Αεροπορικά εισιτήρια: Για πόσο ακόμα θα είναι ακριβά και πώς επηρεάζονται οι προορισμοί; 

Η ταξιδιωτική βιομηχανία βρίσκεται αντιμέτωπη με έναν παρατεταμένο κύκλο αυξημένων τιμών αεροπορικών εισιτηρίων, καθώς οι καθυστερήσεις στην παράδοση νέων αεροσκαφών από τις δύο μεγαλύτερες κατασκευάστριες εταιρείες, Boeing και Airbus, δημιουργούν σημαντικές πιέσεις στις αεροπορικές εταιρείες.

Με περισσότερα από 14.000 αεροσκάφη σε εκκρεμότητα, η ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης διαμορφώνει ένα περιβάλλον όπου οι αεροπορικές εταιρείες αναγκάζονται να προσαρμόσουν τη στρατηγική τους, με άμεσες και έμμεσες συνέπειες για τους ταξιδιώτες και τον ευρύτερο τουριστικό κλάδο.

Η κρίση στις παραδόσεις αεροσκαφών

Η Boeing και η Airbus, που κυριαρχούν στην παγκόσμια αγορά κατασκευής εμπορικών αεροσκαφών, δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στην αυξημένη ζήτηση από τις αεροπορικές εταιρείες. Η Boeing, για παράδειγμα, ανέφερε στις αρχές του 2025 πως εκκρεμούν περισσότερες από 5.500 παραγγελίες, ενώ η Airbus παρουσίασε ακόμα μεγαλύτερο αριθμό, φτάνοντας τις 8.658. Το πρόβλημα δεν είναι καινούργιο, αλλά επιδεινώθηκε σημαντικά μετά την πανδημία, όταν η αεροπορική ζήτηση ανέκαμψε ταχύτερα από τις δυνατότητες παραγωγής των κατασκευαστών.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση Αερομεταφορών (IATA), οι παραδόσεις αεροσκαφών το 2024 έφτασαν μόλις τα 1.254, αριθμός κατά 30% χαμηλότερος από τις αρχικές προβλέψεις. Η κατάσταση προβλέπεται να βελτιωθεί το 2025, με 1.802 παραδόσεις, αλλά το νούμερο αυτό παραμένει πολύ χαμηλότερο από τις 2.293 που αρχικά αναμένονταν. Οι ελλείψεις αυτές έχουν δημιουργήσει ένα «τριπλό πλήγμα» για τις αεροπορικές εταιρείες, όπως το περιέγραψε ο Γενικός Διευθυντής της IATA, Willie Walsh: αύξηση κόστους, μείωση εσόδων και επιδείνωση της περιβαλλοντικής απόδοσης λόγω της καθυστέρησης στην αντικατάσταση παλαιότερων, πιο ρυπογόνων αεροσκαφών.

Ο αντίκτυπος στις αεροπορικές εταιρείες και τις τιμές εισιτηρίων

Η έλλειψη νέων αεροσκαφών οδηγεί τις αεροπορικές εταιρείες σε δύσκολες αποφάσεις διαχείρισης του στόλου τους. Σε πολλές περιπτώσεις, οι εταιρείες αναγκάζονται να μειώσουν τη συχνότητα πτήσεων σε δημοφιλείς διαδρομές, να εγκαταλείψουν νέα δρομολόγια ή να περιορίσουν την προσφορά θέσεων σε ήδη υπάρχοντα δρομολόγια. Το αποτέλεσμα είναι η διατήρηση της ζήτησης σε υψηλά επίπεδα με μειωμένη προσφορά, κάτι που αναπόφευκτα οδηγεί σε αύξηση των τιμών.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Ryanair, η οποία παρέλαβε 48 νέα Boeing 737-8200 το 2024, αριθμός όμως χαμηλότερος κατά 20 αεροσκάφη από αυτόν που είχε συμφωνηθεί. Η έλλειψη αυτή ανάγκασε την εταιρεία να αναθεωρήσει τις προβλέψεις της για το 2025, μειώνοντας τον αναμενόμενο αριθμό επιβατών από 205 εκατομμύρια σε 200 εκατομμύρια. Αντίστοιχες προσαρμογές ανακοινώθηκαν και από άλλες μεγάλες αεροπορικές εταιρείες, αποτυπώνοντας τη γενικευμένη αβεβαιότητα στον κλάδο.

