, κυρίως λόγω της υπερεκμετάλλευσης των υδάτων του Ιορδάνη ποταμού που την τροφοδοτεί.

Στα ίχνη του Χριστιανισμού: Ο τόπος βάπτισης του Ιησού

Λίγα χιλιόμετρα από τη Νεκρά Θάλασσα επισκεφθήκαμε την περιοχή όπου, σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, βαπτίστηκε ο Ιησούς. Το σημείο προσδιορίζεται με βάση αρχαιολογικά ευρήματα τριών εκκλησιών, ιστορικούς χάρτες και βιβλικές περιγραφές, ενώ βρίσκεται πλέον αρκετά μέτρα μακριά από την τωρινή κοίτη του Ιορδάνη λόγω της συρρίκνωσης του ποταμού.

Η περιοχή έχει αναδειχθεί σε σημαντικό προσκυνηματικό κέντρο με ναούς διαφόρων χριστιανικών δογμάτων: αρμενικό, κοπτικό, ρωσικό μοναστήρι. Εντυπωσιακός είναι ο ελληνορθόδοξος ναός του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, περιτριγυρισμένος από κατάφυτο περιβόλι που αποτελεί όαση στο άνυδρο τοπίο.

Επιστροφή στο Αμμάν και επίσκεψη στην Αλ Σαλτ

Επιστρέφοντας στο Αμμάν, αφιερώσαμε μια ημέρα στην εξερεύνηση της πρωτεύουσας. Περιπλανηθήκαμε στο πολύβουο κέντρο με τα στενά σοκάκια του, τις αγορές μπαχαρικών και υφασμάτων, και τα παραδοσιακά εστιατόρια. Δοκίμασα χυμό ζαχαροκάλαμου - υπερβολικά γλυκό για τα γούστα μου - και το περίφημο Κνάφα, ένα γλυκό με τυρί και σιρόπι.

Στο μεσημεριανό γεύμα σερβιρίστηκε Μακλούμπα, ένα πιάτο με στρώσεις ρυζιού, λαχανικών και κοτόπουλου που αναποδογυρίζεται κατά το σερβίρισμα. Επισκεφθήκαμε επίσης τον ναό του Ηρακλή που χτίστηκε τον 2ο αιώνα μ.Χ., από όπου απολαύσαμε πανοραμική θέα της πόλης.

Την τελευταία ημέρα του ταξιδιού επισκεφθήκαμε την πόλη Αλ Σαλτ, περίπου μία ώρα από το Αμμάν. Γνωστή για την καθημερινή αγορά της, προσφέρει από τοπικά αγροτικά προϊόντα μέχρι είδη ένδυσης. Δοκίμασα το Καταγιέφ, ένα παραδοσιακό γλυκό της περιόδου του Ραμαζανιού που μοιάζει με λεπτή κρέπα γεμιστή με καρύδια ή καρύδα. Το γεύμα στο εστιατόριο City Balcony με θέα την πόλη ήταν ο ιδανικός επίλογος πριν την επιστροφή.

Έπειτα από μια εβδομάδα γεμάτη εμπειρίες και εικόνες, επιστρέψαμε στην Αθήνα. Η Ιορδανία αποδείχθηκε ένας προορισμός που συνδυάζει αρμονικά το αρχαίο με το σύγχρονο, ένα κράτος που έχει καταφέρει να διατηρήσει την ταυτότητά του ενώ παράλληλα εξελίσσεται. Είναι μια φιλόξενη, ασφαλής χώρα όπου οι Έλληνες γίνονται δεκτοί με ιδιαίτερη θέρμη – γεγονός που διαπιστώνεται από την πρώτη κιόλας στιγμή της άφιξης.