ΙΝΣΕΤΕ | Ελληνικός Τουρισμός: Τα 5 κύρια και τα 7 συμπληρωματικά προϊόντα και οι ευκαιρίες ανάπτυξης ανά αγορά-στόχος

Η καταγραφή των διεθνών τάσεων των κύριων και συμπληρωματικών προϊόντων του ελληνικού τουρισμού, καθώς και η ανάλυση των πιο σημαντικών αγορών διεθνώς, αποτελούν προϋπόθεση ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού και τη διείσδυσή του στις διεθνείς αγορές. 

Αυτό αποτελεί το αντικείμενο του 2ου μέρους της μελέτης «Ελληνικός Τουρισμός 2030 | Σχέδια Δράσης», με τίτλο «Προϊόντα και Αγορές», που εκπονήθηκε από την κοινοπραξία εταιρειών Deloitte – Remaco για λογαριασμό του ΙΝΣΕΤΕ.

Σημειώνεται ότι το Executive Summary της μελέτης «Ελληνικός Τουρισμός 2030 | Σχέδια Δράσης» θα παρουσιαστεί στο συνέδριο του ΣΕΤΕ με τίτλο “Greek Tourism: Coming Back, Planning Forward” που θα πραγματοποιηθεί στις 16 Δεκεμβρίου και θα ακολουθήσουν το εθνικό σχέδιο δράσης, αλλά και τα τοπικά σχέδια δράσης σε 36 προορισμούς και clusters προορισμών.

Το Ήλιος και Θάλασσα -βασικό προϊόν της Ελλάδας- είναι με διαφορά το δημοφιλέστερο προϊόν παγκοσμίως.

Το 2019, το 22% των ταξιδιών με διανυκτέρευση διεθνώς ήταν για Ήλιο και Θάλασσα, με τις κατηγορίες City Break και Πολιτιστικός Tουρισμός να ακολουθούν με ποσοστά 16% και 10% αντίστοιχα. Η Ελλάδα, στη μεγαλύτερη αυτή αγορά για τουριστικά προϊόντα, έχει μερίδιο 7,4% και είναι ο 3ος δημοφιλέστερος προορισμός παγκοσμίως. Τα μερίδια αγοράς στα υπόλοιπα προϊόντα είναι σημαντικά μικρότερα και η θέση της χώρας στην παγκόσμια κατάταξη σημαντικά χαμηλότερη. Δεδομένου των χαρακτηριστικών της αγοράς κάθε προϊόντος και του πολιτιστικού αποθέματος και της ιστορίας της χώρας, η ανάπτυξη του Πολιτιστικού τουρισμού αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία που μπορεί να συμβάλλει και σε μεγάλο βαθμό στην ένταξη των σπουδαίων μνημείων στη σύγχρονη οικονομική και κοινωνική ζωή.

Σε ό,τι αφορά τα πέντε κύρια προϊόντα του ελληνικού τουρισμού (Ήλιος και Θάλασσα, Ναυτικός τουρισμός, Πολιτιστικός τουρισμός, City Break και MICE), τα αποτελέσματα της μελέτης  δείχνουν ότι ορισμένες από τις χώρες που είναι στο top-10 των αγορών διεθνώς, είναι αγορές στις οποίες ο ελληνικός τουρισμός διαθέτει μεγάλη διείσδυση (Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, ΗΠΑ, Ολλανδία, Ρωσία). Από την άλλη πλευρά, διαφαίνεται σημαντική ευκαιρία ανάπτυξης -στη μετά-COVID εποχή- στις αγορές της Κίνας, του Καναδά και της Νότιας Κορέας που επίσης είναι στο top-10 των αγορών διεθνώς για τα πέντε κύρια προϊόντα του ελληνικού τουρισμού. 

Συνεπώς, η προτεινόμενη στόχευση περιλαμβάνει, πλέον για την μετά-COVID εποχή, περαιτέρω ανάπτυξη σε εδραιωμένες και ώριμες αγορές (π.χ. στη ρωσική αγορά Ήλιος και Θάλασσα, στη γερμανική αγορά Πολιτιστικού τουρισμού, στη γαλλική αγορά MICE), όσο και σε σημαντικές αναδυόμενες αγορές για τον παγκόσμιο τουρισμό. 

