Οι ξεναγοί στο μικροσκόπιο – Τα καθήκοντα και τα πρόστιμα σε όσους παρανομούν

Στον επαναπροσδιορισμό του ρόλου και των υποχρεώσεων των επαγγελματιών ξεναγών προχωρά το Υπουργείο Τουρισμού, με την έκδοση υπουργικής απόφασης που καθορίζει με ακρίβεια τα ειδικά καθήκοντα, τις δεξιότητες και τις υποχρεώσεις, ενισχύοντας παράλληλα το πλαίσιο εποπτείας και κυρώσεων.

Η νέα απόφαση, που εκδόθηκε βάσει του άρθρου 33 του νόμου 5121/2024, ρυθμίζει με σαφήνεια το επάγγελμα του ξεναγού στην Ελλάδα, ενισχύοντας τη θεσμική θωράκιση του κλάδου και αναβαθμίζοντας τον ρόλο του ως «πολιτιστικού πρεσβευτή» της χώρας.

Στο επίκεντρο της νέας απόφασης βρίσκεται η ενίσχυση της πολιτιστικής και ιστορικής εικόνας της Ελλάδας. Οι ξεναγοί ορίζονται ρητά ως φορείς προβολής της ελληνικής κληρονομιάς και οφείλουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους με επιστημονική τεκμηρίωση, αποφεύγοντας κάθε μορφή παραπληροφόρησης ή προπαγάνδας.

Σύμφωνα με την υπουργική Απόφαση:

• Ο/η ξεναγός προάγει και ενισχύει την εικόνα της Ελλάδας ως παγκόσμιας ιστορικής και πολιτιστικής μητρόπολης.
• Προσφέρει υπηρεσίες στον περιηγητή/επισκέπτη με επαγγελματισμό και αφοσίωση.
• Προβάλλει και προωθεί την τουριστική εικόνα της χώρας.
• ξεναγεί με λόγο επιστημονικά τεκμηριωμένο διασφαλίζοντας την ορθότητα και την ακρίβεια των πληροφοριών που παρέχει, καθιστά σαφή τον διαχωρισμό - στο μέτρο του δυνατού - μεταξύ της αλήθειας, των θρύλων και παραδόσεων και αποφεύγει προπαγανδιστικές θεωρίες και προκαταλήψεις.

Αναφορικά με τα ειδικότερα καθήκοντα του ξεναγού, η απόφαση προβλέπει τη η συνοδεία και πληροφόρηση των επισκεπτών σε κάθε στάδιο της διαδρομής, τη συνεχή ενημέρωση του ξεναγού για τις εξελίξεις που αφορούν τους τόπους επίσκεψης, τη δυνατότητα εναλλακτικών σχεδίων σε περίπτωση απρόοπτων και την προώθηση της έννοιας της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης.

Επίσης, γίνεται αναφορά στην ανάγκη για σεβασμό απέναντι στους επισκέπτες και στον πολιτισμό τους, προωθώντας τη διαπολιτισμική κατανόηση.

Αυστηρό πλαίσιο υποχρεώσεων και πρόστιμα

Η απόφαση προβλέπει συγκεκριμένες υποχρεώσεις για την ορθή και διαφανή άσκηση του επαγγέλματος. Στο πλαίσιο αυτό, οι ξεναγοί υποχρεούνται να...

• φέρουν το δελτίο ταυτότητας ξεναγού προκειμένου να επιδεικνύεται σε κάθε διενεργούμενο έλεγχο.
• γνωστοποιούν εγγράφως στο αρμόδιο τμήμα οποιαδήποτε μεταβολή των στοιχείων του/της για την ορθή και άμεση επικαιροποίηση του Μητρώου Ξεναγών.
• γνωστοποιούν άμεσα εγγράφως την για οποιονδήποτε λόγο παύση άσκησης του επαγγέλματος του/της ξεναγού και να επιστρέφει το δελτίο ταυτότητας.
• ακολουθούν και να σέβεται τους κανονισμούς και τα ωράρια που ισχύουν στους επισκεπτόμενους προορισμούς και να ενημερώνει τους περιηγητές/επισκέπτες όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο.
• συνεργάζονται με τους φύλακες αρχαιολογικών χώρων, μνημείων και μουσείων του Υπουργείου Πολιτισμού, τα όργανα της Ελληνικής Αστυνομίας ή του Λιμενικού Σώματος και τους εντεταλμένους ελεγκτές του αρμόδιου Υπουργείου Τουρισμού.
• αποφεύγουν αυστηρά οποιοδήποτε δημόσιο διαπληκτισμό με συναδέλφους ή άλλους ιδιώτες που αμαυρώνει την εικόνα του επαγγέλματος του/της και της χώρας.
• πραγματοποιούν κάθε αναληφθείσα ξενάγηση αποκλειστικά και μόνο στις αναγραφόμενες στην άδεια ασκήσεως επαγγέλματος του/της γλώσσα ή γλώσσες.
• αποφεύγουν αυστηρά την άγρα πελατών.
• αποφεύγουν αυστηρά το κατευθυνόμενο shopping.
• είναι συνεπείς στην εκπλήρωση των φορολογικών, ασφαλιστικών και οικονομικών υποχρεώσεων.

Το σύστημα κυρώσεων είναι επίσης αυστηρό και πολυεπίπεδο: Σε πρώτη παράβαση, σε ελέγχους από τα όργανα της Ελληνικής Αστυνομίας ή του Λιμενικού Σώματος ή από εντεταλμένους υπαλλήλους - ελεγκτές των κατά τόπο αρμόδιων Περιφερειακών Υπηρεσιών Τουρισμού του Υπουργείου Τουρισμού, προβλέπεται ποινή της επίπληξης και σε περίπτωση υποτροπής πρόστιμο 500 ευρώ.

Σε περίπτωση νέας υποτροπής εντός έτους επιβάλλεται πρόστιμο 1.000 ευρώ, ενώ για κάθε επόμενη υποτροπή εντός έτους, αφαιρείται το δικαίωμα άσκησης του επαγγέλματος του/της ξεναγού για διάστημα έως τριών μηνών.

Σε περιπτώσεις υπόδειξης καταστημάτων παντός τύπου ή κατευθυνόμενου shopping στο πλαίσιο πραγματοποίησης εκδρομών ή περιηγήσεων, επιβάλλεται πρόστιμο από χίλια μέχρι και δύο χιλιάδες ευρώ.

Οι κυρώσεις επιβάλλονται από τις Περιφερειακές Υπηρεσίες Τουρισμού, ενώ δίνεται το δικαίωμα προσφυγής εντός 30 ημερών.