CAPA Summit 2025: Εξαιρετικά ανθεκτικές οι παγκόσμιες αερομεταφορές – Τι βλέπουν οι ειδικοί για το 2025

Μετά τον σκόπελο της πανδημίας και παρά τις νέες προκλήσεις που αναδύονται σε οικονομικό, πολιτικό και γεωπολιτικό επίπεδο, ο κλάδος των αερομεταφορών παγκοσμίως αποδεικνύει για άλλη μια χρονιά την ανθεκτικότητά του, έχοντας μπροστά ένα πιο απρόβλεπτο, σε σχέση με το παρελθόν, περιβάλλον.

Παρουσιάζοντας τη συνολική εικόνα της βιομηχανίας των παγκόσμιων αερομεταφορών όπως διαμορφώνεται αυτή τη στιγμή, στο πλαίσιο του CAPA - Airline Leader Summit “Airlines in Transition” που πραγματοποιείται 8 και 9 Μαΐου στην Αθήνα, ο Chief Financial Analyst της CAPA, κ. Jonathan Wober, ανέφερε ότι το 2024 ήταν χρονιά-ορόσημο για τον κλάδο των διεθνών αερομεταφορών: Για πρωτη χρονιά μετα τον κορωνοιο, το 2024, η κινηση επιβατών και φορτίου στις διεθνείς αερομεταφορές ξεπέρασαν τα επίπεδα του 2019, και κυμάνθηκαν στο 104% και το 108% των αντίστοιχων προπανδημικών επιπέδων. 

Σε ετήσια βάση, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2025, ο δείκτης εσόδου ανά χιλιόμετρο επιβάτη (RPKs) παρουσίασε αύξηση 5,3% και ο δείκτης αεροπορικού φορτίου σε τόνους-χιλιόμετρα (CTKs) ενισχύθηκε κατά 2,4%. Ωστόσο, προειδοποίησε ότι η επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας ενδέχεται να φρενάρει αυτήν την ανοδική πορεία.

Αύξηση χωρητικότητας και στόλου, αλλά καθυστερήσεις στις παραδόσεις

Η συνολική προσφορά θέσεων παγκοσμίως ξεπέρασε τα προπανδημικά επίπεδα, φτάνοντας το 112% των χωρητικοτήτων του 2019. Η Αφρική καταγράφει την πιο θεαματική άνοδο (123%), ακολουθούμενη από τη Λατινική Αμερική (115%) και τη Μέση Ανατολή (114,5%). Στη Βόρεια Αμερική, την Ευρώπη και την Ασία-Ειρηνικό η αύξηση κυμαίνεται μεταξύ 106% και 107%.

Ιδιαίτερα ενθαρρυντική είναι και η εικόνα του στόλου αεροσκαφών των αεροπορικών εταιριών. Τον Απρίλιο του 2025, τα ενεργά αεροσκάφη παγκοσμίως ξεπέρασαν τα 27.800 (ανακάμπτοντας στο 109% των επιπέδων του Απριλίου 2019), με τα narrowbody να αυξάνονται εντυπωσιακά στα 18.587 αεροσκάφη (116%). Τα widebody άγγιξαν τα 5.835 αεροσκάφη, σημειώνοντας ανάκαμψη 103%.

Παρόλ’ αυτά, η παραγωγή νέων αεροσκαφών παραμένει καθηλωμένη. Το 2024 παραδόθηκαν συνολικά 1.114 αεροσκάφη (348 από τη Boeing και 766 από την Airbus), επίπεδο που παραπέμπει στο 2012, με αποτέλεσμα να έχουν «χαθεί» 12 χρόνια παραγωγής. Οι εκτιμήσεις για το 2025 περιλαμβάνουν αύξηση σε 1.400 παραδόσεις αεροσκαφών, επιστρέφοντας στα επίπεδα του 2015!

Νέες ισορροπίες στην αγορά: Άνοδος των low cost, πιέσεις από δασμούς και καύσιμα

Στο μέτωπο των αεροπορικών εταιρειών, οι low cost συνεχίζουν να κερδίζουν έδαφος, με μερίδιο 34% στις διαθέσιμες θέσεις το 2024, έναντι 30% το 2019 και 28% το 2014. Αντιθέτως, η δύναμη των μεγάλων συμμαχιών μειώνεται, με το μερίδιό τους να υποχωρεί στο 41% τον Μάιο του 2025, από 44% το 2019.

Το περιβάλλον όμως περιπλέκεται από γεωπολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες. Η απόφαση των ΗΠΑ να αυξήσουν τους δασμούς απειλεί να εκτοξεύσει το κόστος παραγωγής αεροσκαφών, να προκαλέσει καθυστερήσεις στις παραδόσεις και να πλήξει τις κατασκευαστικές εταιρίες -κυρίως τη Boeing. Ταυτόχρονα, μια πιο αδύναμη αναμενόμενη αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ (2,8% σύμφωνα με τις αναθεωρημένες προβλέψεις του ΔΝΤ) επηρεάζει τη ζήτηση, με ενδεικτικό παράδειγμα τη μείωση κατά 17,4% των επισκεπτών από τη Δυτική Ευρώπη στις ΗΠΑ μέσω αεροπορικών πτήσεων τον Μάρτιο του 2025.

