Posidonia Sea Tourism Forum 2025: Νέους προορισμούς αναζητά η κρουαζιέρα

Σε μια κομβική συγκυρία για τον θαλάσσιο τουρισμό της Μεσογείου, το Posidonia Sea Tourism Forum 2025 πραγματοποιήθηκε στις 6 και 7 Μαΐου στο Ηράκλειο της Κρήτης, συγκεντρώνοντας περισσότερα από 200 κορυφαία στελέχη της διεθνούς κρουαζιέρας, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, λιμενικές αρχές και ειδικούς της τουριστικής βιομηχανίας. Με τίτλο «Μεσόγειος: Επιτακτική ανάγκη για νέα δημοφιλή λιμάνια και προορισμούς», το φόρουμ έθεσε στο επίκεντρο τη βιώσιμη ανάπτυξη της κρουαζιέρας, τις προκλήσεις της νέας εποχής και τις ευκαιρίες που διαμορφώνονται σε περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

Οικονομικός αντίκτυπος και βιωσιμότητα

Ο κλάδος της κρουαζιέρας συνεισφέρει σχεδόν 2 δισ. δολάρια ετησίως στην ελληνική οικονομία, ενώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο η συνολική συνεισφορά ξεπερνά τα 50 δισ. δολάρια. Παρά τη συχνή συσχέτιση με τον υπερτουρισμό, οι εκπρόσωποι του κλάδου υπογράμμισαν ότι ο τουρισμός κρουαζιέρας αντιπροσωπεύει μόλις το 2% των παγκόσμιων τουριστικών μεγεθών και συνεπώς δεν αποτελεί τον κύριο παράγοντα συμφόρησης στις τουριστικές περιοχές.

Στην εναρκτήρια συνεδρία, χαιρετισμούς απηύθυναν ο Μηνάς Παπαδάκης, Διευθύνων Σύμβουλος του Οργανισμού Λιμένος Ηρακλείου, η Άννα Καραμανλή, Υφυπουργός Τουρισμού, ο Περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης και ο Απόστολος Τζιτζικώστας, Επίτροπος της Ε.Ε. για τις Βιώσιμες Μεταφορές και τον Τουρισμό.

Ο κ. Τζιτζικώστας, στην κεντρική του ομιλία, παρουσίασε τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις του κλάδου, αναφέροντας ότι μόνο το 2024 πραγματοποιήθηκαν σχεδόν 5.500 προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων στην Ελλάδα, φέρνοντας περίπου 8 εκατομμύρια επιβάτες στις ελληνικές ακτές. «Η ανάπτυξη δεν μπορεί να γίνει εις βάρος της βιωσιμότητας», προειδοποίησε, προσθέτοντας ότι η νέα Στρατηγική της Ε.Ε. για τα Λιμάνια, που αναμένεται εντός του 2025, θα ενσωματώσει δράσεις για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης και βελτίωση της ανθεκτικότητας των λιμενικών υποδομών.

Αλλαγή προφίλ ταξιδιωτών και νέες απαιτήσεις

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε και στην αλλαγή του προφίλ των ταξιδιωτών κρουαζιέρας. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο Ευρωπαίος Επίτροπος, το ενδιαφέρον για κρουαζιέρες μεταξύ των νέων ηλικιών έχει αυξηθεί κατά 55% την τελευταία πενταετία, ενώ παράλληλα ενισχύεται η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, με τις ανησυχίες για το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της κρουαζιέρας να έχουν αυξηθεί κατά 32% στην ίδια κατηγορία ταξιδιωτών.

Η θέση του κλάδου απέναντι στον υπερτουρισμό

Στην θεματική συνεδρία «Ισορροπώντας μεταξύ Ανάπτυξης και Βιωσιμότητας στον Τουρισμό Κρουαζιέρας στη Μεσόγειο», η Julie Green, Deputy Director General της Διεθνούς Ένωσης Εταιρειών Κρουαζιέρας (CLIA), αμφισβήτησε ευθέως τη σύνδεση του κλάδου με τον υπερτουρισμό, υποστηρίζοντας ότι το μικρό μερίδιο αγοράς και η εποχικότητα των αφίξεων δεν επαρκούν για να δικαιολογήσουν σχετικές κατηγορίες. Αντίθετα, όπως σημείωσε, ο κλάδος επενδύει συστηματικά σε νέες τεχνολογίες και υποδομές, όπως ηλεκτροδότηση πλοίων από τη στεριά (shore power), συστήματα καθαρισμού καυσαερίων και νέες μορφές καυσίμων με χαμηλές εκπομπές ρύπων.

Ανάγκη ανάπτυξης νέων προορισμών

Κοινός τόπος όλων των παρεμβάσεων ήταν η ανάγκη για δημιουργία νέων προορισμών και λιμένων κρουαζιέρας στη Μεσόγειο, ώστε να μειωθεί η πίεση σε δημοφιλείς προορισμούς όπως η Σαντορίνη, η Μύκονος και η Βαρκελώνη. Η στρατηγική αυτή εκτιμάται ότι θα συμβάλει στην καλύτερη διασπορά των επισκεπτών, στην ενίσχυση μικρότερων λιμένων και στη βιώσιμη ανάπτυξη των τοπικών οικονομιών.

Στο πλαίσιο αυτό, το λιμάνι του Αγίου Νικολάου διεκδικεί τη θέση του στον χάρτη της κρουαζιέρας. Ο Δήμαρχος Αγίου Νικολάου Μανώλης Μενεγάκης μαζί με τον πρόεδρο του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Δημήτρη Αγαπητό και τον Αντιδήμαρχο Πολιτισμού, Τουρισμού και Ανάπτυξης Τοπικής Οικονομίας Μανούσο Πεδιαδίτη, μαζί με τον Σύμβουλο κρουαζιέρας του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Γιάννη Μπρα, πραγματοποίησαν επαφές με κορυφαία στελέχη του κλάδου, στο πλαίσιο της προσπάθειας το λιμάνι να καταστεί βασικός προορισμός στον διαρκώς αναπτυσσόμενο χώρο της κρουαζιέρας.

Το Ηράκλειο στο επίκεντρο

Η επιλογή του Ηρακλείου ως τόπου διεξαγωγής του φόρουμ μόνο τυχαία δεν ήταν. Το λιμάνι του Ηρακλείου καταγράφει σταθερά ανοδική πορεία στις αφίξεις κρουαζιερόπλοιων και, όπως ανέφερε ο κ. Παπαδάκης, στόχος είναι η περαιτέρω αναβάθμιση των υποδομών και των παρεχόμενων υπηρεσιών ώστε να καταστεί κόμβος homeporting για τη ΝΑ Μεσόγειο.

Το Posidonia Sea Tourism Forum 2025 κατέστησε σαφές ότι ο κλάδος της κρουαζιέρας βρίσκεται σε σταυροδρόμι. Από τη μία πλευρά, οι ευκαιρίες ανάπτυξης είναι σημαντικές, τόσο μέσω της διεύρυνσης του ταξιδιωτικού κοινού όσο και της ενίσχυσης νέων προορισμών. Από την άλλη, η πίεση για υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών και η απαίτηση των ταξιδιωτών για περιβαλλοντική υπευθυνότητα δεν αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού. Το ζητούμενο είναι μία ισορροπημένη στρατηγική που θα διασφαλίζει ταυτόχρονα οικονομική ανάπτυξη, περιβαλλοντική προστασία και κοινωνική αποδοχή — στόχοι που φαίνεται ότι ο κλάδος αναγνωρίζει και επιδιώκει.