O Μαύρος Κύκνος της Ευρώπης...

Τώρα ήρθε η ώρα. Ο Μαύρος Κύκνος προσγειώθηκε στη μέση της Ευρώπης. Για να δούμε πόσο προετοιμασμένοι είναι όλοι για να αντιμετωπίσουν τη χρεοκοπία της Ελλάδας, γράφει η γερμανική οικονομκή εφημερίδα Handelsblatt, εκτιμώντας ότι την ηρεμία της σημερινής Κυριακής θα ακολουθήσει από αύριο Δευτέρα καταιγίδα, που θα δοκιμάσει τις αντοχές της ευρωζώνης.

Να θυμίσουμε ότι ο "Μαύρος Κύκνος" είναι ο τίτλος του βιβλίου του Νασίμ Νίκολας Ταλέμπ, καθηγητή στο ΝΥU και συγγραφέα. Το βιβλίο κυκλοφόρησε στα ελληνικά το 2010. Πρωτοεκδόθηκε το 2007 και έγινε διεθνές μπεστ σέλερ, που τον έκανε διάσημο – οι «SundayTimes» το κατατάσσουν μεταξύ των σημαντικότερων βιβλίων για την παγκόσμια σκέψη μεταπολεμικά.

Τι πραγματεύεται ο Ταλέμπ στον "Μαύρο Κύκνο"; Οτι πριν από την ανακάλυψη μαύρων κύκνων στην Αυστραλία οι Ευρωπαίοι πίστευαν με απόλυτη βεβαιότητα ότι όλοι οι κύκνοι είναι λευκοί. Ετσι και οι οικονομολόγοι τού σήμερα. Κάνουν προβλέψεις, οδηγούν στην ανάληψη ρίσκου τράπεζες και επιχειρήσεις, παρ’ ότι αδυνατούν να προβλέψουν σπάνια συμβάντα με επιπτώσεις τεράστιας σημασίας. Επομένως οι προβλέψεις τους είναι άχρηστες, αν όχι επικίνδυνες. Οι αναλυτές των μεγαλύτερων χρηματοοικονομικών εταιρειών αλλά και των διεθνών οργανισμών απέτυχαν να προβλέψουν τη διεθνή κρίση. Το κακό άρχισε το 2007 με τη φούσκα των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων υψηλού ρίσκου στις ΗΠΑ και δικαίωσε τον Ταλέμπ, ο οποίος είχε μόλις ολοκληρώσει το βιβλίο του. 

Το 2011 ήρθε στην Ελλάδα, με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου του στα ελληνικά και σε συνέντευξή του στο Βήμα τότε ρωτήθηκε για το ΔΝΤ και τον Στρος Καν, που είχε παρομοιάσει το ΔΝΤ ως τον "γιατρό" στην ελληνική κρίση.

Απάντησε:

«Κοιτάξτε, καταλαβαίνω ότι μπορεί να χρειαστεί να εξαναγκάσεις μια χώρα να περικόψει τα ελλείμματα, όπως ο γιατρός σε αναγκάζει να κόψεις το τσιγάρο. Είναι υγιές, αλλά εδώ μιλάμε για σπασίκλες. Δεν έχω κανέναν σεβασμό απέναντι στο ΔΝΤ. Απορώ πώς μπορούν να συνεχίζουν τις προβλέψεις εφόσον απέτυχαν να προβλέψουν την κρίση. Οσον αφορά τις οικονομικές αναλύσεις τους, οι τύποι του ΔΝΤ είναι τόσο επηρεασμένοι από το οικονομικό κατεστημένο, που καταλήγουν στην απόλυτη σύγχυση. Ξεφορτωθείτε τα ελλείμματα, βγάλτε από πάνω σας το ΔΝΤ και αφήστε τους να πάνε παρακάτω να κάνουν ζημιά σε κάποιον άλλο. Το περασμένο καλοκαίρι πέρασα μαζί τους μια αξέχαστη ημέρα. Στο τέλος είχα τάσεις αυτοκτονίας, καθώς προσπαθούσα να τους εξηγήσω ότι οι μέθοδοι που χρησιμοποιούν δεν αποδίδουν. Τους ρωτούσα, λοιπόν, αν συμφωνούν μαζί μου ότι ο υπολογισμός των πιθανοτήτων είναι μια μέθοδος που δεν αποδίδει και μου απαντούσαν “ναι”. Και μετά τους ρωτούσα: “Αφού δεν αποδίδουν αυτές οι μέθοδοι, γιατί τις χρησιμοποιείτε;”. Και μου απαντούσαν: “Γιατί δεν έχουμε άλλες”! Και τότε, πολύ απλά, τους έλεγα: “Αφού δεν μπορείτε να υπολογίσετε τις πιθανότητες, αφού δεν μπορείτε να κάνετε πρόγνωση, γιατί ανακοινώνετε στον κόσμο όλες αυτές τις προβλέψεις, με αποτέλεσμα να δημιουργείτε αστάθεια και να οδηγείτε σε λάθος αποφάσεις;”».  (Όλα αυτά τον Ιανουάριο του 2011....)

Εν τέλει, η θεωρία του "Μαύρου Κύκνου" μπορεί να αποδειχθεί ισχυρή για να μας κρατήσει στην ευρωζώνη...