Επίσης, το κόστος των καυσίμων παραμένει αγκάθι για τη βιομηχανία των αερομεταφορών, καθώς εκτιμάται πως θα αντιστοιχεί στο 25% των συνολικών εσόδων των εταιριών για το 2025, με βάση την τιμή πετρελαίου στα 75 δολάρια ανά βαρέλι. 

Παράλληλα, οι τιμές των εισιτηρίων στην Ε.Ε. τον Μάρτιο του 2025 κατέγραψαν μείωση 2,9% σε ετήσια βάση, αν και εξακολουθούν να είναι αυξημένες κατά 39% σε σχέση με τον Μάρτιο του 2019.

Μικρή η μείωση στις πτήσεις Ευρώπη – Β. Αμερική το Μάρτιο

Ο γενικός διευθυντής της Παγκόσμιας Ένωσης Αερομεταφορών (ΙΑΤΑ), κ. Willie Walsh, εμφανίστηκε αισιόδοξος για την εφετινή χρονιά στις αερομεταφορές. Όπως είπε, το Μάρτιο παρατηρείται μικρή μείωση της ζήτησης στην υπερατλαντική συνδεσιμότητα από την Ευρώπη προς τη Β. Αμερική και αντίστροφα, της τάξης του 1% σε σχέση με το Μάρτιο του 2024, ενώ η χρονιά ξεκίνησε με αύξηση 5% τον Ιανουάριο και γύρω στο +1% τον Φεβρουάριο.

Επισήμανε χαρακτηριστικά: «η βιομηχανία των αερομεταφορών έχει πολλές προκλήσεις, όμως πιστεύω πραγματικά ότι έχει λαμπρό μέλλον».

Μιλώντας για την ανθεκτικότητα των αερομεταφορών από την εμπειρία των 46 χρόνων του στη βιομηχανία, ο κ. Walsh τόνισε ότι οι μεγαλύτερες αλλαγές έχουν υπάρξει την τελευταία 20ετία.

Ο λόγος για τον οποίο τόσες αεροπορικές εταιρίες επιβίωσαν της κρίσης του κορωνοϊού, η οποία το Μάιο του 2020 έριξε την παγκόσμια επιβατική κίνηση κατά 95% σε σχέση με το Μάιο του 2019, όπως είπε, είναι ότι είχαν γρήγορα αντανακλαστικά στην αντιμετώπιση όλων των προκλήσεων και ότι μπόρεσαν να δημιουργήσουν επαρκή ρευστότητα ώστε να επιβιώσουν στη διάρκεια της κρίσης, χωρίς να γνωρίζουν πότε αυτή επρόκειτο να τελειώσει.

Πρόκειται για μια παρακαταθήκη του τρόπου με τον οποίο η βιομηχανία λειτουργεί σήμερα και του τρόπου με τον οποίο, πιστεύω, ότι θα συνεχίσει να λειτουργεί και στο μέλλον αντιμετωπίζοντας νέες προκλήσεις, υπογράμμισε.

Επιπλέον, η ανθεκτικότητα της βιομηχανίας αποδείχθηκε από τη διαχείριση ορισμένων ορόσημων, ανέφερε ο κ. Walsh: της 11ης Σεπτεμβρίου με τη μείωση των εσόδων κατά 4,5% που προκλήθηκε, της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης με μείωση 16.5% και, της πρόσφατης κρίσης του κορωνοϊού όπως υπήρξε απώλεια εσόδων 56% σε σύγκριση με το 2019. Η ανάκαμψη από τις δύο πρώτες κρίσεις υπήρξε μέσα σε διάστημα μερικών μηνών, και του κορωνοϊού ήταν πιο αργή αλλά σταθερή. 

Για το λόγο αυτό, «πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για βαθύτερες, πιο παρατεταμένες κρίσεις, και το κλειδί της επιτυχίας είναι η ταχύτητα διαχείρισης», προειδοποίησε.

Πίσω σε επίπεδο εκσυγχρονισμού του στόλου αεροσκαφών

Αναφορικά με τον στόχο μηδενικού αποτυπώματος άνθρακα στις αερομεταφορές μέχρι το 2050, ο κ. Walsh εξέφρασε την άποψη ότι είναι εφικτός, όμως οι ενδιάμεσοι στόχοι της ΕΕ όχι και τόσο καθώς η πορεία προς τον στόχο δεν θα είναι γραμμική. «Η ιδέα των συνθετικών καυσίμων είναι εξαιρετική, όμως το να αναγκάζεις τους αερομεταφορείς να χρησιμοποιήσουν τόσο ακριβά καύσιμα, που δεν παράγονται επαρκώς και χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που μπορούν να αξιοποιηθούν για άλλους σκοπούς, είναι λάθος», υπογράμμισε. Παρότι δεν υπάρχει αγορά για τα καύσιμα αυτά (SAF), εκτιμάται ότι είναι 2,8 έως 3 φορές ακριβότερα από την κηροζίνη.