Η κατάσταση έχει οδηγήσει σε αυξήσεις τιμών σε όλο τον κόσμο, με κάποιες αγορές να καταγράφουν διψήφια ποσοστά ανόδου. Παρότι οι αναλυτές ανέμεναν ότι το κόστος των αεροπορικών ταξιδιών θα μειωνόταν σταδιακά μετά την αρχική ανάκαμψη από την πανδημία, η έλλειψη αεροσκαφών έχει κρατήσει τις τιμές σε υψηλά επίπεδα.

Οι επιπτώσεις στον τουριστικό κλάδο

Η αύξηση των τιμών των αεροπορικών εισιτηρίων έχει ήδη αρχίσει να επηρεάζει τον ευρύτερο ταξιδιωτικό κλάδο, προκαλώντας ανακατατάξεις στις τουριστικές τάσεις. Οι προορισμοί που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις αεροπορικές αφίξεις, όπως η Ελλάδα, η Ισπανία και η Πορτογαλία, ενδέχεται να ωφεληθούν από την έμφαση που δίνουν οι αεροπορικές εταιρείες σε πιο επικερδείς και βραχυπρόθεσμα αποδοτικές διαδρομές. Αντίθετα, προορισμοί που απαιτούν μεγαλύτερες και πιο δαπανηρές πτήσεις, όπως η Τουρκία ή περιοχές εκτός Ευρώπης, ενδέχεται να αντιμετωπίσουν προκλήσεις.

Παράλληλα, οι αυξημένες τιμές αναμένεται να επηρεάσουν τον προγραμματισμό των ταξιδιωτών, ωθώντας τους να επιλέξουν πιο κοντινούς ή οικονομικούς προορισμούς. Η τάση αυτή θα μπορούσε να δώσει ώθηση σε εναλλακτικές μορφές τουρισμού, όπως ο οδικός τουρισμός ή τα ταξίδια με τρένο, ιδιαίτερα στις ευρωπαϊκές χώρες που διαθέτουν ανεπτυγμένα σιδηροδρομικά δίκτυα.

Οι εναλλακτικές λύσεις των αεροπορικών εταιρειών

Για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της περιορισμένης προσφοράς αεροσκαφών, πολλές αεροπορικές εταιρείες στρέφονται σε λύσεις leasing, νοικιάζοντας αεροσκάφη για να καλύψουν τις ελλείψεις. Ωστόσο, η αυξημένη ζήτηση έχει εκτοξεύσει και το κόστος leasing με τις τιμές να έχουν αυξηθεί κατά 30% σε σχέση με την προ πανδημίας περίοδο, δημιουργώντας έναν νέο φαύλο κύκλο πιέσεων στο λειτουργικό κόστος των εταιρειών.

Ενώ οι τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων μπορεί να φαίνονται ακριβές για το καλοκαίρι του 2025, το συνολικό κόστος των διακοπών δεν έχει αυξηθεί στον ίδιο βαθμό, χάρη στη συνεχή εξέλιξη της ταξιδιωτικής βιομηχανίας. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Ryanair, η οποία το φθινόπωρο του 2024 προχώρησε σε συνεργασίες τόσο με την TUI όσο και με άλλους μεγάλους ταξιδιωτικούς οργανισμούς. Μπορεί η ταξιδιωτική βιομηχανία να μην έχει αισθανθεί ακόμα πλήρως τις επιπτώσεις αυτής της κίνησης της Ryanair, ωστόσο τέτοιου τύπου συνεργασίες μπορεί να προσφέρουν εναλλακτικές επιλογές στους ταξιδιώτες, διατηρώντας ανταγωνιστικές τιμές στα πακέτα διακοπών, ακόμα και αν τα αεροπορικά εισιτήρια παραμένουν ακριβά.

Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε ότι τελικά οι αεροπορικές εταιρείες εξακολουθούν να επωφελούνται από την κατάσταση καθώς αν δεν ήταν περιορισμένη η διαθέσιμη χωρητικότητα, τότε οι μέσοι ναύλοι θα ήταν πολύ χαμηλότεροι, καθώς θα υπήρχε περισσότερος ανταγωνισμός και μάχη για κάθε πελάτη.

Όταν λοιπόν η Airbus και η Boeing ολοκληρώσουν τις παραδόσεις τους την επόμενη πενταετία, η ταξιδιωτική βιομηχανία θα έχει να αντιμετωπίσει ένα νέο πρόβλημα.