Iνδία: Η πιο μεγάλη αγορά χρυσού στον κόσμο

Η Ινδία διαθέτει την παλαιότερη και πιο μεγάλη αγορά  χρυσού στον κόσμο όπου η κατανάλωση συχνά προσεγγίζει  τους 1.000 τόνους ετησίως.

Σχεδόν όλη η ετήσια ζήτηση χρυσού της Ινδίας ικανοποιείται μέσω εισαγωγών. Οι εισαγωγές χρυσού και η κυβερνητική πολιτική ως προς τις εισαγωγές αποτελούν τους σημαντικότερους οδηγούς της δομής  της ινδικής αγοράς χρυσού.

Οι τιμές λιανικής του χρυσού στη χώρα  υπαγορεύονται από την εγχώρια ζήτηση, τις παγκόσμιες οικονομικές τάσεις αλλά και την τιμή του στην διεθνή αγορά. Τα αποθέματα χρυσού στην Ινδία αυξήθηκαν σε 607 τόνους κατά το πρώτο τρίμηνο του 2019 από 598,60 τόνους το τέταρτο τρίμηνο του 2018.

Ο χρυσός διατίθεται σε πολλές μορφές, κυρίως  σε  κοσμήματα, σε  πλάκες χρυσού  και  σε ’’ETF’’ (exchange-traded fund). Άλλωστε η κοσμηματοποιία και η αγορά πολύτιμων λίθων της Ινδίας αποτελούν από τις πιο γρήγορα αναπτυσσόμενες ’’βιομηχανίες’’ της χώρας, με ρυθμό ανάπτυξης περίπου 15% (World Gold Consul). Οι πωλήσεις χρυσών κοσμημάτων κυριαρχούν στην Ινδία ιδίως κατά τη διάρκεια των γαμήλιων περιόδων και των μεγάλων ’’εορτών’’. Οι ράβδοι χρυσού αποτελούνται από καθαρό χρυσό και πωλούνται σε μεγάλες ποσότητες, ενώ τα ’’ETF’’ χρυσού αποτελεί ένα είδος εμπορίου πρώτων  υλών με διακυμάνσεις τιμών  στην βάση προβλέψεων (price speculations) και  λειτουργεί μέσω συμβολαίων  αγοραπωλησιών (contract purchases).

Εκτός από τις αγοραπωλησίες σε μορφή ράβδων χρυσού και κοσμημάτων, ο χρυσός πωλείται και μέσω χρηματιστηριακών συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης (futures exchanges), όπου οι διαπραγματεύσεις γίνονται μεταξύ πωλητών και καταναλωτών. Οι συμβάσεις είναι κατά βάση συμφωνίες μεταξύ εμπόρων και πωλητών για την παράδοση μιας προσυμφωνηθείσας  ποιότητας και ποσότητας μετάλλου σε προκαθορισμένη ημερομηνία. Καθώς τα συμβόλαια αυτά μπορούν εύκολα να κατατεθούν  σε έναν μεσίτη ως εγγύηση, η αγορά παρουσιάζει μεγάλη ρευστότητα και το μεγαλύτερο μέρος αυτής επιτυγχάνεται μέσω κερδοσκόπων που επιδιώκουν την αύξηση των τιμών του χρυσού. Χάρη στην πληθώρα των λιανοπωλητών, των χυτηρίων χρυσού, των παραγωγών και των κατασκευαστών, ο τομέας του χρυσού αποτελεί ένα  ασφαλές καταφύγιο έναντι των απρόβλεπτων διακυμάνσεων της  οικονομίας.

Ένα υψηλό ποσοστό συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης επί χρυσού υλοποιείται συχνά πριν από την προκαθορισμένη ημερομηνία. Συνεπώς οι συμβατικές υποχρεώσεις των αγοραστών εκκαθαρίζονται  συχνά πριν παραλάβουν το πολύτιμο μέταλλο.

Ωστόσο, η κερδοσκοπία δεν είναι ο μόνος λόγος για την ευρωστία της αγοράς του χρυσού. Ένας άλλος λόγος οφείλεται στην ευελιξία της. Για παράδειγμα, μια επιχείρηση που παράγει χρυσά κοσμήματα έχει την δυνατότητα να πουλήσει χρυσό στους καταναλωτές αντί κοσμημάτων. Δηλαδή όταν ένας κοσμηματοπώλης χρειάζεται 200 ουγκιές χρυσού για την παραγωγή 1000 χρυσών  δαχτυλιδιών, η παραγωγική διαδικασία μπορεί να διαρκέσει δύο εβδομάδες. Κατά την   περίοδο αυτή οι τελικοί αγοραστές μπορεί να μην είναι διατεθειμένοι να προχωρήσουν σε αγορές εξαιτίας της αύξησης των τιμών. Στην περίπτωση αυτή, ο κοσμηματοπώλης μπορεί να συνάψει ένα συμβόλαιο ’’μελλοντικής αγοράς χρυσού’’ (200 ουγγιές), σε ένα από τα ανταλλακτήρια χρυσού και  ταυτόχρονα να αγοράσει χρυσό για  την παραγωγή των κοσμημάτων. Με τον τρόπο αυτό εξαλείφει τον κίνδυνο  των διακυμάνσεων των τιμών του χρυσού. Όταν μετά από δύο εβδομάδες τα κοσμήματα παραχθούν  και εφόσον τα κοσμήματα πωληθούν, με τα χρήματα αυτά ο αντιπρόσωπος αγοράζει ταυτόχρονα το ’’συμβόλαιο’’. Εάν τα κοσμήματα δεν πωληθούν, λόγω αύξησης της τιμής του χρυσού στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα, τα κοσμήματα μπορούν να γίνουν ξανά χρυσός, να πωληθούν στην νέα υψηλότερη τιμή  και με τα χρήματα αυτά  να αποπληρώσει με τη σειρά του το συμβόλαιο το οποίο είχε συναφθεί στην παλαιότερη χαμηλότερη τιμή προ 2 εβδομάδων.

Η Ινδία φιλοξενεί επίσης δύο ενεργά χρηματιστήρια εμπορευμάτων, το MCX και το NCDEX, το καθένα από τα οποία εκδίδει σειρά συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης  για το χρυσό. Παρόλο που τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης  των  χρηματιστηρίων MCX και NCDEX είναι παγκοσμίως γνωστά, οι συμβάσεις ανταλλαγής υπολείπονται του τεράστιου εξωχρηματιστηριακού δικτύου εισαγωγής και διανομής χρυσού που υπάρχει σε ολόκληρη την Ινδία. Ωστόσο, τα συμβόλαια  μελλοντικής εκπλήρωσης είναι εξαιρετικά χρήσιμα ακόμη και για την εξωχρηματιστηριακή αγορά καθώς οριοθετούν το εύρος των τιμών.

Αν και η μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού επιβιώνει με περιορισμένα εισοδήματα, παρόλα αυτά  οι Ινδοί βρίσκουν τρόπους να αγοράσουν χρυσό και να το καταστήσουν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους, ανεξάρτητα από τις τιμές  του χρυσού στην πόλη τους. Ο χρυσός απολαμβάνει εκτίμησης, από το Δελχί ως το Τσενάι και  από την Αχμενταμπάντ  ως την Καλκούτα.