Παράλληλα, εξέφρασε την ανησυχία του ότι, βραχυπρόθεσμα, από την διατύπωση του στόχου η βιομηχανία βαδίζει προς τα πίσω. Σήμερα, όπως είπε, τα αεροσκάφη λειτουργούν με μέσο όρο ηλικίας τουλάχιστον τα 15 έτη, έναντι του μακροπρόθεσμου στόχου των δεκατριών ετών. Τα παλαιότερα αεροσκάφη δεν είναι τόσο αποδοτικά σε καύσιμα και είναι ακριβότερα στη λειτουργία και συντήρηση. Οι κατασκευαστές αεροσκαφών (OEMs) (όπως Boeing και Airbus) δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τον στόλο γρήγορα, επειδή οι παραδόσεις νέων αεροσκαφών είναι μειωμένες: Το 2024 παραδόθηκαν περίπου 1.266 αεροσκάφη, λιγότερα από το 2023 και πολύ λιγότερα σε σχέση με τις 1.850 παραδόσεις του 2018, πριν τις κρίσεις και τα προβλήματα παραγωγής.

Ο κ. Walsh προέβλεψε ότι τo 2025, το κόστος εργασίας θα υπερκεράσει το κόστος καυσίμων, δεδομένης της τιμής πετρελαίου σήμερα, ενώ υπογράμμισε ότι η Ευρώπη θα πρέπει να αντιμετωπίσει την αναποτελεσματικότητά της στο πεδίο της ανταγωνιστικότητας σε παγκόσμια κλίμακα, που προκαλείται από το νομοθεσία της.

Σε αναπτυξιακή τροχιά η Aegean

Παράλληλα, ο CEO της Aegean, κ. Δημήτρης Γερογιάννης, λαμβάνοντας το λόγο κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, αναφέρθηκε στην επιτυχημένη πορεία της αεροπορικής εταιρίας κατά τα προηγούμενα 25 και πλέον χρόνια. Ο κ. Γερογιάννης ανέφερε ότι ο αερομεταφορέας έχει αναπτύξει δίκτυο 162 προορισμών εσωτερικού και εξωτερικού σε 47 χώρες σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική, με στόλο που σε λίγο και με τις αμέσως προσεχείς παραλαβές, θα αριθμεί 85 αεροσκάφη. 

Η εταιρία, σημείωσε κύκλο εργασιών που ξεπέρασε τα  €1,78 δισ. και περισσότερους από 16,3 εκατομμύρια επιβάτες, ιστορικά υψηλά και για τους δύο δείκτες, ενώ αύξησε την παραγγελία της προς την Airbus κατά 8 επιπλέον αεροσκάφη A321neo, φτάνοντας συνολικά τα 58, εκ των οποίων τα 37 είναι A321neo και 4 εξ αυτών στην έκδοση LR, που επιτρέπει επέκταση του δικτύου έως και 7,5 ώρες πτήσης, προσφέροντας παράλληλα, αναβαθμισμένη εμπειρία με lie-flat καθίσματα στην Business Class, έχοντας  ήδη στραμμένο το βλέμμα μας σε νέους προορισμούς, όπως η Ινδία.

Ο CEO της Aegean αναφέρθηκε στο νέο training center σε συνεργασία με την CAE, το οποίο ήδη φιλοξενεί τέσσερις προσομοιωτές πτήσης για την εκπαίδευση των πληρωμάτων της, αλλά και τρίτων αεροπορικών εταιρειών και στη νέα τεχνική βάση συντήρησης, η οποία προσφέρει ήδη υπηρεσίες συντήρησης σε μεγάλες ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες.

Η Aegean προσφέρει για το 2025 21,5 εκατ. θέσεις, αυξάνοντας τη χωρητικότητα κατά 8%, ενώ έχει ήδη ξεκινήσει πτήσεις σε νέους προορισμούς, όπως το Ερμπίλ και το Μπακού σε λίγες μέρες, αλλά και τα δρομολόγια που συνδέουν απευθείας την Κωνσταντινούπολη με τη Ρόδο, το Ηράκλειο, τη Σαντορίνη και τη Μύκονο.  

Κλείνοντας, αναφερόμενος στην 15ετή πορεία της Aegean στη Star Alliance, σημείωσε ότι η συμμετοχή της στη Star Alliance, όπως άλλωστε ισχύει και για κάθε αεροπορική εταιρεία, διασφαλίζει πρωτίστως οφέλη για τον ίδιο τον επιβάτη, καθώς εγγυάται μια πραγματικά ενιαία και αδιάληπτη ταξιδιωτική εμπειρία.