Το νέο αειφορικό συγκρότημα διαμερισμάτων και κατοικιών «Cube-2» στον Άλιμο σχεδίασε η Potiropoulos+Partners

Στο συγκεκριμένο project το τρίπτυχο «υπαίθριος χώρος-ημιυπαίθριος χώρος-πράσινο» αναδεικνύεται σε κύριο συνθετικό άξονα. Προκύπτει έτσι μία αλληλουχία προβόλων-κήπων, που δίνουν την εντύπωση ότι κινούνται μέσα στη βλάστηση, και αντίστοιχα ότι η βλάστηση κινείται μέσα σ’ αυτούς. 

Κατά τον Αριστοτέλη, η κατανόηση ενός αντικειμένου, ή ενός έργου, είναι η γνώση τεσσάρων αιτίων, που αποτελούν και την αφετηρία του: Το λογικό αίτιο (ο λόγος για τον οποίο επινοήθηκε), το τελικό αίτιο (ο σκοπός του),  το υλικό αίτιο (η ύλη από την οποία κατασκευάζεται), και το ποιητικό αίτιο (ο δημιουργός του). Όταν συνθέτει κανείς, η πρώτη συνειρμική σκέψη, η αφετηρία, είναι λοιπόν και η πιο σημαντική. Στο Cube-2 ξεκίνησε με μία βασική ιδέα, που σταδιακά εξελίχθηκε σε διερεύνηση της αειφορικής σχέσης του κτιρίου με την φύση, όπου το πράσινο και το φως ζωντανεύουν το ένα το άλλο. Η φύση είναι ο τελικός υποδοχέας των ανθρώπινου παραγόμενου έργου αλλά και της ίδιας μας της ύπαρξης, αποτελώντας αναπόσπαστο μέρος του κύκλου της ζωής και αντιπροσωπεύοντας μία αρχετυπική, σταθερή και αδιαπραγμάτευτη αξία. Δουλεύοντας με μια φόρμα διαδοχών του πλήρους και του κενού, ο κτιριακός όγκος, παρά το μέγεθός του, φαίνεται σαν να αιωρείται. Η μονολιθική αρχική χειρονομία διαρρηγνύεται όταν το κέλυφος σπάει σε φέτες. 

Κρίσιμο θέμα αποτέλεσε η διαχείριση των ορίων που ρυθμίζουν κινήσεις, στάσεις και θεάσεις. Το πρώτο πλάνο και το φόντο, η κίνηση του ήλιου, η μεταμόρφωση του τοπίου ανάλογα με την εποχή, και η μετάβαση από το φυσικό στοιχείο στο αστικό, εγκαθιστούν ένα σύνολο διαδραστικών σχέσεων αποκαλύπτοντας τον καμβά διαμόρφωσης του αρχιτεκτονικού συντακτικού. Στο πλαίσιο αυτό, προτεραιότητα αποτέλεσε η αξιοποίηση της θέας, σε ένα ψηλό σημείο του εδαφικού ανάγλυφου του Αλίμου που διακρίνεται για την οπτική εκτόνωση που προσφέρει προς την Αττική ακτογραμμή και τον Σαρωνικό κόλπο. Ακολουθώντας το τοπιακό πανόραμα, η εσωτερική οργάνωση παραθέτει διαφορετικές, αλληλο-συσχετιζόμενες μεταξύ τους επιλογές θεάσεων και χωρικών ρόλων αρθρώνοντας το εσωτερικό του κτιρίου σε ζώνες εξωστρεφείς, δηλαδή πιο δημόσιες, και αντίστοιχα σε εσωστρεφείς, και περισσότερο ιδιωτικές, που αναλογούν στις διαβαθμίσεις της θέας και της λειτουργίας. 

Ως οργανωτικό εργαλείο η γεωμετρία προσεγγίζεται στην αρχιτεκτονική μέσα από δύο διαφορετικές ερμηνείες. Αυτήν της αυτο-αναλογίας και αυτο-ομοιότητας, που προϋποθέτει επανάληψη, και εκείνη της αυτο-διακοπής, που με την σειρά της συγκροτείται ως μια συνεχόμενη ασυνέχεια. Στην πρώτη περίπτωση παράγει μια αρχιτεκτονική γλώσσα εμπλουτισμένη με φιλοσοφικά, συντακτικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά, ενώ στην δεύτερη, της συνεχούς ασυνέχειας, λειτουργεί μαθηματικά εισάγοντας ρυθμό και κίνηση. Στο Cube-2 η γεωμετρία κρατήθηκε καθαρή και επεμβαίνει για να διαμορφώσει μέσω της αρχιτεκτονικής τάξης, της υλικότητας και του φωτός ένα κοινό λεξιλόγιο, που αφενός συνδέει δυο κυβοειδή πρίσματα σε ένα ενιαίο σύνολο εκλεπτύνοντας τις αναλογίες του στην οριζόντιο, και αφετέρου επιτρέπει την διείσδυση του πράσινου στα ενδιάμεσα κενά, που καθώς βραδιάζει φαντάζουν σαν φωτεινός μαγνήτης μέσα στο σκοτάδι. 