Ειδικότερα, σε ότι αφορά στην ανάλυση των κύριων τουριστικών προϊόντων, το διάστημα 2015-2019 σε παγκόσμιο επίπεδο, αξίζει να σημειωθεί ότι: 

• Το Ήλιος και Θάλασσα παρουσιάζει την υψηλότερη ζήτηση παγκοσμίως με υψηλό ρυθμό ανάπτυξης (226 εκατ. ταξίδια  το 2019 | 9,4% ανά έτος μεταξύ 2015-2019), ενώ οι ταξιδιώτες απαιτούν ολοένα και περισσότερες μοναδικές εμπειρίες που συνδυάζουν πολλαπλά τουριστικά προϊόντα με έμφαση στη βιωσιμότητα. 
• Ο Ναυτικός Τουρισμός φαίνεται να καταγράφει τον χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης (34 εκατ. ταξίδια το 2019 | 6,2% ρυθμό ανάπτυξης ανά έτος)  σε σχέση με τα υπόλοιπα προϊόντα, ενώ την ίδια στιγμή οι βασικοί ανταγωνιστικοί προορισμοί στη Μεσόγειο (Ισπανία, Τουρκία, Κροατία, Γαλλία, Πορτογαλία) εστιάζουν στη δημιουργία νέων και αναβάθμιση υφιστάμενων υποδομών. Ένα εκτεταμένο δίκτυο ακτογραμμών, η ύπαρξη σημαντικού αριθμού νησιών, ένα καλά ανεπτυγμένο δίκτυο παραθαλάσσιων πόλεων και οι ευνοϊκές κλιματολογικές συνθήκες αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την ανάπτυξή του και στην κατεύθυνση αυτή, η Ελλάδα έχει σημαντικές δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης.   
• Το City Break εμφάνισε τον  ταχύτερο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης (165 εκατ. ταξίδια το 2019 | 11,6% ανάπτυξη ανά έτος). Η προσβασιμότητα και συνδεσιμότητα, το υψηλό επίπεδο δημόσιων υποδομών και υπηρεσιών και η ύπαρξη μεγάλου εύρους και υψηλού επιπέδου δραστηριοτήτων και εμπειριών, συγκαταλέγονται στους κύριους παράγοντες ανάπτυξης των City Break προορισμών.
• Το MICE  αποτελεί ένα τουριστικό προϊόν με σταθερή ανάπτυξη (89 εκατ. ταξίδια το 2019 | 7,4% ρυθμό ανάπτυξης ανά έτος), ωστόσο οι επιπτώσεις της πανδημίας και οι τεχνολογικές εξελίξεις οδηγούν τις επιχειρήσεις του κλάδου στον επανασχεδιασμό των προϊόντων και των στρατηγικών τους.
• Ο Πολιτιστικός Τουρισμός παρουσίασε, με εξαίρεση το 2016, συνεχή άνοδο (108 εκατ. ταξίδια το 2019 | 6,3% ρυθμό ανάπτυξης ανά έτος), ενώ προκύπτει ευκαιρία αξιοποίησης για τη χώρα, καθώς οι ταξιδιώτες απαιτούν αυθεντικές και προσωποποιημένες εμπειρίες για να βιώσουν την τοπική κουλτούρα και την πολιτιστική παράδοση. 

Στην ανάλυση των συμπληρωματικών τουριστικών προϊόντων επισημαίνονται βασικά στοιχεία και τάσεις και αξίζει να ληφθούν υπόψη οι εξής παράμετροι ανά προϊόν: 

• Αγροτουρισμός: η αναζήτηση από τους ταξιδιώτες της ποιότητας, της υγιεινής της ασφάλειας και της αυθεντικότητας
• Οικοτουρισμός: η εκτίμηση για ανοδική πορεία, καθώς οι καταναλωτές στρέφονται σε πιο βιώσιμες μορφές τουρισμού
• Γαστρονομικός Τουρισμός: η αυξανόμενη σημασία του, η εστίαση σε  αυθεντικές και εξειδικευμένες εμπειρίες, η χρήση των τοπικών προϊόντων και η σύμπραξη του αγροδιατροφικού τομέα με τον τουρισμό
• Τουρισμός Ευεξίας: η σταθερά αναπτυξιακή πορεία του και η ενσωμάτωση στοιχείων του στην πρόταση αξίας των περισσότερων τουριστικών προϊόντων
• Αθλητικός Τουρισμός: η ανάδειξη του, λόγω και της στροφής των καταναλωτών προς την υγεία και την ευεξία, τα βιωματικά ταξίδια και την επαφή με τη φύση
• Τουρισμός Τρίτης Ηλικίας: η εκτίμηση για σημαντική ανάπτυξη κυρίως λόγω των παγκόσμιων δημογραφικών μεταβολών
• Επίσκεψη σε Συγγενείς και Φίλους: η ανάγκη για διευκολύνσεις των επισκεπτών να συμμετέχουν σε τουριστικές δραστηριότητες χωρίς να βασίζονται στους οικοδεσπότες τους