Η επιβατική κίνηση των ευρωπαϊκών αεροδρομίων το 2024: Ανάκαμψη και νέες προκλήσεις

Η επιβατική κίνηση στα ευρωπαϊκά αεροδρόμια ξεπέρασε για πρώτη φορά τα προ-πανδημικά επίπεδα το 2024, σηματοδοτώντας μια σημαντική καμπή για την αεροπορική βιομηχανία. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ACI EUROPE, ο συνολικός αριθμός επιβατών στα ευρωπαϊκά αεροδρόμια άγγιξε τα 5 δισεκατομμύρια, καταγράφοντας αύξηση 7,4% σε σχέση με το 2023 και ξεπερνώντας κατά 1,8% τα επίπεδα του 2019. Ωστόσο, η ανάκαμψη αυτή δεν ήταν ομοιόμορφη σε όλες τις αγορές, καθώς το 47% των αεροδρομίων παραμένει κάτω από τα προ-πανδημικά επίπεδα λόγω γεωπολιτικών εντάσεων και αλλαγών στη ζήτηση.

Δυναμική ανάπτυξης και διαρθρωτικές αλλαγές

Η ανάπτυξη της επιβατικής κίνησης στηρίχθηκε κυρίως στις διεθνείς πτήσεις, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 8,8% σε σχέση με το 2023, σε αντίθεση με τις εγχώριες μετακινήσεις που σημείωσαν μικρότερη αύξηση 2,5% και παρέμειναν 6,3% χαμηλότερα από τα επίπεδα του 2019. Εντυπωσιακή ήταν η αύξηση της κίνησης κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους (+8,9%), ενώ το δεύτερο εξάμηνο η ανάπτυξη ήταν πιο συγκρατημένη (+6%).

Αυτή η εξέλιξη αντικατοπτρίζει τις διαρθρωτικές αλλαγές στη μεταφορική αγορά, όπως η αυξανόμενη στροφή προς τα σιδηροδρομικά ταξίδια, η ενίσχυση της διασυνοριακής κινητικότητας εντός της ΕΕ και η ταχεία άνοδος της ζήτησης σε αναδυόμενες αγορές εκτός Ευρώπης.

«Οι ταξιδιώτες δίνουν προτεραιότητα στις εμπειρίες»

Ο Γενικός Διευθυντής της ACI EUROPE, Ολιβιέ Γιανκοβέτς, σχολίασε:
«Τα ευρωπαϊκά αεροδρόμια υποδέχτηκαν 200 εκατομμύρια επιπλέον επιβάτες το 2024, με πολλά να καταγράφουν ιστορικά ρεκόρ. Αυτό επιτεύχθηκε παρά την άνοδο των αεροπορικών ναύλων, τις πιέσεις προσφοράς, τη χαμηλή οικονομική ανάπτυξη και τις γεωπολιτικές εντάσεις. Είναι σαφές ότι οι καταναλωτές δίνουν πλέον προτεραιότητα στις εμπειρίες και τα ταξίδια.»

Ωστόσο, υπογράμμισε ότι η ανάκαμψη δεν ήταν ισορροπημένη σε όλη την Ευρώπη, καθώς οι αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους (LCCs), η ζήτηση για ταξίδια αναψυχής και η συγκέντρωση της αγοράς καθόρισαν την επιβατική κίνηση. Το 2025, η ACI EUROPE προβλέπει αύξηση 4% στην επιβατική κίνηση, αν και οι κίνδυνοι από τις γεωπολιτικές εξελίξεις, τις ελλείψεις αεροσκαφών και τις πολιτικές για την αεροπορία παραμένουν.