H φύτευση είναι μεσογειακή, προσαρμοσμένη στο κλίμα της Αττικής, στοχεύοντας στη δημιουργία ενός φυσικού, μικρού στην κλίμακά του αλλά βιώσιμου, βιοποικίλου οικοσυστήματος. Στους μεγάλους προβόλους-βεράντες των κατοικιών αναπτύσσεται παντού πλούσια βλάστηση, ενώ το φυτεμένο δώμα και η διαμόρφωση του κήπου με γήινα υλικά και πατημένο χώμα ενισχύουν τον διάλογο του κτιρίου με την φύση, που είναι και η κυρίαρχη επιδίωξη. Το Cube-2, αλληλεπιδρώντας με τις δυνάμεις του πεδίου, τις φυσικές και τις αστικές, μοιάζει σαν να έχει δυο πρόσωπα: Είναι ανάλαφρο και ταυτόχρονα δεν είναι. Προσαρμόζεται στο περιβάλλον, αλλά και αντιτάσσεται σ’ αυτό. Δεν πρόκειται για ένα κτίριο-τοπίο, η αρχιτεκτονική του δηλώνει παρούσα. Ο δυνητικός τρόπος ένταξης ενός κτιρίου στο περιβάλλον του περιγράφει μια πολυσύνθετη έννοια, δεν σημαίνει ότι οφείλει να υποτάσσεται σε ότι προϋπάρχει γύρω του, αλλά κυρίως ότι πρέπει να το αφουγκράζεται. Ο σχεδιασμός του Cube-2 διαντιδρά με το πράσινο, ενώ ενσωματώνει την μνήμη της ελληνικής μοντερνιστικής περιαστικής εμπειρίας, χωρίς εμμονή σε μία συγκεκριμένη φορμαλιστική ερμηνεία της.

Σχετικά με την Potiropoulos+Partners:

Καινοτόμα και ευρηματική αρχιτεκτονική, βασισμένη στη δημιουργικότητα, στην έρευνα και επίσης στον σεβασμό του φυσικού περιβάλλοντος, αποτελούν την φιλοσοφία και το σχεδιαστικό στίγμα της Potiropoulos+Partners. Το γραφείο δημιουργεί έργα υψηλής ποιότητας για τους πελάτες του, μέσω μιας σχεδιαστικής προσέγγισης που αναζητεί νέους τρόπους σκέψης και έκφρασης, συμπυκνώνοντας στις προτάσεις του πολύπλευρες νοηματικές, συντακτικές και φαντασιακές προθέσεις.  Το γραφείο ιδρύθηκε το 1989 από τους Δημήτρη Ποτηρόπουλο και Λιάνα Νέλλα-Ποτηροπούλου και έχει καθιερωθεί ως ένα από τα κορυφαία και μεγαλύτερα αρχιτεκτονικά γραφεία αιχμής στην Ελλάδα, με έδρα την Αθήνα και το Λονδίνο. Σήμερα, με 30 χρόνια εμπειρία, και τη συμμετοχή πλέον και του γιου τους Ρήγα Ποτηρόπουλου, η δημιουργική αυτή ομάδα ταλαντούχων αρχιτεκτόνων απευθύνεται στην παγκόσμια αγορά, παρέχοντας πλήρεις υπηρεσίες σχεδιασμού, σε όλο το φάσμα, τις τυπολογίες και τις κλίμακες των αρχιτεκτονικών και πολεοδομικών έργων.

Διακρίσεις:

Η Potiropoulos+Partners έχει επανειλημμένα βραβευτεί σε εθνικούς και διεθνείς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, όπως το 1ο βραβείο που απέσπασε για το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στη Σάμο, 3ο βραβείο για το Συγκρότημα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος στο Μαρούσι, 2ο βραβείο για το Νέο Μουσείο Ακρόπολης σε συνεργασία με το Studio Daniel Libeskind, 1ο βραβείο για την ανακαίνιση και επανάχρηση του κτιριακού συγκροτήματος «Εκμετζόγλου» στον Βόλο, διάκριση για το Grand Egyptian Museum στο Κάιρο, κ.α. Παράλληλα το γραφείο έχει τιμηθεί με σημαντικές διεθνείς διακρίσεις, όπως το Βραβείο «Architizer A+» για το «Νηπιαγωγείο της Γερμανικής Σχολής Αθηνών» το 2016 και αντίστοιχα για την «Beach Front Villa – Navarino Residence» το 2017, ενώ έχει προταθεί από το Ίδρυμα «Mies van der Rohe» για το Βραβείο «Mies van der Rohe 2015 - Βραβείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Σύγχρονη Αρχιτεκτονική». Επίσης έχει βραβευθεί με τα «Special Mention» και «Winner» των «German Design Awards 2018», όπως και με το «Winner» των «German Design Awards 2020», του έγκριτου, διεθνούς φήμης οργανισμού «German Design Council», καθώς και πρόσφατα με τα «World Architecture Community Awards 2018» για τα έργα: «Βeach Front Villa – Navarino Residence», «Touristic Development of Luxury Suites in Kavouri» και «Νηπιαγωγείο της Γερμανικής Σχολής Αθηνών». Το 2018 το project του γραφείου «Mykonos White Boxes Resort» απέσπασε το Χάλκινο Βραβείο στα «A’ Design Awards», από τις πιο σημαντικές διακρίσεις όσον αφορά το design παγκοσμίως.