Αντιμονοπωλιακή υπόθεση κατά της Google - Πρόταση για πώληση του Chrome

Στο πλαίσιο της, αμείωτης έντασης, αντιπαράθεσης της Biden Administration με τους πέντε τεχνολογικούς κολοσσούς των ΗΠΑ, δηλαδή των META (πρώην Facebook), Amazon, Apple, Microsoft, Alphabet (μητρική της Google), γνωστότερων και ως Big Five, το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ (DoJ/ Department of Justice), εξετάζοντας την υπόθεση κατά της Google για δεσπόζουσα θέση στην αγορά των πλοηγών περιήγησης στο διαδίκτυο (Google Chrome), συμπεριλαμβανομένης της μηχανής αναζήτησης Google Search και των εργαλείων διαδικτυακής διαφήμισης, συνέστησε στην εν λόγω εταιρεία να αναστείλει τη σχετική εμπορική δραστηριότητα της, προχωρώντας σε πώληση του Google Chrome και των συνδεόμενων με αυτό προγραμμάτων.

Η πρόταση του Υπουργείου Δικαιοσύνης κατατέθηκε στο αρμόδιο ομοσπονδιακό δικαστήριο που εκδικάζει την υπόθεση (US District Court for the District of Columbia - αρμόδιο για την Περιφέρεια Κολούμπια), ενώ επιδιώκονται και πρόσθετα μέτρα, όπως η διακοπή πληρωμών σε κατασκευαστές τηλεφωνικών συσκευών (π.χ. Apple) προκειμένου το πρόγραμμα Google Chrome να αποτελεί προεπιλογή (default web browser) και η επιβολή διαφάνειας στη διαχείριση δεδομένων από την Google, ώστε να υπάρχει δυνατότητα εξαίρεσης από την εκπαίδευση εφαρμογών AI (παροχή σημαντικού όγκου δεδομένων σε προγράμματα ΑΙ με σκοπό τη βελτίωσή τους).

Ο δικαστής που έχει αναλάβει την υπόθεση, A. Mehta, έχει ήδη αποφασίσει ότι η εμπορική πρακτική της Google συνιστά παραβίαση των αρχών του ελεύθερου ανταγωνισμού, λόγω διατήρησης του μονοπωλίου αναζήτησης μέσω αποκλειστικών συμφωνιών. Η απόφαση αυτή, που ανακοινώθηκε τον Αύγουστο παρέχει τη νομιμοποιητική βάση για τις προτάσεις διορθωτικών μέτρων του Υπουργείου Δικαιοσύνης, ενώ ο οριστικός καθορισμός τους από το Δικαστήριο θα πραγματοποιηθεί εντός του 2025. Θεωρείται ότι η υπόθεση θα αποτελέσει νομολογιακό ορόσημο, καθώς παρέχεται μια σημαντική ευκαιρία να επαναπροσδιοριστεί ο τρόπος επιβολής της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας στον τομέα της τεχνολογίας. Η υπόθεση συχνά συγκρίνεται με την -ανάλογη- περίπτωση «τεμαχισμού» της Microsoft το 2001, η οποία τελικά απετράπη στο στάδιο της έφεσης.

Τόσο το πρόγραμμα περιήγησης Chrome, όσο και το λογισμικό ανοιχτού κώδικα Android κατέχουν κεντρική θέση στο οικοσύστημα της Google και είναι κυρίαρχα στην αγορά. Σύμφωνα με την επιχειρηματολογία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, το μονοπώλιο της Google είναι επιζήμιο για τον ελεύθερο ανταγωνισμό, καθώς προέρχεται από συμβόλαια και συμφωνίες διανομής που παρεμποδίζουν υπέρμετρα και άδικα τους ανταγωνιστές, εξ ’ου και η πρόταση της εισαγγελίας για πώληση αμφότερων, εφόσον άλλα διορθωτικά μέτρα δεν καταστούν αποτελεσματικά. Ο τεχνολογικός κολοσσός θεωρεί ότι τα προτεινόμενα μέτρα θα τελούν σε βάρος των δραστηριοτήτων Έρευνας και Καινοτομίας, καθώς και των τελικών χρηστών, οι οποίοι απολαμβάνουν λιγότερο ποιοτικές υπηρεσίες.

Η Google έχει πολλάκις χαρακτηρίσει τη θέση του Υπουργείου Δικαιοσύνης ως υπέρμετρη κρατική παρέμβαση, η οποία θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει το ευρύτερο οικοσύστημα των προϊόντων της, θέτοντας σε κίνδυνο την ηγετική θέση των ΗΠΑ στον τομέα της τεχνολογίας, ιδίως όσο ο ανταγωνισμός με την Κίνα εντείνεται. Η αμερικάνικη εταιρεία δεν έχει, προσώρας, υποβάλλει ακόμα δικές τις προτάσεις αντίμετρων, καθώς η υποβολή προβλέπεται να γίνει σε μελλοντικές ακροάσεις και αφού λάβει πρώτα χώρα η επεξεργασία των προτάσεων του Υπουργείου Δικαιοσύνης.

Περαιτέρω, οι πολιτικές εξελίξεις προσθέτουν αβεβαιότητα στην υπόθεση, καθώς δεν είναι σαφές ποια θα είναι η προσέγγιση της νέας Administration. Αν και επί Administration Biden επιδιώχθηκε εντατικά η λογοδοσία εκ μέρους των τεχνολογικών κολοσσών, παλαιότερες δηλώσεις του νέου Α/Προέδρου, Donald Trump, εκφράζουν επιφυλάξεις σχετικά με τη σκοπιμότητα διάλυσης εταιρειών όπως η Google, βάσει ανησυχιών για την εθνική ασφάλεια και την ελευθερία του λόγου.

Σε κάθε περίπτωση, εάν εφαρμοστούν οι προτάσεις του Υπουργείου Δικαιοσύνης, θα προκαλέσουν πλήρη αναδιαμόρφωση του οικοσυστήματος τεχνολογίας και διαδικτύου, επιτρέποντας την είσοδο σε μικρότερες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην αναζήτηση, τη διαφήμιση και την τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ). Ως εκ τούτου, την εξέλιξη της υπόθεσης παρακολουθούν με ιδιαίτερη προσοχή πολλοί ενδιαφερόμενοι, ενώ είναι δύσκολο να γίνουν εκ των προτέρων εκτιμήσεις για την έκβασή της.

(*) Οι πληροφορίες προέρχονται από το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων στην Ουάσιγκτον.