Οι τάσεις στις διαφορετικές αγορές

Στην αγορά της ΕΕ+, η επιβατική κίνηση αυξήθηκε κατά 7,8% το 2024, ξεπερνώντας τον ρυθμό αύξησης του υπόλοιπου ευρωπαϊκού χώρου (+5,2%). Οι αγορές της Ανατολικής Ευρώπης και οι χώρες που βασίζονται στον εισερχόμενο τουρισμό σημείωσαν τη μεγαλύτερη ανάπτυξη:

• Ουγγαρία και Τσεχία (+18,9%)
• Εσθονία (+18%)
• Πολωνία (+15,6%)
• Μάλτα (+14,8%)
• Κροατία (+13,7%)
• Ιταλία (+11%)
• Ελλάδα (+10,1%)

Εντυπωσιακή ήταν η αύξηση στην Αλβανία (+47,5%), τη Μολδαβία (+46%), το Ουζμπεκιστάν (+36,6%) και τη Βοσνία & Ερζεγοβίνη (+33,8%).

Αντίθετα, 20 εθνικές αγορές παραμένουν κάτω από τα προ-πανδημικά επίπεδα, με τη Φινλανδία (-24,9%), τη Σουηδία (-23,1%), το Ισραήλ (-38,9%) και φυσικά την Ουκρανία (-100%) να καταγράφουν τις μεγαλύτερες απώλειες.

Τα κορυφαία αεροδρόμια της Ευρώπης

Τα 5 αεροδρόμια με τη μεγαλύτερη επιβατική κίνηση το 2024 ήταν:

• Λονδίνο Χίθροου – 83,9 εκατ. επιβάτες (+5,9% από το 2023, +3,7% από το 2019)
• Κωνσταντινούπολη – 80,1 εκατ. επιβάτες (+5,3%, +16,9% από το 2019)
• Παρίσι Σαρλ ντε Γκολ – 70,3 εκατ. επιβάτες (+4,3%, -7,7% από το 2019)
• Άμστερνταμ Σίπχολ – 66,8 εκατ. επιβάτες (+8%, -6,8% από το 2019)
• Μαδρίτη – 66,1 εκατ. επιβάτες (+9,9%, +7,2% από το 2019)

Τα ελληνικά αεροδρόμια στον διεθνή χάρτη

Το αεροδρόμιο της Αθήνας σημείωσε ισχυρή άνοδο, με αύξηση 13,1% σε σχέση με το 2023 και 24,5% πάνω από τα επίπεδα του 2019. Παράλληλα, το αεροδρόμιο του Ηρακλείου παρουσίασε αύξηση 18% από το 2023 και 18,2% από το 2019, επιβεβαιώνοντας τη σημασία του ελληνικού τουρισμού στη συνολική ανάκαμψη της αγοράς.

Προκλήσεις για τα μικρότερα αεροδρόμια

Παρότι η γενική εικόνα είναι θετική, τα μικρότερα αεροδρόμια με λιγότερους από 1 εκατ. επιβάτες σημείωσαν τη χαμηλότερη ανάπτυξη (+5%) και παραμένουν 34,5% κάτω από τα επίπεδα του 2019. Αυτή η τάση υπογραμμίζει την ανάγκη για στοχευμένες πολιτικές στήριξης, ειδικά ενόψει των νέων ευρωπαϊκών κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις.

Αισιοδοξία με προϋποθέσεις

Το 2024 σηματοδότησε μια δυναμική ανάκαμψη για την αεροπορική βιομηχανία της Ευρώπης, με πολλές χώρες και αεροδρόμια να καταγράφουν ιστορικά υψηλά. Παρόλα αυτά, η ανάκαμψη δεν ήταν ομοιόμορφη, καθώς παράγοντες όπως η γεωπολιτική αβεβαιότητα, η ψηφιακή μετάβαση των αεροπορικών εταιρειών και η αλλαγή στις ταξιδιωτικές συνήθειες συνεχίζουν να επηρεάζουν την αγορά. Το 2025 αναμένεται με ενδιαφέρον, με την πρόκληση να διατηρηθεί η ανάπτυξη εν μέσω αβέβαιων οικονομικών και γεωπολιτικών εξελίξεων.