Airbnb: Χωρίς αποτέλεσμα η "καταστολή" των βραχυχρόνιων μισθώσεων (και) στη Βαρκελώνη

Δέκα χρόνια μετά την απόφαση της Βαρκελώνης να αναστείλει όλες τις νέες άδειες για τη λειτουργία τουριστικών διαμερισμάτων, η Airbnb, με ανακοίνωσή της, καλεί την πόλη να επανεξετάσει την προσέγγισή του στις βραχυχρόνιες μισθώσεις, έπειτα από ανάλυση στοιχείων που δείχνουν ότι η πολιτική αυτή απέτυχε να αναχαιτίσει τις προκλήσεις στην αγορά στέγασης και τον υπερτουρισμό.

Το 2014, ο δήμος της Βαρκελώνης εισήγαγε μορατόριουμ για τις άδειες τουριστικών καταλυμάτων, με το οποίο περιορίστηκε η δυνατότητα των πολιτών να μισθώνουν τα σπίτια τους μέχρι... νεωτέρας, με τους υποστηρικτές να κρίνουν απαραίτητο έναν μηχανισμό «καταστολής» ώστε να αντιμετωπισθούν οι τουριστικές προκλήσεις.

Μια δεκαετία αργότερα όμως, τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι ενώ ο αριθμός των βραχυπρόθεσμων μισθώσεων έχει μειωθεί, οι προκλήσεις που σχετίζονται με τη στέγαση και τον υπερτουρισμό είναι χειρότερες από ποτέ.

Μέσα σε αυτά τα 10 χρόνια, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ισπανίας, η χώρα έχει κατασκευάσει λιγότερα σπίτια από οποιαδήποτε άλλη περίοδο, από το 1970, την ώρα που η ζήτηση για νέες κατοικίες αυξανόταν. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Στέγασης από το 2023, τα νέα νοικοκυριά στην Ισπανία ξεπέρασαν σε αριθμό τις νέες οικίες που χτίστηκαν, σε αναλογία 3 προς 1.

Με τη μείωση των καταχωρήσεων στην Airbnb την τελευταία δεκαετία, οι τιμές ενοικίων και πώλησης, σύμφωνα με στοιχεία του Δήμου, ανέβηκαν σε επίπεδα ρεκόρ: Aπό την απαγόρευση του 2014 οι τιμές ενοικίων αυξήθηκαν κατά 70% και η μέση τιμή πώλησης σπιτιού κατά 60%.

Επιπλέον, σύμφωνα με έρευνα Απογραφής Πληθυσμού, τα κενά σπίτια της Βαρκελώνης ξεπέρασαν σε αριθμό τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, σε αναλογία 8 προς 1. Η Airbnb υπογραμμίζει στην ανακοίνωσή της ότι οι πολιτικές για τη διαχείριση του ζητήματος δεν είναι ο περιορισμός των βραχυχρόνιων μισθώσεων αλλά η ενίσχυση της προσιτής στέγασης.

Όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία του οργανισμού Barcelona Tourism και την έκθεση Παρατηρητήριο Τουρισμού της Βαρκελώνης, το 75% των τουριστών το 2023 έμειναν σε ξενοδοχεία και χόστελ. Στην παλαιά πόλη της Βαρκελώνης, όπου ο αντίκτυπος του υπερτουρισμού είναι πιο έκδηλος, οι ξενοδοχειακές κλίνες είναι 6 φορές περισσότερες από τις κλίνες των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Το ένα τρίτο των ξενοδοχειακών κλινών της Βαρκελώνης (22.375) βρίσκονται στην παλαιά πόλη, έναντι μόλις 3.252 κλινών βραχυχρόνιων μισθώσεων στην ίδια περιοχή.

Καθώς οι ανησυχίες της Βαρκελώνης για τις επιπτώσεις του υπερτουρισμού εντείνονται, η πόλη αυξάνει την ήδη ευρεία και κυρίαρχη προσφορά ξενοδοχείων. Οι τοπικές κυβερνήσεις της Ισπανίας, ανάμεσα στις οποίες και η Βαρκελώνη, έχουν άδειες για την υλοποίηση της κατασκευής τουλάχιστον 800 νέων ξενοδοχειακών μονάδων, που θα δημιουργήσουν 75.000 νέα ξενοδοχειακά δωμάτια, με σχεδόν το 90% εξ αυτών σε τουριστικά σημεία. Όπως αναφέρει η Airbnb, την ίδια στιγμή που ο δήμαρχος Βακελώνης πιστεύει ότι η «καταστολή» για τα Airbnb είναι αναγκαία στην αντιμετώπιση του υπερτουρισμού στην πόλη, δήλωσε ότι υπάρχουν προοπτικές για 5.000 νέες ξενοδοχειακές κλίνες οι οποίες θα ενισχυθούν από το τέλος των βραχυχρόνιων μισθώσεων.

Παράλληλα, καθώς τα ξενοδοχεία συναντούν μικρό ανταγωνισμό και έχουν σχεδόν μονοπώλιο στον τουρισμό, έχουν αυξήσει τις τιμές τους σε επίπεδα ρεκόρ. Σύμφωνα με την Πύλη δεδομένων του Δημαρχείου Βαρκελώνης, κατά την τελευταία δεκαετία, η μέση τιμή ενός ξενοδοχειακού δωματίου έχει εκτοξευθεί κατά 60%.

Ο αντιπρόεδρος της Airbnb, Theo Yedinsky, παραλληλίζει με την περίπτωση της Νέας Υόρκης, λέγοντας ότι μοναδικής νικητής από τον πόλεμο της Βαρκελώνης με τη βραχυχρόνια μίσθωση είναι η ξενοδοχειακή βιομηχανία, η οποία διευρύνεται με ραγδαίους ρυθμούς και αυξάνει τις τιμές.

Η Airbnb έχει αφαιρέσει πάνω από 7.000 καταχωρήσεις σπιτιών στη Βαρκελώνη από το 2018 προκειμένου να συμμορφωθεί με τους κανονισμούς της πόλης.